در حالی که رهبر گروه شورشی هیئت تحریر شام (HTS)، ابو محمد الجولانی، اعلام کرده است گروه او قصدی برای درگیری با اسرائیل ندارد؛ اسرائیل با انجام ده‌ها حمله هوایی به سوریه، باعث ایجاد تنش‌های جدیدی در منطقه شده است،
تشدید درگیری‌ها و توسعه شهرک‌سازی‌ها
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد طرح گسترش شهرک‌سازی در بلندی‌های جولان اشغالی را تصویب کرده است. این اعلامیه پس از شب‌های پرتنش حملات هوایی اسرائیل منتشر شد و به نگرانی‌های بین‌المللی درباره آینده این منطقه افزود.
وزیر دفاع اسرائیل، اسرائیل کاتز، تأیید کرد نیروهای اسرائیلی که اخیراً منطقه حائل در بلندی‌های جولان را تصرف کرده‌اند، زمستان را در مواضعی که در کوه حرمون (معروف به جبل الشیخ) اشغال کرده‌اند، سپری خواهند کرد. دفتر کاتز اعلام کرد: “با توجه به شرایط سوریه، اهمیت امنیتی بالایی برای حفظ این ارتفاعات وجود دارد.”
واکنش ابو محمد الجولانی
ابو محمد الجولانی، که نام مستعار احمد الشراء است، در گفتگویی با رسانه‌های دولتی سوریه اظهار داشت: “هیچ بهانه‌ای برای مداخله خارجی در سوریه وجود ندارد، به ویژه پس از خروج ایرانیان. ما قصد ورود به درگیری با اسرائیل را نداریم.” او همچنین اضافه کرد راه‌حل‌های دیپلماتیک تنها مسیر برای تضمین ثبات است و از ماجراجویی‌های نظامی نسنجیده باید اجتناب شود.
الجولانی تأکید کرد: “دلیل‌تراشی‌های اسرائیل دیگر قانع‌کننده نیست و تجاوزات اخیر آنها خطری برای تشدید غیرضروری تنش‌ها در منطقه ایجاد می‌کند. وضعیت خسته‌کننده سوریه پس از سال‌ها جنگ، اجازه رویارویی‌های جدید را نمی‌دهد. اولویت در این مرحله، بازسازی و ثبات است، نه کشیده شدن به نزاع‌هایی که ممکن است به تخریب بیشتر منجر شود.”
جزئیات حملات هوایی
بر اساس گزارش‌های دیده‌بان حقوق بشر سوریه مستقر در بریتانیا، اسرائیل طی کمتر از پنج ساعت، ۶۱ موشک به مواضع نظامی سوریه شلیک کرده است. این حملات شامل پایگاه‌های نظامی، تسلیحات سنگین، و سایت‌های مرتبط با برنامه‌های موشکی و شیمیایی رژیم سابق سوریه بوده و نیروی دریایی کوچک سوریه را در بندر لاذقیه نابود کرده است.
این حملات گسترده باعث نگرانی فزاینده دیپلمات‌ها و مقامات بین‌المللی شده است که از احتمال اشغال بلندمدت مناطق سوریه توسط اسرائیل و اهداف واقعی این کشور در منطقه حائل سوریه بیم دارند.
نتانیاهو در توجیه برنامه گسترش شهرک‌سازی در بلندی‌های جولان گفت: “تقویت جولان، تقویت کشور اسرائیل است و در این زمان بسیار مهم است. ما به نگهداشت آن، آبادانی و شهرک‌سازی در این منطقه ادامه خواهیم داد.”
واکنش سازمان ملل و کشورهای اروپایی
سازمان ملل متحد از اسرائیل خواسته است از منطقه حائل خارج شود. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، اعلام کرد از نقض اخیر گسترده حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه عمیقاً نگران است. فرانسه، آلمان و اسپانیا نیز از اسرائیل خواسته‌اند تا از منطقه غیرنظامی خارج شود.
بر اساس توافقنامه جداسازی نیروها در سال ۱۹۷۴ بین اسرائیل و سوریه، که منطقه حائل را تعیین کرده بود، اسرائیل موظف به ترک این منطقه است. اما اسرائیل اعلام کرده این توافقنامه با سقوط دولت بشار اسد “از بین رفته است”.
رئیس ستاد ارتش اسرائیل، هرزی هالوی، در پاسخ به اظهارات الجولانی گفت: “ما در امور داخلی سوریه دخالت نمی‌کنیم و قصدی برای اداره سوریه نداریم. ما فقط در آنچه امنیت شهروندان اسرائیلی را تعیین می‌کند، مداخله می‌کنیم.”
هالوی افزود: “این‌جا یک کشور دشمن بود. ارتش آن فروپاشید. تهدیدی وجود دارد که عناصر تروریستی افراطی در نزدیکی مرز ما مستقر شوند. ما به‌طور واضح تنها در مواردی دخالت می‌کنیم که امنیت شهروندان اسرائیلی را تضمین کند.”
تأثیر حملات بر توان نظامی سوریه
به گزارش منابع، حملات هوایی اسرائیل شامل هدف قرار دادن مراکز فرماندهی، مواضع ارتش سوریه، رادارها و انبارهای تسلیحاتی و دارایی‌های مرکز مطالعات و تحقیقات علمی سوریه بوده است که مسئول توسعه تسلیحات پیشرفته بوده است. اسرائیل همچنین تخمین زده است که بخش بزرگی از زیرساخت‌های نیروی هوایی سوریه را نابود کرده است.
مقیاس بمباران سوریه توسط اسرائیل بسیاری از پایتخت‌های غربی را شگفت‌زده کرده است. آنها تصور می‌کردند حملات اسرائیل محدود به سایت‌های تسلیحات شیمیایی و موشکی خواهد بود، نه تلاشی برای نابودی گسترده توان نظامی سوریه که به گفته برخی، ۷۰ درصد از آن را در صدها حمله از دست داده است.
دیدارهای آنتونی بلینکن و آینده سوریه
هم‌زمان با حملات اسرائیل، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، مذاکراتی با اردن، ترکیه و عراق انجام داد تا درباره شکل دادن به آینده سوریه پس از اسد، اجماع منطقه‌ای ایجاد کند. او در امان، اردن، به خبرنگاران گفت: “ما می‌دانیم که آنچه در داخل سوریه اتفاق می‌افتد، می‌تواند پیامدهای قدرتمندی فراتر از مرزهای آن داشته باشد، از جابه‌جایی گسترده جمعیت تا تروریسم. همچنین می‌دانیم نمی‌توان چالش‌های این لحظه را دست‌کم گرفت.”
بلینکن همچنین تماس‌های بین دولت بایدن و هیئت تحریر شام را تأیید کرد. او جزئیات این تماس‌ها را فاش نکرد، اما گفت مهم است آمریکا پیام‌هایی درباره رفتار این گروه و نحوه حکومت‌داری آن در دوران گذار به این گروه منتقل کند.
