
رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد تعرفه بر واردات از چین فوراً به ۱۲۵ درصد افزایش مییابد، اما برای سایر کشورها توقفی ۹۰ روزه در نظر گرفته میشود.
دونالد ترامپ تصمیم قبلی خود برای افزایش گسترده تعرفهها علیه بیشتر کشورهای جهان را متوقف کرد و با اعلام یک مهلت ۹۰ روزه، از جنگ تجاری جهانی گامی به عقب برداشت؛ اقدامی که پس از چند روز آشفتگی در بازارها و هشدارهای جدی در مورد رکود اقتصادی صورت گرفت.
ترامپ که در روزهای گذشته بر موضع تهاجمی خود در سیاست تجاری پافشاری میکرد، در نهایت اعلام کرد همه کشورهایی که در پاسخ به تعرفههای آمریکا اقدام تلافیجویانه نکردهاند، مشمول تعویق تعرفهها خواهند شد و تا ماه ژوئیه فقط با تعرفهای ۱۰ درصدی مواجه میشوند.
در پاسخ به پرسشی درباره دلیل توقف این تصمیم، ترامپ به خبرنگاران گفت: «برخی کمی از حد خارج شده بودند. زیادی جوگیر شده بودند.»
اما در حالیکه پکن آماده میشد تا از فردا تعرفههای تلافیجویانه ۸۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی وضع کند، ترامپ اعلام کرد تعرفه واردات از چین به ۱۲۵ درصد افزایش خواهد یافت و این تصمیم بلافاصله اجرایی میشود.
به گفته مقامات دولت آمریکا، مکزیک و کانادا نیز مشمول تعرفه ۱۰ درصدی خواهند شد؛ اقدامی که تنشها با دو شریک نزدیک تجاری واشنگتن را افزایش میدهد.
ترامپ در پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» مدعی شد «بیش از ۷۵ کشور» برای مذاکره درباره راهحلی برای جلوگیری از این تعرفهها با دولت فدرال آمریکا تماس گرفتهاند.
پس از این اعلام، بازارهای سهام جهش چشمگیری را تجربه کردند. شاخص S&P 500 در والاستریت ۹.۳ درصد رشد کرد و شاخص صنعتی داوجونز ۷.۷ درصد جهش داشت.
ترامپ نوشت: «در نهایت، امیدوارم بهزودی، چین بفهمد که دوران غارت آمریکا و دیگر کشورها، دیگر نه قابل دوام است و نه قابل قبول.»
او پیشتر در روز چهارشنبه نوشته بود: «آرام باشید. اکنون زمان فوقالعادهای برای انتقال کسبوکارها به آمریکاست.» او افزود: «همهچیز خوب پیش خواهد رفت.»
در نهایت، ترامپ عقبنشینی کرد و مسیر را برای سه ماه مذاکره فشرده با دهها کشور باز گذاشت.
چین اعلام کرد در واکنش به این تصمیم جدید ترامپ، از پنجشنبه تعرفههای صادرات آمریکا را از ۳۴ درصد به ۸۴ درصد افزایش خواهد داد و تصمیم آمریکا را «اشتباه بر روی اشتباه» توصیف کرد.
اتحادیه اروپا نیز، همزمان، از هفته آینده تعرفههای تلافیجویانه ۲۵ درصدی بر واردات کالاهای آمریکایی به ارزش ۲۳ میلیارد دلار وضع خواهد کرد — کالاهایی که عمدتاً شامل محصولات کشاورزی و کالاهای ایالتهای جمهوریخواه هستند. این تصمیم در پاسخ به تعرفههای گسترده ترامپ بر فولاد و آلومینیوم اتخاذ شده که در ماه گذشته اعمال شدند.
ترامپ تصمیم خود برای توقف ناگهانی تعرفههای بالای ۱۰ درصد را در جریان یک جلسه استماع کنگره که با حضور نماینده تجاریاش، جیمیسان گریر برگزار شد، اعلام کرد.
استیون هورسفورد، نماینده دموکرات از ایالت نوادا، خطاب به گریر گفت: «انگار رئیستان زمین را از زیر پایتان کشید. این یک نمایش آماتور است و باید متوقف شود.»
در روزهای اخیر، پافشاری ترامپ بر دائمی بودن تعرفهها — و ابهام درباره امکان لغو آنها از طریق توافقات احتمالی — باعث افزایش نگرانیها درباره تأثیرات بالقوه این سیاست بر مصرفکنندگان و شرکتها در سراسر جهان شده بود.
در بریتانیا، دو منبع دولتی نسبت به امکان حذف یا کاهش تعرفهها بر صادرات این کشور به آمریکا ابراز بدبینی کردند. نخستوزیر بریتانیا، کییر استارمر، بارها تأکید کرد که این تعرفهها «گذرا نیستند».
در پاسخ به پرسشی از شبکه ITV درباره اینکه آیا تعرفههای ۱۰ درصدی دائمی خواهند بود و آیا تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروها قابل مذاکره است یا نه، استارمر گفت: «نمیدانم. ما در حال مذاکرهایم و امیدواریم شرایط را بهبود دهیم.»
جیمی دایمن، مدیرعامل بانک جیپی مورگان چیس و یکی از چهرههای برجسته والاستریت، پیش از اعلام توقف ۹۰ روزه توسط ترامپ، هشدار داده بود که رکود اقتصادی «نتیجه محتمل» این وضعیت است.
او در گفتوگو با شبکه فاکس بیزینس گفت: «هیچکس آرزوی رکود را ندارد، اما اگر رخ دهد، امیدواریم کوتاهمدت باشد. حلوفصل مسائل تعرفهای و تجاری، اقدامی مثبت خواهد بود.»
ترامپ بلافاصله در شبکه اجتماعی خود به سخنان دایمن اشاره کرد که «حل مشکلات تجاری کار درستی است»، اما بخش مربوط به خطر رکود را نادیده گرفت.
چندین شرکت بزرگ آمریکایی نیز نسبت به اختلالات شدید هشدار دادند. شرکت والمارت، یکی از بزرگترین خردهفروشان جهان، اعلام کرد پیشبینی سود خود با توجه به تعرفههای جدید دشوارتر خواهد شد، زیرا این تعرفهها هم بر هزینهها و هم بر الگوی خرید مشتریان اثر میگذارد.
شرکت هواپیمایی دلتا نیز اعلام کرد پیشبینی مالی سالانهاش را به دلیل افزایش عدم اطمینان و کاهش اعتماد مصرفکنندگان، متوقف کرده است. مدیرعامل دلتا، اد باستین، به شبکه CNBC گفت: «ما طوری عمل میکنیم که انگار وارد رکود شدهایم.»
در حالیکه کاخ سفید مدعی بود که رئیسجمهور در حال دفاع از منافع «مردم عادی آمریکا» است و دولتهای پیشین را متهم به «فروش کارگران آمریکایی به کشورهای خارجی» کرد، بازارهای صادراتی مهم برای شرکتهای آمریکایی نیز اعلام کردند که در حال آمادهسازی اقدامات تلافیجویانه هستند.
چین پیشتاز این اقدامات بود و اعلام کرد تعرفهها بر کالاهای آمریکایی از پنجشنبه بهطور قابلتوجهی افزایش خواهد یافت.
وزارت دارایی چین در بیانیهای گفت: «اقدام آمریکا در تشدید تعرفهها علیه چین، اشتباهی مضاعف است که بهشدت به حقوق مشروع چین آسیب میزند و نظام تجارت چندجانبه مبتنی بر قواعد را تخریب میکند.»
اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد از ۱۵ آوریل تعرفه ۲۵ درصدی بر طیفی از کالاهای آمریکایی — از بادام گرفته تا قایقهای تفریحی — اعمال خواهد کرد. باقی تعرفهها از ۱۵ مه و ۱ دسامبر اعمال خواهند شد.
در حالیکه این تعرفهها در پاسخ به اقدامات ترامپ در بخش فولاد و آلومینیوم هستند، کمیسیون اروپا اعلام کرد مرحله دوم پاسخ اتحادیه — شامل تعرفه بر خودروها و سایر تعرفههای عمومی اعمالشده این ماه — اوایل هفته آینده ارائه خواهد شد.
کمیسیون اروپا در بیانیهای اعلام کرد: «اتحادیه اروپا تعرفههای آمریکا را ناعادلانه و مضر میداند، چراکه هم به اقتصاد طرفین و هم به اقتصاد جهانی آسیب میزند.» کمیسیون اروپا می گوید: «تعرفههای تلافیجویانه اتحادیه اروپا در هر زمانی قابل تعلیقاند، در صورتیکه آمریکا با یک راهحل منصفانه و متوازن موافقت کند.»
پیش از اعلام ترامپ، شاخص FTSE 100 در لندن با افت ۲.۹ درصدی بسته شد. شاخص هنگسنگ در هنگکنگ موفق شد ۰.۷ درصد رشد کند، و شاخص نیکی ۲۲۵ در توکیو ۳.۹ درصد کاهش یافت.
ترامپ در روزهای اخیر بارها تلاش کرده بود حامیان خود را متقاعد کند که مسیرش درست است، و حتی در پایان روز سهشنبه وعده داد که بهزودی تعرفهای بزرگ بر واردات دارو نیز اعمال خواهد کرد.
او در مراسم شام خیریه حزب جمهوریخواه در واشنگتن به حامیان سیاسی گفت: «من میدانم دارم چهکار میکنم. شما هم میدانید که دارم چهکار میکنم. برای همین به من رأی میدهید.»
دموکراتها او را متهم کردهاند که باعث هرجومرج اقتصادی شده که میلیونها آمریکایی تاوانش را خواهند داد.
چاک شومر، رهبر اقلیت سنا، گفت: «دونالد ترامپ در تنها کاری که مردم انتظار داشتند انجام دهد، بهطرز فاجعهباری شکست خورده است. بهجای کاهش تورم، او آن را بدتر کرده است. بهجای تقویت اقتصاد، عملاً ما را تا لبه رکود اقتصادی پیش برده است.»