اسرائیل از زمان آغاز دوباره جنگ علیه حماس در ماه گذشته، به‌طرز چشمگیری حضور خود در نوار غزه را گسترش داده و اکنون بیش از ۵۰ درصد این سرزمین را در کنترل خود دارد. در نتیجه، فلسطینی‌ها به مناطق کوچکتر و فشرده‌تری رانده شده‌اند.
بزرگ‌ترین منطقه‌ای که ارتش اسرائیل به‌طور یکپارچه در آن حضور دارد، مناطق مرزی غزه است؛ جایی که خانه‌ها، زمینهای کشاورزی و زیرساخت‌های فلسطینیان به‌طور کامل تخریب شده و عملاً غیرقابل سکونت شده‌اند. به گفته سربازان اسرائیلی و گروه‌های حقوق بشری، این منطقه حائل نظامی در هفته‌های اخیر دو برابر شده است.
اسرائیل این اقدامات را ضرورتی موقتی برای افزایش فشار بر حماس به‌منظور آزادی گروگان‌های باقی‌مانده توصیف کرده است. اما کارشناسان و گروه‌های حقوق بشری هشدار داده‌اند که زمینهای اشغالی، از جمله کریدوری که شمال و جنوب غزه را از هم جدا می‌کند، ممکن است زمینهای برای اعمال کنترل بلندمدت آنان توسط اسرائیل را فراهم کنند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هفته گذشته گفت حتی پس از شکست حماس، اسرائیل کنترل امنیتی غزه را حفظ خواهد کرد و فلسطینی‌ها را به ترک این منطقه سوق خواهد داد.
پنج سرباز اسرائیلی به آسوشیتدپرس گفته‌اند تخریب نزدیک مرز و گسترش منظم منطقه حائل از زمان آغاز جنگ در ۱۸ ماه پیش ادامه داشته است.
گروه ضد‌اشغالگری “شکستن سکوت”، متشکل از کهنه‌سربازان ارتش، روز دوشنبه گزارشی منتشر کرد که در آن سربازان حاضر در منطقه حائل توصیف کرده‌اند چگونه ارتش اسرائیل این منطقه را به بیابانی ویران‌شده تبدیل کرده است.
این گروه نوشت: «از طریق تخریب گسترده و عمدی، ارتش زمینه را برای کنترل آینده اسرائیل بر این منطقه فراهم کرده است.»
سخنگوی ارتش اسرائیل در پاسخ به گزارش‌ها گفت که اقدامات نظامی برای محافظت از شهروندان اسرائیلی، به‌ویژه در جنوب کشور که در حمله ۷ اکتبر آسیب دیدند، انجام شده است. او تأکید کرد که ارتش به قوانین بین‌المللی پایبند است و قصد آسیب زدن به غیرنظامیان را ندارد.
تکه‌تکه کردن غزه
در روزهای ابتدایی جنگ، نیروهای اسرائیلی فلسطینی‌ها را از مناطق مرزی بیرون راندند و زمین‌ها را برای ایجاد منطقه حائل نابود کردند. ارتش همچنین کریدور نِتساریم را تصرف کرد که شمال (از جمله شهر غزه) را از بقیه نوار غزه جدا می‌کند.
پس از شروع مجدد جنگ در ماه گذشته، منطقه حائل در برخی مناطق تا سه کیلومتر گسترش یافته است.
بر اساس ارزیابی یعقوب گارب، استاد دانشگاه بن‌گوریون، منطقه حائل و کریدور نتساریم دست‌کم نیمی از نوار غزه را شامل می‌شود.
نتانیاهو هفته گذشته اعلام کرد که اسرائیل قصد دارد کریدور جدیدی را در جنوب غزه ایجاد کند تا شهر رفح را از دیگر مناطق جدا کند. همچنین اسرائیل مناطق بیشتری را تخلیه کرده و از غیرنظامیان خواسته است تا برای اجرای حملات جدید از آن مناطق خارج شوند.
محله‌هایی که به تلی از خاک تبدیل شدند
صدها هزار فلسطینی زمانی در زمین‌هایی زندگی می‌کردند که اکنون منطقه حائل اسرائیل شده است؛ مناطقی که برای کشاورزی غزه حیاتی بودند.
تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند محله‌هایی که پیش‌تر متراکم بودند، اکنون با خاک یکسان شده‌اند و حدود ۱۲ پایگاه جدید ارتش اسرائیل نیز در این مناطق ایجاد شده‌اند.
نضال الزعنین، کشاورزی از بیت‌هانون، پس از اعلام آتش‌بس در ژانویه به خانه‌اش بازگشت، اما ملکش ویران شده بود.
او اکنون در شهر غزه در پناهگاهی موقت زندگی می‌کند و می‌گوید: «ساخت خانه‌ام ۲۰ سال طول کشید، اما در عرض پنج دقیقه همه رؤیاهای من و فرزندانم نابود شد.»
سربازانی که با آسوشیتدپرس گفت‌وگو کردند، تأیید کردند که مأموریتشان تخریب مزارع، لوله‌های آبیاری، درختان و هزاران ساختمان بوده است، از جمله تأسیسات صنعتی.
یکی از آن‌ها گفت: «یک کارخانه نوشابه را کاملاً با خاک یکسان کردیم. شیشه و پنل‌های خورشیدی همه‌جا پخش شده بود.»
منطقه حائل تبدیل به منطقه “کشتار” شده است
به گفته یک سرباز واحد تانک، منطقه‌ای بدون مرزبندی مشخص به منطقه «کشتار» تبدیل شده و هر کسی که تا فاصله ۵۰۰ متری تانک‌ها نزدیک شود، حتی زن و کودک، هدف شلیک قرار می‌گیرد.
او افزود: «آمدم اینجا چون آن‌ها ما را کشتند، پس ما هم آن‌ها را می‌کشیم. اما فهمیدم ما فقط آن‌ها را نمی‌کشیم، بلکه همسران، فرزندان، گربه‌ها، سگ‌هایشان را هم می‌کشیم و خانه‌هایشان را نابود می‌کنیم.»
ارتش اسرائیل گفت حملاتش مبتنی بر اطلاعات امنیتی بوده و سعی داشته تا حد امکان به غیرنظامیان آسیب نزند.
کنترل بلندمدت؟
هنوز مشخص نیست اسرائیل قصد دارد تا چه زمانی منطقه حائل و دیگر بخش‌های غزه را در کنترل نگه دارد.
نتانیاهو گفته است که جنگ فقط زمانی پایان می‌یابد که حماس نابود شود و رهبرانش غزه را ترک کنند، پس از آن اسرائیل امنیت این منطقه را در دست خواهد گرفت.
او همچنین گفته است که برنامه رئیس‌جمهور ترامپ برای «مهاجرت داوطلبانه» فلسطینیان از غزه اجرا خواهد شد.
برخی تحلیل‌گران اسرائیلی می‌گویند هدف از منطقه حائل اشغال غزه نیست، بلکه حفظ امنیت تا زمان فروپاشی حماس است. اما گروه‌های حقوق بشری می‌گویند بیرون راندن اجباری مردم می‌تواند مصداق جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت باشد.
نادیا هاردمن از دیده‌بان حقوق بشر گفت: «در مورد مناطق حائل در غزه، این اقدام به‌وضوح پاکسازی قومی است، چون مشخص است که مردم دیگر اجازه بازگشت نخواهند داشت.»
