
بازارهای مالی جهان برای دومین روز پیاپی سقوط کردند، زیرا چین روز جمعه تعرفههای تلافیجویانهای به میزان ۳۴ درصد بر واردات از ایالات متحده اعمال کرد؛ اقدامی که نشان از تشدید جدی جنگ تجاری آغازشده توسط دونالد ترامپ دارد و نگرانیها درباره رکود جهانی را افزایش داده است.
وزارت دارایی چین اعلام کرد: «برای تمامی کالاهای وارداتی که منشأ آنها ایالات متحده است، تعرفهای افزوده به میزان ۳۴ درصد علاوه بر تعرفههای جاری وضع خواهد شد.»
وزارت بازرگانی چین همچنین اعلام کرد که محدودیتهای بیشتری بر صادرات عناصر نادر (که در تولیدات فناوری پیشرفته مانند باتری و خودروهای الکتریکی استفاده میشوند) اعمال خواهد کرد. همچنین ۱۶ شرکت و نهاد آمریکایی دیگر به فهرست کنترل صادرات این کشور افزوده شدند؛ به این معنی که شرکتهای چینی از همکاری تجاری با آنها منع میشوند.
پیشتر چین وعده داده بود که در مقابل تعرفههای ترامپ – شامل ۱۰ درصد تعرفه پایه برای تمام واردات به آمریکا و تعرفههای بیشتر برای برخی کشورها از جمله چین – «پاسخ قاطع» خواهد داد.
کمیسیون تعرفه شورای دولتی چین گفت: «اعمال تعرفههای متقابل بر کالاهای چینی توسط ایالات متحده، با قواعد تجارت بینالملل همخوانی ندارد، به شدت منافع مشروع چین را تضعیف میکند و نمونهای از قلدرمآبی یکجانبه آمریکاست.»
ترامپ روز جمعه در شبکه اجتماعی خود Truth Social نوشت: «چین اشتباه کرد، آنها وحشت کردند – و این تنها کاری است که آنها نباید انجام میدادند!»
اعلام تعرفهها توسط ترامپ در روز چهارشنبه باعث سقوط بازارهای جهانی و افزایش نگرانیها درباره رکود شد. بانک سرمایهگذاری جیپی مورگان اکنون احتمال ورود اقتصاد جهانی به رکود تا پایان سال را ۶۰ درصد تخمین میزند، که نسبت به پیشبینی قبلی ۴۰ درصدی افزایش یافته است.
تشدید این جنگ تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان باعث شد بازارهای آتی سهام آمریکا در روز جمعه به شدت سقوط کنند و شاخصهای والاستریت افت بیشتری را تجربه کنند. برآورد میشود این تعرفهها تاکنون حدود ۲.۴ تریلیون دلار از ارزش سهام آمریکا را کاستهاند.
شاخص فوتسی ۱۰۰ لندن بیش از ۳۰۰ واحد افت کرد – بزرگترین کاهش روزانه از مارس ۲۰۲۳. شاخص استوکس ۶۰۰ اروپا هم ۴.۴ درصد سقوط کرد.
قیمت نفت برنت نیز با کاهش ۶.۶ درصدی به ۶۵.۵۰ دلار رسید؛ پایینترین سطح از اوت ۲۰۲۱.
وانگ ون، رئیس مؤسسه مطالعات مالی دانشگاه مردم چین، گفت: «چین هرگز در برابر ترامپ کوتاه نمیآید، اما همکاری مبتنی بر احترام متقابل و منفعت دو طرفه را نیز منتفی نمیداند. چین میداند که همکاری چیزی نیست که درخواست شود، بلکه باید برایش جنگید.»
او گفت پاسخ چین «محدود و سنجیده» بوده و صرفاً به اقدامات تجاری محدود شده است.
با این حال برخی تحلیلگران واکنش چین را تند و جدی ارزیابی کردند. استفان اکلوی، استراتژیست بازار در لندن، گفت: «چین با پاسخی تهاجمی به تعرفههای ترامپ وارد عمل شده. این مهم است و احتمالاً پایان ماجرا نیست – واکنش منفی بازارها نشان از همین دارد.»
برخی تحلیلگران انتظار داشتند آمریکا و چین پیش از مهلت ۹ آوریل برای اجرای تعرفههای جدید به توافق برسند. فایننشال تایمز گزارش داده بود ترامپ در تلاش است با تهدید تعرفهها، چین را به فروش تیکتاک وادارد.
شامین پراشانتام، استاد مدرسه کسبوکار چین-اروپا در شانگهای، گفت: «این جنگ تجاری، ضربهای مهلک به تجارت جهانی است. بعید میدانم در این میان برندهای وجود داشته باشد.»
اتحادیههای صنعتی چین به طور یکپارچه این تعرفهها را محکوم کردهاند. شورای نساجی و پوشاک ملی چین اعلام کرد که از «اقدامات قاطع دولت حمایت میکند» و اینکه آمریکا با این اقدامات، تابآوری زنجیره تأمین صنعت نساجی جهانی را تضعیف کرده است.
شرکتهای چینی فعال در صنعت مد سریع (Fast Fashion) به ویژه از این تعرفهها ضربه خواهند خورد. شرکتهایی مانند Temu و Shein با استفاده از یک خلأ قانونی در واردات آمریکا، بازار را تصاحب کرده بودند – بر اساس آن، کالاهایی با ارزش کمتر از ۸۰۰ دلار بدون پرداخت عوارض وارد آمریکا میشدند. ترامپ اکنون این خلأ را پر کرده و از ۲ مه اجرای آن آغاز میشود.
حدود ۶۰ درصد از بستههای معاف از مالیات وارداتی آمریکا از چین میآیند. اما از مه به بعد، این محمولهها مشمول هزینهای به میزان ۳۰ درصد از ارزش کالا یا ۲۵ دلار خواهند شد – که در ژوئن به ۵۰ دلار افزایش خواهد یافت.
شرکتهای Temu و Shein هنوز واکنشی نشان ندادهاند.
چین همچنین علیه ایالات متحده شکایتی در سازمان تجارت جهانی (WTO) ثبت کرده است.