مبارزان آزادی بخش؛ ۱۰. فرانسواز لُکلرک، ایمان استوار سرخ

جنبش چپ و کمونیستی در فرانسه تاریخی پر افتخار دارد. این سلسله یادداشت ها لحظه هایی از این تاریخ و آفرینندگان آن را بررسی کرده است. اخبار روز به تدریج این سلسله یادداشت ها را که در روزنامه ی اومانیته منتشر شده است، باز نشر می کند.

۱۹ اوت ۱۹۴۴، در نخستین ساعات قیام پاریس، او که در مقاومت نام مستعار “کلر” را داشت، با دوچرخه به مقر پلیس می‌رفت، جایی که دو هزار پلیس مسلح قیام را آغاز کرده بودند. او با به خطر انداختن جان خود، تجهیزات پزشکی برای درمان مبارزان حمل می‌کرد. در برابر ورودی مقر، به‌طور اتفاقی با کلنل رول روبه‌رو شد که رمز عبور را برای ورود به سنگر فرماندهی در عمق ۲۶ متری زیر شیر بلفور به او داد. از آن لحظه، لُکلرک به عنوان رابط فرمانده نیروهای داخلی فرانسه در منطقه ایل-دو-فرانس تا پایان جنگ فعالیت کرد. او و رول از سال ۱۹۴۲ یکدیگر را می‌شناختند، زمانی که لُکلرک، برخلاف موقعیت طبقاتی و باور مذهبی‌اش، به مقاومت پیوست.

متولد ۱۹۰۸ در خانواده‌ای ثروتمند در شمال فرانسه، دوران نوجوانی‌اش را در صومعه‌ای مذهبی سپری کرد. در ۱۹ سالگی با یک صنعت‌گر ثروتمند ازدواج کرد. پس از بیست سال زندگی مشترک، از او جدا شد و به همراه چهار فرزندش به پاریس رفت؛ اقدامی نادر در میان زنان طبقه‌ی او. در سال ۱۹۳۸، با احساس خطر از وقوع جنگ، مدرک صلیب سرخ گرفت و در زمان جنگ رانندگی کامیون‌های کمک‌رسانی به اردوگاه‌های اسرا را فرا گرفت. پس از امضای تسلیم فرانسه توسط پتن و تصویب قوانین ضدیهودی، تصمیم گرفت با جسارت در کنار یهودیان بایستد. به‌همین منظور، مدال‌های مذهبی خود را ذوب کرد و با همکاری یک زرگر، ستاره داوود زرد رنگی برای خود ساخت.

زمانی که بیمار شد، عمداً برای درمان به یک پزشک یهودی به‌نام ریمون لیبُویسی مراجعه کرد. این پزشک که در عین حال یک کمونیست نیز بود، از خانه‌ی او به‌عنوان پناهگاه و محل جلسات مبارزان چریکی استفاده کرد. او بعدها تعریف کرد که حتی با وجود خطر حضور نظامیان آلمانی در همان ساختمان، خانه‌اش به مأمن مبارزان تبدیل شده بود.

با وجود کمک‌هایش به کمونیست‌ها، هنگامی که از او خواسته شد به اتحادیه زنان فرانسه بپیوندد، از نظر مذهبی دچار تردید شد. اما پدر فیلیپ، راهب صومعه‌ای که پسرش در آن درس می‌خواند و پناهگاه کودکان یهودی بود، او را مطمئن کرد. لُکلرک مسئول تهیه و توزیع مخفیانه‌ی تجهیزات پزشکی برای مجروحان مقاومت شد. او پل ارتباطی میان کاتولیک‌ها و کمونیست‌ها در شکل‌گیری کمیته مرکزی جبهه ملی بود. نخستین جلسه این کمیته به ریاست فردریک ژولی-کوری در خانه‌ی او برگزار شد؛ همان‌جا که برای اولین‌بار کلنل رول-تانگی را دید.

در روزهای پایانی اشغال پاریس، او مسئولیت ارتباط میان فرمانده نیروهای مقاومت و کمیته اقدام نظامی را بر عهده داشت. در سطح شهر رفت‌وآمد می‌کرد و کیف دوچرخه‌اش پر از اعلامیه و پوسترهایی بود که فرزندانش بر دیوارها نصب می‌کردند. پس از جنگ، عضو شورای شهر پاریس شد، در منطقه هجدهم. همچنین از رهبران اتحادیه زنان فرانسه و دریافت‌کننده صلیب جنگ به‌دلیل شجاعت‌هایش بود. در دهه‌های بعد نیز در مبارزات فمینیستی و جنبش صلح، در کنار چهره‌هایی چون امه سزار و پابلو نرودا حضور داشت. او تا دهه ۱۹۷۰ همراه وفادار کمونیست‌ها بود و تا پایان عمر به باورهایش وفادار ماند.

برگردان برای اخبار روز: ریحانه مقدم

قسمت قبلی این سری:

مبارزان آزادی بخش؛ ۹. شارل تیون، نبرد مخفی از سال ۱۹۴۰