بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز دوشنبه اعلام کرد عملیات نظامی گستردهتری علیه گروه فلسطینی حماس آغاز خواهد شد و آن را «شدید» توصیف کرد؛ این سخنان پس از آن بیان شد که کابینه امنیتی اسرائیل طرحهایی را تصویب کرد که ممکن است به اشغال کامل نوار غزه و کنترل مستقیم کمکهای انسانی منجر شود. نتانیاهو در پیامی ویدئویی گفت عملیات “شدید” خواهد بود و «بیشتر فلسطینیان برای حفظ جانشان از منطقه خارج خواهند شد».
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز دوشنبه اعلام کرد عملیات نظامی گستردهتری علیه گروه فلسطینی حماس آغاز خواهد شد و آن را «شدید» توصیف کرد؛ این سخنان پس از آن بیان شد که کابینه امنیتی اسرائیل طرحهایی را تصویب کرد که ممکن است به اشغال کامل نوار غزه و کنترل مستقیم کمکهای انسانی منجر شود.
با این حال، یکی از مقامات ارشد دفاعی اسرائیل اعلام کرد که اجرای این عملیات تا پایان سفر آتی رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به خاورمیانه آغاز نخواهد شد.
این تصمیم در حالی اتخاذ شده که تلاشها برای دستیابی به توافق آتشبس با حماس طی هفتههای گذشته ناکام مانده است. این اقدام خطر ادامه جنگی را افزایش میدهد که نهتنها فشارهای بینالمللی را بر اسرائیل افزوده، بلکه در داخل کشور نیز با کاهش حمایت عمومی مواجه شده است.
گزارش شبکه عمومی «کان» به نقل از مقامات مطلع، حاکی است که طرح جدید بهصورت تدریجی اجرا خواهد شد و ممکن است ماهها طول بکشد. نیروهای ارتش ابتدا بر یک منطقه مشخص از این منطقه جنگزده تمرکز خواهند کرد.
نتانیاهو در پیامی ویدئویی گفت عملیات “شدید” خواهد بود و «بیشتر فلسطینیان برای حفظ جانشان از منطقه خارج خواهند شد». وی تأکید کرد که برخلاف تاکتیکهای پیشین که شامل حملات کوتاه از بیرون غزه بود، اینبار نیروهای اسرائیلی قصد دارند مناطق اشغالشده را حفظ کنند.
فرستاده آمریکایی، استیو ویتکاف، به نقل از آکسیوس گفته است اسرائیل کشوری مستقل است و خود درباره عملیات تصمیم میگیرد. همچنین گزارش شده او امیدوار است توافقی درباره آتشبس و آزادی گروگانها پیش یا در حین سفر ترامپ حاصل شود.
ارتش اسرائیل پیشتر حدود یکسوم نوار غزه را به کنترل خود درآورده، جمعیت را جابهجا کرده و در زمینهای تخلیهشده، برجهای مراقبت و پستهای دیدهبانی احداث کرده است. اما طبق طرح جدید، دامنه اشغالگری گسترش خواهد یافت.
یکی از مقامات اسرائیلی گفت این عملیات جدید با هدف تصرف کل نوار غزه، انتقال جمعیت غیرنظامی به جنوب، و جلوگیری از دسترسی حماس به کمکهای بشردوستانه طراحی شده است. به گفته او، توزیع کمکها که تاکنون توسط سازمانهای بینالمللی و نهادهای وابسته به سازمان ملل انجام میشد، به شرکتهای خصوصی واگذار خواهد شد که در مناطق جنوبی مانند رفح آن را انجام دهند.
با وجود این، ارتش اسرائیل از اظهارنظر درباره طرح مقامات دولتی خودداری کرده است. در مارس، اسرائیل پس از فروپاشی آتشبس تحت حمایت آمریکا، حملات نظامی خود را از سر گرفت و در پی آن، محاصرهای بر ورود کمکها اعمال شد؛ اقدامی که سازمان ملل هشدار داده ممکن است به قحطی جمعی در میان ۲.۳ میلیون ساکن غزه منجر شود.
مقام دفاعی اسرائیل افزود مناطق موسوم به «کمربند امنیتی» در اطراف مرزهای غزه همچنان در کنترل اسرائیل باقی خواهند ماند زیرا برای حفاظت از شهرکهای مرزی حیاتی هستند.
او در عین حال گفت «فرصتی محدود» برای دستیابی به توافق آتشبس و آزادی گروگانها همزمان با سفر ترامپ به منطقه وجود دارد. به گفته او: «اگر توافقی برای آزادی گروگانها حاصل نشود، عملیات “ارابههای گیدئون” با شدت زیاد آغاز خواهد شد و تا تحقق کامل اهداف ادامه خواهد یافت.»
محمود مرداوی، مقام حماس، این تهدیدات را «فشار و باجخواهی» توصیف کرد و گفت: «هیچ توافقی به جز توافقی جامع، شامل آتشبس کامل، خروج کامل از غزه، بازسازی نوار غزه و آزادی تمام زندانیان از هر دو طرف قابل پذیرش نیست.»
«اشغالگری»
به گزارش رویترز، اسرائیل هنوز چشمانداز روشنی برای دوران پس از جنگ در غزه ارائه نکرده است. وزیران دولت گفتهاند که توزیع کمکها نمیتواند به نهادهای بینالمللی واگذار شود، زیرا این نهادها به زعم آنها اجازه دادهاند حماس کمکهای غیرنظامی را مصادره کند.
مقامات اسرائیلی اکنون در حال بررسی طرحهایی هستند که بر اساس آن، شرکتهای خصوصی وظیفه توزیع کمکها را از طریق مراکزی بر عهده بگیرند که سازمان ملل از آنها بهعنوان «هابهای اسرائیلی» یاد کرده است.
روز دوشنبه، یان اگلاند، دبیرکل شورای پناهندگان نروژ، در شبکه X اعلام کرد اسرائیل از سازمان ملل و نهادهای غیردولتی خواسته سیستم توزیع کمکهای انسانی در غزه را متوقف کنند.
گسترش عملیات بلافاصله از سوی جناحهای تندرو در دولت اسرائیل، که مدتهاست خواستار اشغال کامل غزه و انتقال دائمی ساکنان آن هستند، مورد استقبال قرار گرفت. این طرحها مشابه پیشنهاداتی هستند که ترامپ در فوریه تحت عنوان «طرح ریویرا» مطرح کرده بود.
بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، در کنفرانسی آنلاین با حامیان شهرکسازی گفت: «ما بالاخره غزه را فتح خواهیم کرد. دیگر از بهکار بردن واژه “اشغال” نمیترسیم.»
با این حال، نظرسنجیها نشان میدهد که افکار عمومی اسرائیل روز به روز بیشتر خواستار توافقی برای بازگرداندن ۵۹ گروگان باقیمانده در غزه است. در بیرون از پارلمان نیز تجمعهایی برگزار شد و درگیریهایی بین معترضان و پلیس رخ داد.
روبی چن، پدر ایتای چن که در حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ کشته شد، گفت: «همه خانوادهها خستهاند… هیچ تضمینی وجود ندارد که این عملیات ما را به آنچه خانوادهها میخواهند، برساند.»
با توجه به تهدیدات فزاینده از سوی حوثیهای یمن – که روز یکشنبه موشکی را در نزدیکی فرودگاه بنگوریون شلیک کردند – و همچنین بیثباتی در سوریه و تنشها در کرانه باختری، ظرفیت ارتش اسرائیل برای عملیاتهای طولانیمدت در معرض فشارهای شدید قرار دارد.
ایال زمیر، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل، روز یکشنبه اعلام کرد که فراخوان گستردهای برای احضار دهها هزار نیروی ذخیره آغاز شده است.
یک سخنگوی دولت گفت این نیروها برای گسترش عملیات در غزه فراخوانده شدهاند، نه برای اشغال آن.
زمیر که در مارس به ریاست ستاد ارتش منصوب شد، بارها با درخواستهای برخی وزیران تندرو مبنی بر قطع کامل کمکها مخالفت کرده و طبق گزارش «کان» به آنها گفته است که ورود کمکها باید بهزودی از سر گرفته شود.
در حملات زمینی و هوایی اسرائیل به غزه تاکنون به کشته شدن بیش از ۵۲ هزار فلسطینی انجامیده که بیشتر آنها غیرنظامی بودهاند، به گفته منابع بهداشتی محلی. بسیاری از مناطق غزه بهکلی ویران شده است.
جزئیات طرح اسرائیل برای اشغال غزه؛ اکسیوس: حماس تا سفر ترامپ کنار نیاید، باریکه با خاک یکسان میشود
بنابر این گزارش، ارتش اسرائیل قرار است در این عملیات هر ساختمانی را که هنوز پابرجاست تخریب کند و همه تقریبا دو میلیون ساکن غزه را به منطقهای موسوم به «منطقه بشردوستانه» براند.
به گفته یک مقام اسرائیلی، تنها جایگزین ساکنان غزه برای رفتن به «منطقه بشردوستانه» ترک «داوطلبانه» نوار غزه و رفتن به کشوری دیگر است. چنین جایگزینی با طرح دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا برای نوار غزه که در جریان سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به آمریکا از آن رونمایی شد، کاملا همسو است.
اما، چنین جابجایی و تصمیم به ترک را به سختی میتوان «داوطلبانه» در نظر گرفت. تاکنون هیچ کشوری با پذیرش آوارگان فلسطینی موافقت نکرده است و دیوان کیفری بینالمللی نیز بارها اعلام کرده که کوچ اجباری فلسطینیان مصداق «جنایت جنگی» است. با این حال اسرائیل مدعی شده که با چندین کشور در اینباره مذاکره کرده است.
به گزارش اکسیوس، طرح تصویب شده اسرائیل به نام رمزی «ارابههای جدعون» با هدف «شکست کامل حماس» طراحی شده است.
بنابر این طرح، ارتش اسرائیل با چهار یا پنج لشکر زرهی و پیاده ضمن حمله به غزه رفتهرفته مناطق این باریکه را اشغال خواهند کرد.
بتزالل اسموتریچ، وزیر دارایی راستگرای افراطی اسرائیل روز دوشنبه اعلام کرد که اشغال غزه دائمی خواهد بود و حتی در صورت آزادی گروگانها، ارتش اسرائیل عقبنشینی نخواهد کرد. با این حال یک مقام اسرائیلی دیگر اشغال دائمی غزه را «آرزو» خواند.
بر اساس این طرح، نیروهای اسرائیلی همزمان با پیشروی در مناطق مختلف غزه تمامی ساختمانها و تونلهای باقیمانده را تخریب خواهند کرد.
در حال حاضر اردوگاههایی در رفح برای توزیع کمکها و اسکان فلسطینیان درحال ساخت است و بنابر طرح اسرائیل، قرار است همه دو میلیون نفر ساکنان غزه به این منطقه منتقل شوند.
همچنین قرار است، تمامی فلسطینیهایی که به این «منطقه بشردوستانه» منتقل میشوند، غربال شوند تا اطمینان حاصل شود که مسلح یا عضو حماس نیستند.
مدیریت این اردوگاهها قرار است برعهده یک بنیاد بینالمللی جدید و شرکتهای خصوصی آمریکایی باشد. با این حال با توجه به این که سازمان ملل و دیگر نهادهای امدادرسان اعلام کردهاند که در این طرح مشارکت نخواهند کرد، هنوز مشخص نیست طرح اسرائیل چگونه قرار است اجرا شود.
یک مقام اسرائیلی گفت: «تدارکات عملیات، روزنه فرصت را تا پایان سفر دونالد ترامپ برای دستیابی به توافق ایجاد کرده است. اگر توافقی حاصل نشود، عملیات اجرا خواهد شد.»
اگرچه آقای ترامپ و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او به خاورمیانه پیش از آغاز ریاست جمهوری او نقشی فعال و موفق در حصول توافق آتشبس و آزادی گروگانها میان حماس و اسرائیل ایفا کردند، اما به گفته مقامات اسرائیلی، ترامپ اکنون نقش فعالی در تلاشها برای حصول توافق ایفا نمیکند و عملا به بنیامین نتانیاهو چراغ سبز داده است تا هرطور میخواهد در مورد غزه عمل کند.
به گفته این مقامات، دولت ترامپ در حال حاضر هیچ فشاری بر دولت اسرائیل وارد نمیکند و به میانجیگران قطری و مصری اعلام کرده که تنها گزینه موجود، همان توافق موقتی است که دو ماه پیش از سوی آقای ویتکاف ارائه شد و حماس آن را رد کرد.
به گفته مقامات آمریکایی و عرب که در تدارک سفر آقای ترامپ مشارکت دارند، غزه اولویت اصلی او در این سفر نیست و تمرکز اصلی بر مسائل دوجانبه و سرمایهگذاری خواهد بود.
