جنگ غزه یکی از خطرناک‌ترین مناطق جهان برای خبرنگاران شده است. بر اساس گزارش کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران (CPJ)، در ۱۵ ماه گذشته بیش از ۱۶۰ خبرنگار در این درگیری کشته شده‌اند که این جنگ را به مرگبارترین جنگ برای رسانه‌ها در چندین دهه اخیر تبدیل کرده است.
کشته شدن خبرنگاران در حملات اسرائیل
حدود دو هفته پیش، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد چند غیرنظامی یک مجروح را روی برانکارد حمل می‌کنند. این ویدیو لحظات پس از حمله ارتش اسرائیل به اردوگاه نُصیرات در غزه را ثبت کرده بود. ناگهان، صدای شلیک گلوله به گوش رسید و خبرنگار سعید ابو نبهان، تصویربردار خبرگزاری آناتولی ترکیه، به زمین افتاد.
ابو نبهان که ۲۵ ساله بود، ساعاتی بعد جان باخت. در مراسم تشییع او، جسدش درون جلیقه آبی با نوشته “PRESS” پیچیده شده بود، نمادی که به نشانه خبرنگاران غزه‌ای شناخته می‌شود.
سه روز بعد، موشک ارتش اسرائیل محمد بشیر الطلماس، خبرنگار خبرگزاری فلسطینی صفا، را در محله شیخ رضوان غزه هدف قرار داد که او نیز ساعاتی بعد بر اثر جراحات جان باخت.
روز قبل از آن، خبرنگار مستقل بشیر ابو الشعور در حمله هوایی به محله الدرج در شهر غزه کشته شد. همان شب، ارتش اسرائیل به خانه ایمن العمریتی، خبرنگار شبکه لبنانی المیادین، موشک شلیک کرد که در نتیجه آن، سه فرزند او زخمی شدند اما خود و همسرش زنده ماندند.
ارتش اسرائیل در هیچ‌یک از این موارد اعلام نکرد که هدف حمله دقیقاً چه بوده است و تنها به این بسنده کرد که این وقایع بر اساس روال نظامی استاندارد بررسی خواهند شد.
آیا خبرنگاران هدف عمدی قرار گرفته‌اند؟
کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران (CPJ) در گزارش خود اعلام کرده است که در بیشتر موارد، خبرنگاران یا به دلیل حضور در منطقه جنگی کشته شده‌اند یا اشتباه ارتش اسرائیل باعث شناسایی نادرست آنها به عنوان افراد مسلح شده است.
با این حال، این کمیته حداقل ۹ مورد را ثبت کرده است که به‌طور قطع خبرنگاران به‌طور عمدی هدف گلوله قرار گرفته‌اند.
قتل هدفمند خبرنگاران شبکه الجزیره و خبرگزاری فرانسه حمزه دحدوح، خبرنگار الجزیره و مصطفی ثریا، خبرنگار مستقل برای خبرگزاری فرانسه. بر اساس تحقیقات، این دو خبرنگار در حال فیلم‌برداری با پهپاد بودند که ارتش اسرائیل گمان کرد آنها برای اهداف نظامی فیلم‌برداری می‌کنند و در نتیجه، به آنها شلیک کرد.
ارتش اسرائیل پس از کشته شدن آنها ادعا کرد که ثریا عضو حماس و دحدوح عضو جهاد اسلامی بوده است، اما هیچ مدرکی برای اثبات این ادعا ارائه نکرد.
قتل خبرنگاران الجزیره در خودروی خبری اسماعیل الغول و رامی الرفی: این دو خبرنگار شبکه الجزیره ۳۱ جولای در حال فیلم‌برداری از منزل خانوادگی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، بودند که پس از حمله اسرائیل به تهران، به آنجا رفته بودند. آنها تصمیم گرفتند منطقه را ترک کنند و سوار خودرویی شدند که روی آن نوشته شده بود “TV”. تنها پنج دقیقه بعد، موشک ارتش اسرائیل خودرو را هدف قرار داد و هر دو جان باختند.
حمله به تیم خبری شبکه قدس الیوم در اردوگاه نُصیرات: در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴، پنج خبرنگار شبکه قدس الیوم که به جهاد اسلامی نزدیک است، در اردوگاه نُصیرات کشته شدند. این بار، ارتش اسرائیل و سازمان اطلاعات داخلی شین بت بلافاصله مسئولیت حمله را بر عهده گرفتند و اعلام کردند که چهار نفر از آنها عضو “شاخه عملیاتی و تبلیغاتی” جهاد اسلامی بوده‌اند.
زندگی در ترس؛ خبرنگاران غزه بین مرگ و وظیفه
از آغاز جنگ، اسرائیل هیچ خبرنگار خارجی را به غزه راه نداده و تنها خبرنگاران محلی امکان پوشش وقایع را دارند. بسیاری از آنها تحت شرایط فشار شدید روانی و امنیتی کار می‌کنند.
یکی از خبرنگاران فلسطینی که خواست نامش فاش نشود، گفت: “همیشه می‌ترسم که هنگام گزارش‌دهی از یک حمله، دوباره همان نقطه را بمباران کنند. چندین بار دیده‌ایم که مناطق بمباران شده دوباره هدف قرار گرفته‌اند و خبرنگاران کشته شده‌اند.”
وی افزود: “در غزه نه خودرو عمومی داریم و نه خصوصی. من شخصاً با دوچرخه تردد می‌کنم، اما بسیاری از خیابان‌ها پر از آوار هستند و راه‌ها مسدود شده‌اند. بعضی روزها، برای گزارش‌دهی ده‌ها کیلومتر پیاده‌روی کرده‌ام.”
شرایط طاقت‌فرسا و کمبود امکانات
علاوه بر ترس از کشته شدن، خبرنگاران غزه با کمبود شدید برق و اینترنت مواجه هستند. “وقتی برق و اینترنت نباشد، چطور می‌توانم گزارش‌هایم را ارسال کنم؟”
برخی از خبرنگاران با استفاده از سیم‌کارت‌های مجازی تلاش می‌کنند به اینترنت دسترسی داشته باشند، اما این راهکار همیشه جواب نمی‌دهد. برای دریافت سیگنال، آنها مجبورند به نقاط مرتفع بروند که خطر هدف قرار گرفتن توسط پهپادهای اسرائیل را افزایش می‌دهد.
جنگ غزه مرگبارترین جنگ برای خبرنگاران در دهه‌های اخیر بوده است. در حالی که اسرائیل برخی از حملات را هدفمند و علیه افراد مرتبط با گروه‌های مسلح توجیه کرده است، گزارش‌های مستقل نشان می‌دهند که در بسیاری از موارد، خبرنگاران به‌طور تصادفی یا عمدی کشته شده‌اند. در نبود خبرنگاران خارجی، خبرنگاران محلی تنها منبع اطلاعات از درون غزه هستند، اما آنها نه تنها تحت فشارهای امنیتی بلکه با شرایط طاقت‌فرسای جنگ و کمبود امکانات نیز روبه‌رو هستند.
منبع: هاآرتص
