جمهوری اسلامی و ایالات متحده روز شنبه در عمان نخستین دور مذاکرات خود را در مورد برنامه هسته‌ای ایران برگزار کردند؛ مذاکراتی که قرار است هفته آینده ادامه یابد. کاخ سفید در بیانیه‌ای گفتگوهای امروز را «بسیار مثبت و سازنده» توصیف کرد. عباس عراقچی هم گفت گفتگوها در فضای احترام متقابل انجام شد. عراقچی و ویتکاف در حضور وزیرخارجه عمان دقایقی با هم گفتگو کردند
ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان گفت‌وگوهایی برگزار کردند و، به گفته تهران، توافق شد که این مذاکرات هفته آینده ادامه یابد. هدف از این رایزنی‌ها، رسیدگی به برنامه رو به گسترش هسته‌ای ایران است؛ برنامه‌ای که در صورت عدم توافق، با تهدیدات مکرر نظامی از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، مواجه شده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در کانال تلگرام خود نوشت که پس از پایان بیش از دو ساعت و نیم گفت‌وگوی غیرمستقیم، او و استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، در حضور وزیر امور خارجه عمان، به‌طور کوتاه و غیررسمی دیدار و گفت‌وگو کردند.
عراقچی این گفت‌وگوها را «مثبت و سازنده» توصیف کرد و افزود که این نخستین دیدار میان ایران و دولت ترامپ محسوب می‌شود، حتی در دوره اول ریاست‌جمهوری او نیز چنین دیداری رخ نداده بود. وی گفت دو طرف توافق کرده‌اند هفته آینده مذاکرات را از سر بگیرند، اما اطلاعاتی درباره محل و زمان دقیق دور بعدی ارائه نکرد.
کاخ سفید در بیانیه‌ای گفتگوهای امروز استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس جمهور ایالات متحده، با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران را «بسیار مثبت و سازنده» توصیف کرد.
در بیانیه کاخ سفید آمده است: «فرستاده ویژه ویتکاف به دکتر عراقچی تأکید کرد که از سوی رئیس‌جمهور ترامپ مأموریت دارد تا در صورت امکان، اختلافات دو کشور را از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی حل‌وفصل کند.»
در ادامه بیانیه آمده است: «این مسائل بسیار پیچیده هستند و ارتباط مستقیم امروز فرستاده ویژه آمریکا گامی رو به جلو برای دستیابی به نتیجه‌ای سودمند برای هر دو طرف بود.»
کاخ سفید همچنین اعلام کرد که دو طرف هفته آینده در روز شنبه (۱۹ آوریل) بار دیگر دیدار خواهند کرد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقایی، پیش‌تر در شبکه اجتماعی ایکس تأیید کرده بود که گفت‌وگوها کاملاً غیرمستقیم بوده و پیام‌ها از طریق وزیر خارجه عمان رد و بدل شده‌اند. یک منبع آگاه عمانی نیز به رویترز گفته بود تمرکز اصلی این مذاکرات بر کاهش تنش‌های منطقه‌ای، تبادل زندانیان و دستیابی به توافقاتی محدود برای کاهش تحریم‌ها در ازای کنترل برنامه هسته‌ای ایران قرار دارد. اما بقایی این گزارش را رد کرده بی‌آنکه روشن کند کدام بخش نادرست است.
عمان نقش دیرینه‌ای به‌عنوان میانجی میان ایران و کشورهای غربی داشته و در گذشته چندین مورد آزادی اتباع خارجی و دوتابعیتی زندانی‌شده در ایران را تسهیل کرده است.
با این حال، تهران با تردید به این گفت‌وگوها نزدیک شد و نسبت به نتیجه‌بخشی آن‌ها بدبین بود، به‌ویژه با توجه به تهدیدات مکرر ترامپ مبنی بر احتمال حمله نظامی در صورت ادامه روند غنی‌سازی اورانیوم، که غرب آن را مسیری بالقوه به‌سوی تولید سلاح هسته‌ای می‌داند.
اگرچه هر دو طرف از احتمال پیشرفت سخن گفته‌اند، اما اختلافات اساسی همچنان پابرجاست. پرونده هسته‌ای ایران بیش از بیست سال است که در کانون مناقشه قرار دارد. ایران همواره گفته که به‌دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست، اما کشورهای غربی و اسرائیل باور دارند که تهران در خفا به‌دنبال توسعه توانمندی ساخت بمب اتمی است.
مذاکرات روز شنبه، همان‌گونه که ایران خواسته بود، به‌صورت غیرمستقیم انجام شد—برخلاف خواسته ترامپ که مایل به مذاکرات چهره‌به‌چهره بود.
بقایی گفت: «این فقط آغاز راه است. طبیعی است که در این مرحله مواضع اصلی هر طرف از طریق میانجی عمانی منتقل شود.»
در حالی که منطقه خاورمیانه از سال ۲۰۲۳ با جنگ در غزه و لبنان، تبادل آتش میان ایران و اسرائیل، حملات حوثی‌ها به کشتیرانی در دریای سرخ، و سقوط حکومت سوریه درگیر بحران است، نشانه‌هایی از پیشرفت در مذاکرات می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.
با این حال، شکست مذاکرات می‌تواند ترس از گسترش درگیری‌ها را افزایش دهد؛ در منطقه‌ای که بخش بزرگی از نفت جهان از آن صادر می‌شود. ایران به کشورهای همسایه‌ای که میزبان پایگاه‌های نظامی آمریکا هستند هشدار داده که در صورت دخالت در حمله‌ای احتمالی، با «عواقب شدید» مواجه خواهند شد.
عراقچی در گفت‌وگو با تلویزیون ایران گفت: «در صورت ورود طرف مقابل با رویکردی برابر، احتمال دستیابی به تفاهم اولیه برای ادامه مذاکرات وجود دارد.»
یک مقام ایرانی به رویترز گفت رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله علی خامنه‌ای، «اختیار کامل» برای انجام مذاکرات را به عراقچی داده است. با این حال، ایران مذاکره درباره توانمندی‌های دفاعی خود از جمله برنامه موشکی را رد کرده است.
کشورهای غربی می‌گویند سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران به‌شدت فراتر از نیازهای برنامه‌های صلح‌آمیز رفته و ذخایری با خلوص نزدیک به سطح لازم برای ساخت سلاح تولید شده است.
ترامپ، که از فوریه کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران را از سر گرفته، در دوره اول خود در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ خارج شد و تحریم‌های فلج‌کننده‌ای را بازگرداند.
از آن زمان، برنامه هسته‌ای ایران شتاب بیشتری گرفته و سطح غنی‌سازی به ۶۰ درصد رسیده است—تنها یک گام فنی تا سطح تسلیحاتی.
اسرائیل، نزدیک‌ترین متحد آمریکا در خاورمیانه، برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی وجودی می‌داند و بارها تهدید کرده که در صورت شکست دیپلماسی، به تأسیسات ایران حمله خواهد کرد.
در عین حال، نفوذ منطقه‌ای ایران طی هجده ماه گذشته به‌شدت کاهش یافته است. محور موسوم به «محور مقاومت»، شامل گروه‌های متحد ایران، از آغاز جنگ حماس و اسرائیل در غزه و همچنین سقوط حکومت بشار اسد در سوریه در ماه دسامبر، یا از هم فروپاشیده یا به‌شدت تضعیف شده‌اند.
اگر مایل باشی، می‌توانم همین متن را برای انتشار در قالب یک گزارش خبری یا یادداشت تحلیلی نیز تنظیم کنم. آیا می‌خواهی به نقش احتمالی عمان در معماری توافق آینده بیشتر بپردازیم؟
ایرنا: گفت‌وگوی عراقچی و ویتکاف در حضور وزیرخارجه عمان
خبرگزاری جمهوری اسلامی نوشت: گفتگوهای غیرمستقیم بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا راجع به موضوع رفع تحریم‌ها و بحث هسته‌ای، پایان یافت.
به گزارش سیاست خارجی ایرنا، در این گفتگوها که با وساطت عمان انجام شد، سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و استیو ویتکوف نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، در فضایی سازنده و مبتنی بر احترام متقابل مواضع دولت‌های متبوع خود راجع به موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و رفع تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران را از طریق وزیر امور خارجه عمان تبادل کردند.
طرفین موافقت کردند که این گفتگوها در هفته آینده ادامه یابد.
شایان ذکر است پس از پایان بیش از دو ساعت و نیم مذاکرات غیر مستقیم، روسای هیئت‌های نمایندگی ایران و آمریکا در هنگام ترک محل گفتگوها با حضور وزیر امور خارجه عمان دقایقی گفتگو کردند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که امروز ۲۳ فروردین ماه ۱۴۰۴ به منظور گفت‌وگو غیرمستقیم با فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه در موضوع هسته ای و رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی به همراه اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه، «مجید تخت روانچی» معاون سیاسی، «کاظم غریب‌آبادی» معاون بین‌الملل و حقوقی و مذاکره کنندگان ارشد حوزه رفع تحریم‌ها، هسته‌ای و کارشناسان ذیربط وارد مسقط پایتخت عمان شد.
عراقچی طبق روال مرسوم در دیدار با «سید بن حمد بن حمود البوسعیدی» وزیر امور خارجه عمان درباره ترتیبات اجرای گفت‌وگوهای غیرمستقیم مشورت و تبادل نظر کرد. وزیر خارجه عمان دیدار مشابهی نیز با همین دستور کار با «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه خواهد داشت.
روایت عراقچی از مذاکرات مسقط: تشریح قاطعانه اما رو به جلو دیدگاه‌های ایران
وزیر خارجه جمهوری اسلامی امروز ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ با پایان دور نخست مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده در مسقط، پایتخت عمان در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: دور اول مذاکرات غیرمستقیم با فرستاده ویژه ایالات متحده آقای ویتکاف، با میزبانی و میانجیگری برادرم جناب بدر البوسعیدی از سلطنت عمان سازنده و امیدوارکننده بود.
عراقچی با تاکید بر اینکه گفتگوها در فضای احترام متقابل انجام شد، خاطرنشان کرد: من دیدگاه های ایران را قاطعانه و در عین حال با نگاه رو به جلو تشریح کردم. هر دو طرف تصمیم گرفتند که این روند را ظرف چند روز ادامه دهند.
عراقچی طبق روال مرسوم در دیدار با «سید بن حمد بن حمود البوسعیدی» وزیر امور خارجه عمان درباره ترتیبات اجرای گفت‌وگوهای غیرمستقیم مشورت و تبادل نظر کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی حکومت اسلامی پیش از ترک مسقط در گفت و گو با خبرنگاران، با سازنده خواندن فضای مذاکرات گفت: قرار است شنبه آینده نیز در همین سطح گفتگوها برگزار شود و محل آن احتمالاً اینجا نخواهد بود. البته میزبانی با عمان خواهد بود، ولی ممکن است که در جای دیگری برگزار شود.
وزیر امور خارجه درباره امکان رسیدن به جدول زمانی هم گفت: امروز فضای جلسه به گونه‌ای بود که این ادامه و استمرار را در حقیقت تضمین می‌کرد و نشان می‌داد. در جلسه بعدی که شنبه آینده برگزار می‌شود، سعی می‌کنیم وارد دستور کار مذاکرات شویم که طبعا در کنار خود جدول زمانی هم خواهدداشت.
وی افزود: این‌ها دیگر شکل مذاکرات است که در جای خودش تعیین می‌شود، ولی مهم محتوا است و اینکه بر چه مبنایی مذاکره کنیم. در این جلسه فکر می‌کنم به مبنای مذاکراتی خیلی نزدیک شدیم. اگر در جلسه آینده بتوانیم مبنا را قطعی کنیم، فکر می‌کنم که بخش زیادی از راه را پیموده‌ایم و می‌توانیم براساس آن مبنا گفت‌وگوهای واقعی را آغاز کنیم.
