نیروی هوایی اوکراین اعلام کرده است که روسیه موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM) به سمت شهر دنیپرو شلیک کرده است. اگر این ادعا تأیید شود، این نخستین بار در تاریخ است که چنین سلاحی در یک درگیری نظامی استفاده شده است.
اما این ادعا هنوز به طور کامل از سوی منابع دیگر تأیید نشده است. شبکه خبری ABC، با استناد به منابع غربی، این ادعا را اغراق‌آمیز خوانده و اظهار کرده که موشک مورد استفاده، یک موشک بالستیک کوتاه‌برد بوده است که روسیه بارها در جنگ علیه اوکراین به کار گرفته است.
جزئیات حمله به دنیپرو
طبق اعلام نیروی هوایی اوکراین، ۹ موشک از منطقه آستراخان روسیه به سمت تأسیسات و زیرساخت‌های حیاتی دنیپرو بین ساعات ۵ تا ۷ صبح به وقت محلی شلیک شده‌اند. اگر این اطلاعات درست باشد، موشک‌ها مسافتی حدود ۸۰۰ کیلومتر طی کرده‌اند تا به هدف برسند.
بر اساس گزارش‌های اولیه، این موشک‌ها بدون ایجاد خسارت جدی به زمین اصابت کرده‌اند. همچنین، شش مورد از این ۹ موشک توسط سامانه‌های دفاع هوایی اوکراین منهدم شده‌اند. با این حال، اطلاعات بیشتری درباره تلفات احتمالی هنوز منتشر نشده است.
واکنش‌های بین‌المللی به ادعای استفاده از موشک ICBM
جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا، در پارلمان اعلام کرد که از گزارش‌های رسانه‌ای مبنی بر استفاده روسیه از یک موشک بالستیک جدید علیه اوکراین مطلع است اما آن‌ها را غیرقابل تأیید خواند.
تصاویر منتشرشده از این حمله از فاصله دور نشان‌دهنده اصابت مکرر موشک‌ها به زمین است.
موشک‌های بالستیک قاره‌پیما بردی بیش از ۱۰,۰۰۰ کیلومتر دارند و در تئوری می‌توانند از آستراخان به سواحل شرقی ایالات متحده برسند. این موشک‌ها قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای را نیز دارند. اگر استفاده از این نوع سلاح تأیید شود، می‌تواند به‌عنوان پیامی از سوی مسکو تلقی شود.
ابهامات در مورد استفاده از ICBM
روسیه تاکنون به طور رسمی استفاده از موشک ICBM را تأیید نکرده است. وزارت دفاع این کشور نیز در گزارش روزانه خود اشاره‌ای به این موضوع نکرده است. با این حال، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، جزئیاتی درباره این حمله را در یک کنفرانس خبری فاش کرد.
در یک مکالمه تلفنی که به طور تصادفی از میکروفون روشن زاخارووا پخش شد، فردی ناشناس از او خواست درباره “حمله موشکی بالستیک” اظهارنظر نکند. قابل توجه است که این فرد از واژه «قاره‌پیما» استفاده نکرد.
در این مکالمه، ظاهراً هدف حمله، تأسیسات نظامی یوزماش در دنیپرو عنوان شده است.
توافق روسیه و آمریکا در مورد موشک‌های بالستیک
توافقی میان آمریکا و روسیه که در سال ۲۰۰۰ امضا شد، به‌طور تئوری ایجاب می‌کند که هر طرف، ۲۴ ساعت پیش از هر شلیک موشکی با برد بیش از ۵۰۰ کیلومتر، به طرف مقابل اطلاع دهد. مشخص نیست که آیا روسیه چنین اطلاعی داده است یا خیر.
پاول پودویگ، کارشناس تسلیحات هسته‌ای روسیه، گفته است که اطلاعات کافی برای تأیید استفاده از ICBM وجود ندارد. او در شبکه اجتماعی بلواسکای نوشت: «باید با احتیاط و شک‌وتردید برخورد کرد.» وی همچنین تأکید کرد که استفاده از این موشک‌ها از نظر نظامی به دلیل دقت پایین و هزینه بالا منطقی نیست، اما می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال ارزشمند تلقی شود.
ICBM؛ ابزاری از دوران جنگ سرد
موشک‌های بالستیک قاره‌پیما در دهه ۱۹۵۰ و در اوج جنگ سرد طراحی شدند تا شوروی و آمریکا بتوانند مستقیماً جمعیت یکدیگر را تهدید کنند. بر اساس تحقیقات کنگره آمریکا، روسیه ۳۲۶ موشک ICBM در زرادخانه هسته‌ای خود دارد، اما تاکنون هیچ کشوری از این موشک‌ها در جنگ استفاده نکرده است.
تحرکات جدید آمریکا و بریتانیا در جنگ اوکراین
این هفته، ایالات متحده و بریتانیا به اوکراین اجازه استفاده از موشک‌های Atacms و Storm Shadow علیه اهدافی در یا نزدیکی منطقه کورسک روسیه را دادند. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، اعلام کرد که مسکو در پاسخ به این تصمیم «به طور مناسب» واکنش نشان خواهد داد.
روز چهارشنبه، ایالات متحده به طور ناگهانی اعلام کرد که سفارت خود در کی‌یف را پس از هشدار درباره «حمله هوایی مهم احتمالی» در اوکراین تعطیل کرده است. هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث این هشدار شده است، اما سفارت قرار بود فعالیت خود را از سر بگیرد. ایالات متحده فعالیت موشک‌های ICBM روسیه را به دلیل تهدیدات احتمالی برای خاک خود به دقت زیر نظر دارد.
ابهامات درباره نوع موشک استفاده‌شده
اوکراین نوع دقیق موشکی که معتقد است روسیه شلیک کرده را مشخص نکرده است و جزئیات تکمیلی نیز ارائه نشده است. با این حال، مسیر حرکت موشک احتمالاً برای سامانه‌های دفاع هوایی اوکراین و متحدان غربی آن آشکار بوده است.
آثار حمله بر دنیپرو
گزارش‌های اولیه از دنیپرو تصویر محدودی از تأثیر این حمله بر غیرنظامیان ارائه داده‌اند. سرگئی لیساک، رئیس اداره نظامی-مدنی دنیپرو، اعلام کرده که یک تأسیسات صنعتی آسیب دیده و دو آتش‌سوزی در شهر رخ داده است.
این حمله، اگر تأیید شود، نشان‌دهنده مرحله‌ای تازه و تنش‌زا در جنگ اوکراین خواهد بود که می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری در عرصه بین‌المللی به همراه داشته باشد.
