دیوان بین‌المللی کیفری (ICC) حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، وزیر دفاع پیشین اسرائیل و مقام‌های حماس صادر کرد. این حکم‌ها به اتهام ارتکاب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در جنگ غزه و حملات اکتبر ۲۰۲۳ که به حمله اسرائیل به سرزمین‌های فلسطینی انجامید، صادر شده‌اند.
به گزارش آسوشیتدپرس، این تصمیم، نتانیاهو و دیگر متهمان را به مظنونان بین‌المللی تبدیل می‌کند و احتمالاً انزوای آن‌ها را بیشتر و تلاش‌ها برای توافق آتش‌بس جهت پایان دادن به این درگیری ۱۳ ماهه را پیچیده‌تر خواهد کرد. اما اثرات عملی این حکم‌ها ممکن است محدود باشد، زیرا اسرائیل و هم‌پیمان اصلی آن، ایالات متحده، عضو دیوان بین‌المللی کیفری نیستند و تعدادی از مقام‌های حماس نیز در جریان این درگیری کشته شده‌اند.
واکنش‌های مقام‌های اسرائیلی و حماس به صدور حکم‌ها
نتانیاهو و دیگر رهبران اسرائیل، درخواست دادستان ارشد ICC، کریم خان، برای صدور این حکم‌ها را محکوم کرده و آن را ننگین و یهودستیزانه خوانده‌اند. جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده نیز از این اقدام انتقاد کرده و از حق اسرائیل برای دفاع از خود در برابر حماس حمایت کرده است. در سوی دیگر، حماس نیز این درخواست را محکوم کرده است.
در بیانیه‌ای که هیئت سه‌قاضی دیوان بین‌المللی کیفری منتشر کردند، آمده است: «هیئت به این نتیجه رسیده است که دلایل منطقی وجود دارد که نشان می‌دهد این دو فرد [نتانیاهو و وزیر دفاع پیشین] عمداً و آگاهانه جمعیت غیرنظامی در غزه را از دسترسی به موارد ضروری برای بقا، از جمله غذا، آب، دارو و تجهیزات پزشکی، سوخت و برق محروم کرده‌اند.»
تلاش اسرائیل برای زیر سوال بردن صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری
وزارت امور خارجه اسرائیل در ماه سپتامبر اعلام کرده بود که دو سند حقوقی را برای به چالش کشیدن صلاحیت ICC ارسال کرده و ادعا کرده که دادگاه فرصت کافی به اسرائیل برای بررسی اتهامات نداده است. سخنگوی وزارت امور خارجه اسرائیل، اورن مارمورشتاین، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هیچ دموکراسی دیگری با سیستم حقوقی مستقل و مورد احترام مانند اسرائیل، به این شکل تبعیض‌آمیز توسط دادستان مورد هدف قرار نگرفته است.» وی تأکید کرد که اسرائیل همچنان به «حاکمیت قانون و عدالت» پایبند خواهد ماند و به حفاظت از شهروندان خود در برابر شبه‌نظامیان ادامه خواهد داد.
صلاحیت و محدودیت‌های دیوان بین‌المللی کیفری
دیوان بین‌المللی کیفری یک دادگاه به عنوان آخرین مرجع است و تنها زمانی پرونده‌ها را پیگیری می‌کند که مقامات داخلی قادر یا مایل به بررسی آن نباشند. اسرائیل عضو این دادگاه نیست و به گفته گروه‌های حقوق بشری، در گذشته تحقیقات شفافی در مورد اتهاماتی که به آن وارد است انجام نداده است.
چالش‌های پیش‌روی اجرای حکم‌های بازداشت
علی‌رغم صدور این حکم‌ها، هیچ‌یک از متهمان احتمالاً به این زودی‌ها در برابر قضات دیوان در لاهه حاضر نخواهند شد. این دادگاه خود نیروی پلیسی برای اجرای حکم‌ها ندارد و به همکاری اعضای خود متکی است.
2 پاسخ
بالاخره و بعد از هزاران زن و بچه که توسط اسرائیل به بهانه ی جنگ با حماس بقتل رسیدندـ دادگاه رای داد که این جنایت جنگی است.
جای امیدواریست که هنوز هستند انسان های باشرفی که از جنجال آمریکا و نتانیاهو ابایی ندارند.
با اتخاذ این حکم بوسیله دیوان بین المللی کیفری، طرفداران پر و پا فرص نتا نیاهو، بر آشفته شده و های و هوی و جنجال براه انداختند که، این حکم ضد صیهونی و ضد اسراییل و ضد بهودی است. پای استدلالشان چوبین است. استدلالی هم نیست، بلکه ادعاهای بی پایه و اساس است. این حکم نه علیه اسراییل و یهودی ها است، و نه به اینها کوچکترین ربطی دارد. این حکم بر علیه « سه دولتمرد شریک در یک جنایت جنگی» است. حکم محمد ضیف از حماس را، که خود نتانیاهو، قبلن اجرا کرد و او را در غزه کشتند. یعنی خود نتانیاهو، حکم دیوان کیفری را در مورد محمد ضیف اجرا کرد. حدود ۱۲۰ کشور عضو این دیوان هستند، و ملزم به اجرای آن، البته بستگی به رابط اشان با آمریکا و اسراییل. دارد. همین دو کشور هم هستند که، از آنجایی که «ریگ در کفش دارند» به عضویت این دیوان در نیامده اند. اتحادیه اروپا، و کشورهایی مانند نروژ و ایرلند و حتا اردن هم این حکم را تایید میکنند. این دیوان تا کنون برای برخی از سران کشورها، اعلام جرم کرد. این دیوان کاملن مشروعیت، قانونیت و مقبولیت جهانی دارد. نمی توان برای نتانیاهو، با همه جنایت ارتکابی، استثنا قایل شد. آیا سران حکومت اسراییل، اعلام جرمی که دادگاه های جهانی، علیه سران نازیست هیتلری اعلام کردند را هم قبول ندارند؟ یا باید در این جهان بهم ریخته، یک مرکز حقوقی و قضایی برای شناسایی جنایتکاران وجود داشته باشد، و یا باید جنایتکاران را به « خدا » سپرد.