ولادیمیر پوتین از دونالد ترامپ برای “انجام همه تلاش‌ها” به منظور بهبود روابط بین مسکو و واشنگتن تمجید کرد. ترامپ نیز اعلام کرد که ایالات متحده “مذاکرات بسیار خوب و سازنده‌ای” با پوتین در روزهای اخیر داشته است.
پوتین در دیدار با مقامات امنیتی روسیه گفت: “ما می‌دانیم که دولت جدید به رهبری رئیس‌جمهور ترامپ تمام تلاش خود را می‌کند تا چیزی از آنچه که اساساً توسط دولت قبلی آمریکا نابود شده بود، بازسازی کند.”
پوتین همچنین به درخواست ترامپ برای نجات جان “هزاران” سرباز اوکراینی که در محاصره ارتش روسیه قرار دارند، پاسخ داد و گفت در صورت تسلیم شدن آنها، جانشان حفظ خواهد شد. با این حال، مقامات نظامی اوکراین ادعا محاصره را رد کرده‌اند.
این اظهارات پس از آن بیان شد که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ به خاورمیانه، پنجشنبه شب با پوتین دیدار کرد تا درباره پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه ایالات متحده برای جنگ اوکراین مذاکره کند. کی‌یف قبلاً با این پیشنهاد موافقت کرده، اما پوتین روز پنجشنبه مجموعه‌ای از شرایط گسترده را مطرح کرد که باید پیش از پذیرش این توافق رعایت شود، از جمله اینکه اوکراین در طول آتش‌بس ۳۰ روزه نباید مجدداً تجهیز یا بسیج نظامی انجام دهد.
ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت که “احتمال بسیار بالایی” وجود دارد که جنگ بین روسیه و اوکراین “بالاخره به پایان برسد”.
او همچنین ادعای پوتین مبنی بر محاصره سربازان اوکراینی را تکرار کرد. ترامپ در تروث سوشال ادعایی حتی فراتر از پوتین مطرح کرد و نوشت: «در همین لحظه، هزاران سرباز اوکراینی کاملاً توسط ارتش روسیه محاصره شده‌اند و در موقعیتی بسیار بد و آسیب‌پذیر قرار دارند.»
او افزود: «من از رئیس‌جمهور پوتین درخواست کرده‌ام که به جان این سربازان امان دهد. این می‌تواند یک قتل‌عام وحشتناک باشد، چیزی که از زمان جنگ جهانی دوم به این سو دیده نشده است. خداوند همه‌ی آنها را حفظ کند!!!»
پس از این اظهارات، پوتین در یک نشست علنی با شورای امنیت روسیه گفت که برای عمل به درخواست ترامپ، مقامات اوکراینی باید به «یگان‌های نظامی خود دستور دهند که سلاح‌هایشان را زمین بگذارند و تسلیم شوند.»
در واکنش، ارتش اوکراین این ادعا را «نادرست و ساختگی» خواند و آن را بخشی از «دستکاری سیاسی روسیه برای اعمال فشار بر اوکراین و شرکایش» دانست. این نهاد در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهایش به «مواضع دفاعی مناسب‌تری عقب‌نشینی کرده‌اند» و تأکید کرد: «هیچ تهدیدی مبنی بر محاصره‌ی یگان‌های ما وجود ندارد.»
ارتش اوکراین و تحلیلگران مستقل نظامی این ادعا را رد کرده‌اند. ستاد کل ارتش اوکراین در بیانیه‌ای نوشت: “گزارش‌هایی درباره محاصره نیروهای اوکراینی در منطقه کورسک کاملاً نادرست و ساخته دست روسیه برای مقاصد سیاسی و اعمال فشار بر اوکراین و شرکای آن است. هیچ تهدیدی برای محاصره نیروهای ما وجود ندارد.”
برخی از سربازان مستقر در منطقه نیز گفته‌اند که عقب‌نشینی مرحله‌ای در حال انجام است، اما هیچ محاصره‌ای در کار نیست. یکی از مقامات امنیتی اوکراین گفت: “پس از هفت ماه، ما به‌سادگی عقب‌نشینی کردیم. هیچ محاصره‌ای در کار نبود.”
مایکل کافمن، تحلیلگر نظامی در مؤسسه کارنگی، ادعای محاصره گسترده را “داستان‌پردازی” توصیف کرد. حتی برخی از وبلاگ‌نویسان نظامی طرفدار روسیه نیز در روزهای اخیر صحت این ادعا را زیر سوال برده‌اند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرد پوتین از طریق استیو ویتکاف پیامی به ترامپ درباره پیشنهاد آتش‌بس ارسال کرده و افزود که “دلیل برای خوش‌بینی محتاطانه” وجود دارد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، نیز گفت که “دلایلی برای خوش‌بینی محتاطانه وجود دارد” و تأکید کرد این پیشنهاد باید هم برای روسیه و هم برای اوکراین قابل قبول باشد.
با این حال، یک گزارش اطلاعاتی آمریکا که در ۶ مارس در میان مقامات دولت ترامپ منتشر شده، نشان می‌دهد که پوتین همچنان به دنبال دستیابی به “هدف حداکثری” خود یعنی سلطه بر اوکراین است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روز جمعه اعلام کرد که تلاش‌های روسیه برای تعیین شرایط برای آتش‌بس ۳۰ روزه “فرآیند را پیچیده و طولانی‌تر می‌کند”.
او در پستی در شبکه اجتماعی X نوشت: “روسیه تنها طرفی است که می‌خواهد جنگ ادامه یابد و دیپلماسی از هم بپاشد. اما قدرت آمریکا برای پایان دادن به این جنگ کافی است.”
زلنسکی تأکید کرد که اوکراین متعهد به اجرای آتش‌بس است و این می‌تواند فرصتی برای ایجاد صلحی پایدار باشد: “در این دوره سکوت، می‌توانیم یک طرح صلح معتبر تدوین کنیم، آن را روی میز بگذاریم، جزئیات را بررسی کنیم و آن را اجرا کنیم. ما آماده‌ایم.”
عقب‌نشینی اوکراین از کورسک؛ فرصتی که از دست رفت
در میان حملات مداوم پهپادهای روسی، سربازان اوکراینی به صورت گروه‌های دو یا سه نفره از مسیرهای مخفی عقب‌نشینی کردند و گاه کیلومترها در مزارع پیاده‌روی کردند تا به خاک اوکراین برسند.
عقب‌نشینی تدریجی اوکراین از منطقه کورسک در دو هفته گذشته، به نظر می‌رسد پایان یکی از جسورانه‌ترین عملیات‌های این جنگ باشد و یکی از معدود برگ‌های برنده کی‌یف در مذاکرات احتمالی صلح با روسیه را از بین ببرد.
برای هفت ماه، اوکراین بخشی از خاک روسیه، از جمله شهر سودژا را در اختیار داشت؛ شهری که پیش از جنگ حدود ۵۰۰۰ نفر جمعیت داشت. این اولین باری بود که از زمان جنگ جهانی دوم، یک ارتش خارجی موفق به اشغال بخش
در هفته‌های اخیر، فشار روسیه بر مواضع اوکراین شدیدتر شد. روز چهارشنبه، ولادیمیر پوتین با لباس نظامی در یک مرکز فرماندهی در کورسک ظاهر شد، و روز پنجشنبه روسیه اعلام کرد که کنترل کامل سودژا را بازپس گرفته است.
در حالی که هنوز چند روستا در کورسک در اختیار اوکراین است، نیروهای شرکت‌کننده در این عملیات می‌گویند که به زودی این عقب‌نشینی به پایان خواهد رسید.
سرگئی، یکی از فرماندهان عملیات ویژه اوکراین، گفت: “روس‌ها در حال پیشروی به منطقه سومی در خاک اوکراین هستند و اکنون تمام تمرکز ما بر دفاع است.”
پوتین خواستار ایجاد “منطقه حائل” در نزدیکی مرز شده است، که نشان می‌دهد احتمال حمله روسیه به داخل خاک اوکراین وجود دارد. مقامات اوکراینی از حالا تخلیه برخی مناطق مرزی را آغاز کرده‌اند.
پایان عملیات کورسک ارزیابی‌های متفاوتی در اوکراین به همراه داشته است. برخی آن را موفقیت‌آمیز می‌دانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند این عملیات توجه را از جبهه اصلی جنگ منحرف کرد و تلفات سنگینی بدون دستاورد ملموس به اوکراین تحمیل شد.
مایکل کافمن، تحلیلگر ارشد مؤسسه کارنگی، گفت: “کورسک جنگ را به داخل خاک روسیه کشاند و روسیه را مجبور کرد تا از برخی از بهترین یگان‌های خود در این منطقه استفاده کند، اما در عین حال بخش قابل توجهی از نیروهای زبده اوکراین را نیز درگیر نگه داشت.”
ولادیمیر فسینکو، تحلیلگر سیاسی در کی‌یف، هشدار داد این پیروزی ممکن است به روسیه انگیزه جدیدی برای ادامه حملات بدهد.
حمله اولیه اوکراین به کورسک در ماه اوت گذشته انجام شد. برای حفظ غافلگیری، این عملیات تنها در میان تعداد محدودی از فرماندهان اوکراینی برنامه‌ریزی شده بود و حتی متحدان غربی کی‌یف تا آغاز عملیات از آن بی‌خبر بودند.
اوکراینی‌ها با ورود به منطقه، صدها سرباز روسی را اسیر کردند و اسناد حساس را از پایگاه‌های نظامی روسیه به دست آوردند. برخی مقامات اوکراینی اذعان کردند که موفقیت اولیه عملیات، آنها را شگفت‌زده کرد و فراتر از انتظارشان بود.
مقامات اوکراینی در آن زمان اعلام کردند که قصد اشغال دائم این مناطق را ندارند، بلکه هدف آنها نابودی زیرساخت‌های نظامی روسیه و اعمال فشار بر افکار عمومی این کشور بوده است.
در این مدت، سربازان اوکراینی خبرنگاران را به شهر سودژا بردند و حتی یکی از تاریخ‌دانان اوکراینی در موزه این شهر پادکستی ضبط کرد که ادعا می‌کرد این منطقه به طور تاریخی متعلق به اوکراین بوده است.
با گذشت زمان، روسیه تمرکز خود را بر بازپس‌گیری این منطقه افزایش داد. برخی از بهترین واحدهای پهپادی روسیه به کورسک اعزام شدند و از پهپادهای فیبر نوری استفاده کردند که در برابر سیستم‌های اخلالگر اوکراینی مقاوم بودند.
سرگئی، فرمانده عملیات ویژه، گفت: “مزارعی که از آنها عقب‌نشینی می‌کنیم، مانند تار عنکبوتی از کابل‌های فیبر نوری پوشیده شده‌اند.”
برخی از مقامات اوکراینی می‌گویند که این عملیات باعث تغییر روایت جنگ شد و روحیه نیروهای اوکراینی را تقویت کرد. به گفته یکی از مقامات امنیتی اوکراین: “ما بعد از هفت ماه به‌سادگی عقب‌نشینی کردیم. هیچ محاصره‌ای در کار نبود.”
وی افزود: “اهداف سیاسی و نظامی داشتیم. روس‌ها را مجبور کردیم نیروهایشان را از جبهه دونتسک به کورسک منتقل کنند. و همچنین نشان دادیم که بدون کمک کره شمالی، روسیه قادر به جنگیدن با اوکراین نیست.”
اما برخی تحلیلگران نظامی دیدگاه متفاوتی دارند. کافمن گفت: “از نظر تاکتیکی، عملیات موفق بود، اما در مجموع، تأثیر چندانی بر روند کلی جنگ نداشت و به اهداف عملیاتی گسترده‌تر خود دست نیافت.”
