رهبران ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان روز دوشنبه ۱۸ نوامبر (۲۸ آبان) در بیانیه‌ای مشترک خواهان پیمانی جهانی برای مبارزه با گرسنگی، افزایش کمک‌ها به غزه جنگ‌زده و پایان خصومت‌ها در خاورمیانه و اوکراین شدند.
در آغاز این نشست سه‌روزه در شهر ریودوژانیرو که تا چهارشنبه ادامه دارد، تحلیل‌گران تردید داشتند که لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیس جمهوری برزیل بتواند رهبران حاضر را متقاعد به دستیابی به هرگونه توافق کند.
با این حال ناظران علیرغم آن‌چه «کلی‌گویی» در بیانیه خوانده‌اند، نفس صدور قطعنامه مشترک را موفقیتی برای برزیل عنوان کرده‌اند.
این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که تنش‌های جهانی بر سر جنگ‌های خاورمیانه و اوکراین و نیز تغییر دولت ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ بر فضای مذاکرات سایه انداخته است.
آرژانتین به بخشی از متن پیش‌نویس‌ها اعتراض کرد و تنها کشوری بود که سند کامل را تأیید نکرد.
محکومیت جنگ‌ها بدون اشاره به مقصران
یک سال پس از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل، بیانیه با اشاره به «وضعیت انسانی فاجعه‌بار در غزه و تشدید درگیری‌ها در لبنان» بر لزوم گسترش کمک‌های بشردوستانه و حفاظت بهتر از غیرنظامیان تأکید کرده است.
نویسندگان این بیانیه همچنین «حق فلسطینی‌ها برای تعیین سرنوشت» و تعهد به راه‌حل دو کشوری را تکرار کرده‌اند، با این حال در متن هیچ اشاره‌ای به صدمات وارده به اسرائیل یا گروگان‌های اسرائیلی در اختیار حماس نشده است. اسرائیل عضو گروه بیست محسوب نمی‌شود.
در همین حال جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده در حاشیه این نشست بار دیگر از اسرائیل حمایت کرد و حماس را عامل اصلی جنگ دانست. او از رهبران حاضر خواست تا فشارها بر حماس را برای پذیرش توافق آتش‌بس افزایش دهند.
جنگ جاری در غزه تاکنون بیش از ۴۳ هزار فلسطینی را به کام مرگ کشانده و بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ نیز در لبنان بر اساس آمار وزارت بهداشت این کشور در جریان حملات اسرائیل به حزب‌الله جان خود را از دست داده‌اند.
در جریان نشست جو بایدن همچنین از تصمیم ایالات متحده برای کاهش محدودیت‌ها بر استفاده از موشک‌های دوربرد توسط اوکراین دفاع کرد تا این کشور بتواند حملات عمیق‌تری در خاک روسیه انجام دهد.
وی گفت: «ایالات متحده قویاً از حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین حمایت می‌کند. به نظر من، همه حاضران در این نشست باید همین موضع را داشته باشند.»
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در این نشست حاضر نشد و به جای او سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور شرکت کرد.
آقای پوتین از زمان صدور حکم بازداشت بین‌المللی علیه خود توسط دادگاه کیفری بین‌المللی، از شرکت در چنین نشست‌هایی خودداری کرده است.
بیانیه گروه بیست اگرچه بر رنج انسانی در اوکراین تأکید کرده اما نامی از روسیه نبرده است. این موضع‌گیری خنثی با سیاست‌های برزیل مطابقت داشته، اما تحلیل‌گران معتقدند که بیانیه بیش از حد «کلی» بوده و از ارائه راهکارهای ملموس خودداری کرده است.
رهبران گروه بیست همچنین در بیانیه مشترک خود وعده دادند که برای اصلاح ترکیب شورای امنیت سازمان ملل تلاش کنند تا ساختار آن با «واقعیت‌های قرن ۲۱» هماهنگ شود و نمایندگی بیشتری برای مناطق کمتر نمایندگی‌شده فراهم آورد.
رئیس جمهوری برزیل از مدت‌ها پیش خواستار اصلاح شورای امنیت شده بود، هر چند تا کنون پیشرفت چندانی در این زمینه حاصل نشده است.
بخش عمده‌ای از بیانیه گروه بیست همچنین بر موضوع مبارزه با گرسنگی متمرکز بود که یکی از اولویت‌های نشست محسوب می‌شود.
دولت برزیل اعلام کرده است که طرح ائتلاف جهانی علیه گرسنگی و فقر که توسط آقای لولا ارائه شد، به اندازه بیانیه پایانی گروه بیست اهمیت دارد. تاکنون ۸۲ کشور از این برنامه حمایت کرده‌اند.
در بیانیه گروه بیست همچنین پیشنهاد اعمال مالیات جهانی بر میلیاردرها مطرح شده است. این پیشنهاد، که بر حدود ۳ هزار نفر در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد، با مخالفت برخی کشورها از جمله آرژانتین مواجه شد.
