سازمان ملل متحد خواستار اقدام فوری قدرتهای جهانی و ایران برای احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ شد. این درخواست با هشدار نسبت به اهمیت موفقیت یا شکست مذاکرات برای جامعه بینالمللی همراه بود.
شورای امنیت سازمان ملل شامگاه سهشنبه ۱۷ دسامبر (۲۷ آذر ۱۴۰۳) در خصوص تحولات پیرامون توافقنامه موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا تشکیل جلسه داد.
رابرت وود، معاون سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، در این جلسه اعلام کرد:
“دیپلماسی بهترین راهحل است، اما ایالات متحده تأکید دارد که ایران هستهای هرگز نباید یک گزینه باشد. ما آمادهایم از تمام ابزارهای قدرت ملی خود برای جلوگیری از این وضعیت استفاده کنیم.”
وی در ادامه گفت: «تهران به صدور هرج و مرج و خشونت به کشورهای دیگر، به ویژه در خاورمیانه ادامه میدهد.»
آقای وود گفت: «رژیم ایران حتی آشکارا به این موضوع می بالد. رسانههای وابسته به دولت ایران نیز از عرضه فناوری ممنوعه موشکهای بالستیک توسط کشورشان به حوثیها خبر دادهاند – تخلفاتی که البته توسط کارشناسان سازمان ملل نیز مستند شده است.»
این مقام آمریکایی خاطرنشان کرد که «اما ما نمیتوانیم اجازه دهیم که وابستگی روسیه به [پهپادهای] ایران، مانع از اصرار شورای امنیت بر پایبندی تهران به تعهداتش بر اساس قطعنامههای مختلف شورای امنیت سازمان ملل از جمله قطعنامه ۲۲۳۱ شود.»
توافق هستهای ایران با نام “برنامه جامع اقدام مشترک” (برجام) شناخته میشود و میان ایران و پنج کشور دیگر (بریتانیا، آلمان، فرانسه، آمریکا، روسیه و چین) منعقد شد. آمریکا در سال ۲۰۱۸، طی دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، از این توافق خارج شد و ایران نیز شروع به کاهش تعهدات خود در قبال این توافق کرد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان هشدار دادهاند که در صورت لزوم، آماده هستند تحریمهای بینالمللی علیه ایران را از طریق مکانیسم ماشه اعمال کنند تا مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شوند. این توانایی قانونی آنها در اکتبر ۲۰۲۵ و با پایان اعتبار قطعنامه سازمان ملل درباره برجام منقضی خواهد شد.
رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی و تثبیت صلح، به شورای امنیت گفت:
“زمان بسیار حیاتی است. مسئولیت موفقیت یا شکست مذاکرات بر عهده اعضای برجام و آمریکا است، اما پیامدهای آن برای همه ما اهمیت دارد. منطقه توان تحمل بیثباتی بیشتر را ندارد.”
امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل، هشدار داد که اعمال مکانیسم ماشه “غیرقانونی و غیرسازنده” خواهد بود و تأکید کرد:
“ایران صریحاً اعلام کرده است هر اقدام تحریکآمیزی با پاسخ قاطع و متناسب روبرو خواهد شد.”
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده ایران غنیسازی اورانیوم را به سطح ۶۰ درصد، نزدیک به سطح ۹۰ درصد لازم برای ساخت سلاح، تسریع کرده است. کشورهای غربی معتقدند هیچ برنامه غیرنظامی نیازی به این سطح از غنیسازی ندارد.
دی کارلو همچنین تأکید کرد که آژانس قادر به اطمینان از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران نیست. ایران، اما همچنان اصرار دارد برنامه هستهای این کشور صرفاً برای مقاصد صلحآمیز است و دستیابی به سلاح هستهای را رد میکند.