متن توافق ۸ ماده‌ای بین فرمانده کل نیروهای سوریه دموکراتیک (ق‌س‌د) مظلوم عبدی و رئیس دولت موقت سوریه احمد الشرع امضا شد. صالح مسلم سخنگوی روابط خارجی حزب اتحاد دموکراتیک (پ‌ی‌د)، به سوالات خبرگزاری فرات (ANF) در مورد جزئیات توافق و نامه عبدالله اوجلان رهبر آپو به روژاوا پاسخ داد. صالح مسلم در این گفتگو توضیح داد که در باره هر کدام از مفاد توافق ۸ گانه کمیته مستقلی تشکیل می شود تا راه های اجرای آن را بررسی و تدوین کند. ساختار حکومت آینده، ادغام نیروهای مسلح کردها در ارتش سوریه، حاکمیت و اداره گذرگاه ها، منابع نفت و گاز و سایر منابع طبیعی و توزیع درآمد حاصل از آنها، خروج نیروهای ترکیه از خاک سوریه، بازگشت مهاجران، رابطه ی فراخوان اوجلان با امضای توافق ، تدوین قانون اساسی جدید از جمله پرسش هایی است که صالح مسلم در این مصاحبه به آنها پاسخ داد. این گفتگو را به نقل از خبرگزاری فرات می خوانید.
دیروز توافقی بین فرمانده کل ق‌س‌د، مظلوم عبدی و رئیس دولت موقت سوریه، احمد الشرع امضا شد. اولین تفسیر شما در مورد این توافق چیست؟
این توافق چند روز قبل در جلسه مشترک اداره خودمدیریتی و ق‌س‌د تصویب شده بود. تصمیم گرفته شد که این کمیته‌ها تشکیل شوند و توافق ۷-۸ ماده‌ای حاصل شود. کمیته‌ها تشکیل خواهند شد و جزئیات بین آن کمیته‌ها مورد بحث قرار خواهد گرفت.
ما ماده به ماده صحبت خواهیم کرد، اما تفسیر شما در مورد چارچوب کلی چیست؟ آیا می‌توان گفت که انقلاب روژاوا با این توافق مستحکم شد؟ آیا می‌توان گفت که روژاوا حداقل در سطح منطقه‌ای به جایگاه سیاسی دست یافت؟
بله، می‌توان گفت که مستحکم شد. می‌توان گفت که ما پس از این همه جنگ و مبارزه، در نهایت در همه چیز شریک می‌شویم. ما در همه چیز این دولت شریک می‌شویم. در مدیریت، قانون اساسی، زندگی، اقتصاد و در همه چیز آن شریک می‌شویم.
با ماده اول شروع کنیم: «تضمین حقوق نمایندگی و مشارکت همه سوری‌ها در روند سیاسی و همه نهادهای دولتی، بر اساس اقتدار و مسئولیت، صرف نظر از مذهب و اتنیک آنها.» این در واقع پروژه‌ای بود که هدف آن همزیستی همه اقشار جامعه در روژاوا بود. آیا این پروژه در کل سوریه اجرا خواهد شد یا فقط برای روژاوا مورد بحث قرار گرفته است؟
خیر، نه فقط برای اداره خودمدیریتی، بلکه برای کل سوریه اجرا خواهد شد. جزئیات مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما این برای کل سوریه است.
ماده دوم مهم است: «جامعه کورد یک جامعه بومی سوریه است و دولت سوریه حق شهروندی و تمام حقوق اساسی آن را تضمین می‌کند.» در سوریه، کوردها حتی صاحب هویت نبودند، حتی شهروند محسوب نمی‌شدند. این ماده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برنامه سلب هویت مردم که توسط رژیم بعث اجرا می‌شد، سپری شده است. همچنین برخی قوانین قدیمی وجود داشت که اصلاح خواهند شد. یعنی کوردها تمام حقوق شهروندی برابر را به دست خواهند آورد.
ماده دیگر، برقراری آتش‌بس در تمام خاک سوریه است. با این حال، حملات به روژاوا ادامه دارد. حملات دولت ترکیه و تبهکارانش وجود دارد. آیا موضع مشترکی در برابر این حملات اتخاذ خواهد شد؟
این درگیری‌ها و اقدامات تبهکاران غیرقانونی خواهد بود. ما به طور مشترک با این حملات مقابله خواهیم کرد. هیچ کس نمی‌تواند بگوید که آنها نیروی دولتی هستند زیرا آنها تبهکار و غیرقانونی هستند. اگر تبهکاران به حملات خود ادامه دهند، مستلزم جنگیدن با هم است.
ماده دیگر، «ادغام همه نهادهای غیرنظامی و نظامی در شمال و شرق سوریه، از جمله گذرگاه‌های مرزی، فرودگاه‌ها، میادین نفت و گاز، در مدیریت دولت سوریه» است. در مورد این ماده چه می‌گویید؟
ما گذرگاه‌های مرزی خود، مانند نسِبین و تل کوچر را با هم مدیریت خواهیم کرد. ما در مورد توزیع و مدیریت درآمدهای حاصل از این مکان‌ها با هم تصمیم خواهیم گرفت. یعنی این نیز منوط به قوانین و توافقات خواهد بود. جزئیات این موارد در توافقات مشخص خواهد شد.
ماده دیگر، بازگشت همه آوارگان سوری به شهرها و روستاهای خود و تامین حفاظت آنها توسط دولت سوریه است. به ویژه، شرایط عفرین، گرِسپی و سرِکانی به ذهن متبادر می‌شود. برنامه برای این مناطق چیست؟ از این توافق چه می‌فهمیم؟
بازگشت همه به مکان‌های خود تضمین خواهد شد. خانه‌های برخی از آنها مصادره شده و افراد خارجی در آنها اسکان داده شده‌اند. این افراد به مکان‌های قبلی خود بازخواهند گشت. به نوعی، این به معنای رهایی این مناطق از اشغال ترکیه است.
پس «حمایت از مبارزه با بقایای اسد و هرگونه تهدیدی برای امنیت و وحدت دولت سوریه» به چه معناست؟
با هم خواهیم بود. بازماندگان رژیم بعث جایی نخواهند داشت. یعنی آنها از مکان‌های ما برای جنگ با رژیم استفاده نخواهند کرد.
ماده هفتم نیز شامل «رد فراخوان‌ها برای ایجاد تفرقه بین همه اجزای جامعه سوریه، سخنان نفرت‌انگیز و تلاش‌ها برای انتشار نفاق» است. آیا می‌توان گفت که با این توافق، فشار تحمیل تک‌صدایی توسط دولت ترکیه از طریق هیئت تحریر الشام (HTS) خنثی شده است؟
شهروندان سوریه بدون در نظر گرفتن دین و نژاد، برابر محسوب خواهند شد. مثلا هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید من ایزدی‌ها را قبول ندارم. یا آنها را مجبور به مسلمان شدن کند. با یک مدیریت دموکراتیک بزرگ، همه آنطور که می‌خواهند زندگی خواهند کرد. از این نظر، دستاورد بزرگی است. هم برای علوی‌ها، هم برای دورزی‌ها، هم برای ایزدی‌ها و هم برای مسیحیان، دستاورد بزرگی است.
پس اینکه کمیته‌های اجرایی به تلاش خود برای اجرای این توافق حداکثر تا پایان سال ادامه می‌دهند، به این معناست که کمیته‌های تشکیل شده به کار خود ادامه داده و تا پایان سال، اجرای این توافق را تضمین خواهند کرد؟ آیا این همزمان به تهیه قانون اساسی نیز اشاره دارد؟ یا فقط فعالیت‌های عملی اینجا اجرا خواهند شد؟ آیا قانون اساسی در بلندمدت تهیه خواهد شد؟
برای هر یک از این ۸ ماده، یک کمیته تشکیل خواهد شد. یک کمیته برای نیروهای مسلح وجود خواهد داشت. نحوه مشارکت نیروهای مسلح را مورد بحث قرار خواهند داد. توافقی حاصل خواهد شد، پس از آن، بحث در مورد نحوه مدیریت مطرح خواهد شد. این کمیته‌ها در عرض یک سال، تمام این توافق را محقق خواهند کرد. این می‌تواند شامل مسئله قانون اساسی یا یک قانون اساسی موقت نیز باشد. سپس این قانون اساسی موقت به همه‌پرسی گذاشته خواهد شد.
این توافق در سطح بین‌المللی چه معنایی دارد؟ حمایت بین‌المللی از دولت موقت فعلی مشخص است. می‌بینیم که قدرت‌های غربی به ویژه در تأسیس سوریه جدید نقش مهمی داشته‌اند.
قدرت‌های بین‌المللی میانجی شدند. هم مدیریت ما و هم مدیریت سوریه میانجی داشتند. به این معنا که این میانجی‌ها تایید کرده‌اند و در اینجا هر کس سهم خود را ایفا خواهد کرد. یعنی ما رسما شریک این دولت هستیم.
یعنی از اینجا می‌فهمیم که قدرت‌های بین‌المللی نیز در این متن دخیل بوده‌اند یا در طرف این توافق قرار دارند؟
در همه چیز؛ ما در امور این دولت، هم در داخل و هم در خارج، در هر چیزی شریک می‌شویم.
باز هم در ارتباط با این موضوع، موضوعی که بسیار مورد بحث قرار گرفته، نامه رهبر آپو به روژاوا بود. بسیار بحث می‌شود که در آن نامه چه گفته است، آیا در مورد خلع سلاح سخنی گفته است یا خیر. به ویژه رسانه‌های حزب عدالت و توسعه (آک‌پ) ادعا کردند که فراخوان برای خلع سلاح ق‌س‌د و ی‌پ‌گ هم انجام شده است. آیا این توافق به این تبلیغات نیز پاسخ داد؟
آن نامه به مدیریت رسید. خلاصه اینکه، تا آنجا که من می‌دانم، آن نامه نشان می‌دهد که ما در مسیر درستی قرار داریم. یعنی اینکه بخشی از سوریه باشیم، با هم باشیم، صلح را برقرار کنیم. یعنی ما خارج از آنچه در آن نامه گفته شده، نیستیم. یعنی از چارچوب و نقاطی که رهبری مشخص کرده، خارج نشده‌ایم.
آیا شما نامه را خوانده‌اید؟
محتوای نامه به من منتقل شد، شنیدم که در آن نامه چه چیزهایی آمده است. ما اصول صلح و بخشی از این دولت بودن را قبول می‌کنیم. البته با شرط حفظ حقوق و ویژگی‌های خود، جای خود را در این دولت خواهیم گرفت. ما از ابتدا هم همین را می‌گفتیم. یعنی از این خارج نشده‌ایم. حالا شما از رسانه‌های وابسته صحبت می‌کنید. رسانه‌های وابسته، توافق امروز را ‘تسلیمیت’ خواهند دید یا چنین تبلیغاتی خواهند کرد. اما واقعیت این نیست. رسیدن به چنین توافقی برای ما دستاورد بزرگی است. ای کاش چنین چیزی در باکور کوردستان هم اتفاق می‌افتاد، خیلی خوب می‌شد.
از آنجایی که از محتوای نامه رهبر آپو آگاه هستید، برای شفاف‌سازی دوباره می‌پرسم؛ آیا رهبر آپو در نامه‌ای که به روژاوا فرستاده، در مورد خلع سلاح یا عقب‌نشینی از خوددفاعی شما سخنی گفته است؟
خیر، چنین چیزی وجود ندارد. قطعا وجود ندارد.
پس آیا می‌توان گفت که متن توافق حاصل شده، با چشم‌اندازی که رهبر آپو برای روژاوا متصور شده، سازگار است؟
ما بخشی از سوریه هستیم. می‌خواهیم با هم زندگی کنیم. می‌خواهیم ویژگی‌های خود را حفظ کنیم. همه اینها در متن این توافق وجود دارد.
آیا نکته‌ای هست که بخواهید اضافه کنید؟
فقط مردم ما رسانه‌های وابسته را باور نکنند. ما هرگز دروغ نگفته‌ایم. به همین دلیل از آنها می‌خواهیم که به ما گوش دهند.
بعد از امضای توافق، مظلوم عبدی فرمانده نیروهای سوریه دمکراتیک در مصاحبه با مجله هفتگی “المجله” چاپ عربستان سعودی گفته است: «من به فرماندهان تیپ‌های نظامی نیروهایمان دستور دادم تا با گروه‌های نظامی که از صبح امروز با تحویل گرفتن میادین نفت و گذرگاه‌های مرزی، زندان‌ها و موسسات دولتی فعالیت‌های خود را شروع می‌کنند تا زمان تکمیل ادغام نیروهای نظامی ما و موسسات مدنی آن در دولت سوریه همکاری کنند. عبدی گفت: در این دوره حساس برای تضمین مرحله انتقالی تلاش می‌کنیم که آرمان‌های ملت ما از جمله عدالت و ثبات را محقق کند.
ما به ایجاد آینده‌ای بهتر برای تضمین حقوق تمام سوری‌ها پایبند هستیم. ما این توافق را فرصت واقعی برای ایجاد سوریه جدید می‌دانیم. وی همچنین گفت: در سوریه دو ارتش نخواهند بود. ما خواهان تجربه کردستان عراق نیستیم. ما درحال حاضر تلاش می‌کنیم تا بخشی از دولت سوریه باشیم. مطلوم عبدی گفت که هیچ‌گونه همکاری با جمهوری اسلامی وجود ندارد.
