در روزهای پس از آتشبس میان ایران و اسرائیل، حجاب زنان یکی از پربحثترین موضوعات در سخنان مسئولان دولتی، نمایندگان مجلس، مردم و کاربران شبکههای اجتماعی بوده است. یکماه پس از آتشبس بود که فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت گفت که اگر لایحه حجاب و عفاف اجرا میشد، شاهد همراهی و انسجام مردم در جنگ ۱۲ روزه نبودیم؛ لایحهای که با تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان برای اجرا به دولت مسعود پزشکیان فرستاده شد اما درنهایت با مجوز شورایعالی امنیت ملی، متوقف شد. اینها اما موجب نشده که گزارشهای روزمره مردم و خبرهای رسمی و غیررسمی درباره برخوردهای قضایی، تذکرهای خیابانی، ارسال پیامک و پلمب کافهها با موضوع حجاب، متوقف شود.
به گزارش الناز محمدی در هممیهن، در دوماهونیمی که از آتشبس میگذرد، یکی از بحثهای داغ میان کاربران شبکههای اجتماعی و حتی بعضی مسئولان این بوده که برخوردها با موضوع «بیحجابی زنان» منتفی شده یا مسکوت گذاشته شده است. گزارشها و بررسی اخبار رسمی و غیررسمی در این باره اما موضوع دیگری را نشان میدهد؛ اینکه این برخوردها در تهران کمرنگ شده اما در دیگر شهرها بهویژه شهرهای کوچک، همچنان وجود دارد.
نمونهاش همین سه روز پیش که خبر آمد سه کافه در شهر دزفول بهدلیل بیحجابی پلمب شدهاند. یک روز بعد از تهران هم خبر رسید یک کافه در نیاوران تهران که قصد برگزاری یک مراسم با حضور زنان موتورسوار را داشت، پلمب شده است؛ زنانی که یکهفته پیش دولت اعلام کرد، برای حمایت و قانونیتر کردن موتورسواریشان، لایحهای را در این باره به مجلس فرستاده است.
بررسیهای «هممیهن» از اخبار رسمی و غیررسمی نشان میدهد در دو ماه گذشته حدود ۲۰ کافه، باغ رستوران و تالار عروسی بهدلیل آنچه هنجارشکنی درباره نوع پوشش و حجاب زنان خوانده شده، در شهرهای تهران، دزفول، همدان، کاشان و مَرق اصفهان پلمب شدهاند؛ درباره مورد آخر، یعنی شهر مرق اصفهان، سرهنگ مستأجران، رئیس اداره نظارت بر اماکن عمومی فرماندهی انتظامی استان اصفهان گفته است که یک کافه رستوران بهدلیل اقدامات غیرقانونی و انتشار تصاویر خلاف شئونات اسلامی در فضای مجازی تعطیل شده است. به گفته او، «متخلف با انتشار تصاویر خلاف شئونات اسلامی در فضای مجازی و رعایت نکردن ضوابط، باعث ایجاد نارضایتی عمومی شده بود. مأموران پس از اطمینان از صحت گزارشها، با کسب مجوز قضایی، نسبت به پلمب این واحد و تشکیل پرونده اقدام کردند.»
اینها ادامه برخوردهای قبل از شروع جنگ، با بعضی واحدهای صنفی است؛ نمونهاش دو روز پس از آنکه سرهنگ «کامران بخشیپور» رئیس اداره نظارت بر اماکن عمومی استان گیلان از پلمب ۴۲ واحد صنفی کافه رستوران بهدلیل هنجارشکنی در رشت خبر داد؛ برخوردهایی که در مواردی که بهطور مستقیم، دلیلاش حجاب اعلام نمیشود هم وجود دارد.
همین دو روز پیش قرارگاه فرهنگی اجتماعی ۱۹ دی قم اعلام کرد که در پی اقدام غیرمجاز و غیرقانونی متصدی کافهای در شهرک قدس، مبنی بر برگزاری افتتاحیه واحد صنفی بدون اخذ مجوز قانونی، برگزاری موسیقی زنده، رقص و پایکوبی بهصورت مختلط و انتشار کلیپ و تصاویر آن در فضای مجازی و تشویش اذهان عمومی، این کافه پلمب و برای متصدی واحد صنفی، پرونده قضایی تشکیل و به مرجع قضایی معرفی شده است؛ موضوعی که دیروز موجب واکنش محمدمنان رئیسی، نماینده قم در مجلس هم شده و گفته است: «لغو مجوز این نوع کافههای هنجارشکن، حداقل انتظار ما در قبال این افتضاح است؛ در غیر این صورت به تکلیف شرعی و انقلابی خود عمل خواهم کرد.»
در ادامه این گزارش آمده است: هرچند در دو ماه گذشته، دیگر خبر چندانی درباره تشکیل پرونده قضایی برای زنان بیحجاب یا تذکر و انتقال آنها توسط ماموران فراجا در تهران، به گوش نمیرسد اما به نظر میرسد در تعدادی از شهرهای ایران، هنوز بعضی برخوردها وجود دارد. ۲۹ مردادماه بود که ماجرای کلیپ درگیری بین دو نوجوان و یک خانم محجبه در شهر فسا استان فارس خبرساز شد. دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان فارس بعد از انتشار این فیلم، از دستگیری دو دختر نوجوان و عامل تهیه و انتشار کلیپ درگیری مقابل یک مرکز تجاری در فسا خبر داد.
کامران میرحاجی پنجم شهریورماه گفت که «در تاریخ ۲۹ مردادماه ۱۴۰۴ بین دو دختر نوجوان با وضعیت پوششی نامناسب با یک خانم محجبه درگیری صورت میگیرد. این شخص که قصد تذکر و امر به معروف و نهی از منکر نسبت به آنها داشته، مورد بیاحترامی، توهین، ضرب و جرح قرار میگیرد که این حادثه همراه با ایجاد تجمع عابرین و تبع آن هیاهو، سروصدا و تشویق و تحریک نوجوانان معترض و در ادامه موجب اخلال در نظم میشود.
پس از انتشار کلیپ این درگیری در شبکههای مجازی، دستور احضار و جلب دو نوجوان به پلیس صادر و متعاقب آن پس از جلب متهمین پرونده جهت تحقیقات به شعبه اول بازپرسی ارجاع و ثبت شد.» او این را هم گفت که این دو دختر نوجوان با حضور در دادستانی شهرستان فسا از اینکه اقدام آنها موجب جریحهدار شدن افکار عمومی شده اظهار ندامت و پشیمانی داشته و اعلام کردند هر دو نفر سابقه بستری در بیمارستان اعصاب و روان دارند که این موضوع پس از رویت مدارک بستری و استعلام آن تائید شد. به گفته او، کافهای هم که در این مرکز تجاری بود بهدلیل تجمع، برهمزدن نظم عمومی و وقوع این اتفاق پلمب شد.
در شهرهای دیگر ازجمله اهواز هم تذکرها ادامه دارد. مریم، زن ۳۰ ساله ساکن اهواز به «هممیهن» میگوید تقریباً هفتهای سهبار با برخوردهایی با موضوع حجاب در این شهر مواجه میشود؛ از فرودگاه و مراکز خرید تا استخر و مجموعههای ورزشی: «همین هفتهپیش با دوستانم به یکی از مراکز خرید اهواز رفته بودیم اما آنجا با برخورد تند ماموران زن و مرد مستقر در آنجا مواجه شدیم.
یکی از ماموران، یکی از دوستانم را بهسمت ون میبرد تا او را ببرند اما او را نجات دادیم و با خودمان به بیرون مرکز خرید بردیم. برای ورود به استخرها هم به ما تذکر میدهند؛ میگویند به ما تذکر دادهاند و اگر بدون حجاب وارد شوید، پلمب میشویم. یک مجموعه ورزشی دیگر هم در یکی دیگر از شهرهای خوزستان با همین موضوع پلمب شده بود که با دادن تعهد، رفع پلمب شد.»
تشکیل پروندههای قضایی برای زنان با این موضوع در بعضی دیگر از شهرها هم وجود دارد؛ وکلای ساکن اصفهان به «هممیهن» میگویند هرچند برخوردهای شهری و ارسال پیامکهای تذکر به زنان این شهر نسبت به قبل کمتر شده، اما همچنان وجود دارد. یکی از وکلای دادگستری که ناماش نزد «هممیهن» محفوظ است، میگوید که در این شهر همچنان تنگناهای حقوقی در موضوع حجاب وجود دارد. او در دو ماه گذشته، از دو پرونده قضایی موکلانش با این موضوع دفاع کرده و در ششماه گذشته برای دستکم چهار پرونده به دادگاههای صلح رفته است.
علاوه بر این، این وکیل دادگستری از ادامهدار بودن بعضی برخوردهای به گفته او «خشن»، خبر میدهد؛ ازجمله در بعضی اماکن عمومی مثل سالن کنسرتها. به گفته او، در این سالنها ماموران حراست بهصورت زنانی که روسریشان افتاده باشد، نور لیزر میاندازند و آرامش روانی آنها بههممیخورد: «این زنان را در شرایطی قرار میدهد و موجب تنش عصبی و خشونت میشود که با غرض برگزاری کنسرت ـ که لذت و دلخوشی کوچک است ـ منافات دارد. جلوی درهای ورودی هم برخوردهای تندی هست که وجهه قانونی ندارند. در این مواقع، درنهایت اگر ضابطی حضور داشته باشد، میتوانند برای زنان ابلاغیه بفرستند تا در دادگاه پاسخگو باشند اما برخوردهای سلیقه ای زیاد است.»
امیرحسین قاسمی، وکیل دادگستری در اصفهان هم در گفتوگو با «هممیهن» میگوید، هرچند در ماههای اخیر برخوردها متفاوت شده و پروندههای قضایی کمتر شده است، ولی باز هم هستند زنانی که به وکلا مراجعه میکنند و با فضای دادگاهی مواجه میشوند: «پروندهها به دادگاه صلح میرود و با جزای نقدی فیصله پیدا میکند، ولی این موضوع وجود دارد که معمولاً وقتی این افراد به دادگستری میروند، دچار فشار روانی میشوند. قرار است او جریمه نقدی شود و برگردد اما همین حضور، موجب فشار روانی به آنها میشود یا خیلی اوقات، نتیجه رأی خیلی اهمیت ندارد، برخوردی که با این زنان میشود ـ بهعنوان آدمی که مثلاً خیلی بد است یا تخلف کرده ـ خوب نیست.
اساس این ماجرا، بیشتر برخوردها و روند حضور در دادگاههاست تا نتیجه رأی. من تابهحال رأی زندان نداشتهام یا حداقل به من مراجعه نکردهاند. در سالهای گذشته هم برای این موضوع، فقط جزای نقدی بوده است. در ششماه گذشته این موارد وجود داشته است، اما موارد ارجاع کمتر شده است.» او میگوید، دلیل تشکیل پرونده برای بیشتر این افراد، تردد بدون حجاب در خودرو بوده است و ارسال پیامک برای زنان راننده هرچند کم شده، اما صفر نشده است: «این ماجرا، بیشتر از قانونی یا غیرقانونی بودن، تبدیل به یک چالش اجتماعی شده است.
یک پاسخ
مسائل غیرعمده
در شرایطی که بحران اجتماعی ،تورم ،کاهس ارزش پول ،بیکاری ،گرانی مسکن ،بیکاری جوانان مهم ترین مسائل داخلی هستند ،تغییر در حکم رانی،برای حل مشکلات اساسی وحفظ استقلال ،توجه به تعطیلی چند کافه وبرجسته کردن آن که اکثریت زنان زحمتکس نه موتور دارند ونه می توانند بخرند عمده کردن این مسائل قابل انتقاد است