جنبش چپ و کمونیستی در فرانسه تاریخی پر افتخار دارد. این سلسله یادداشت ها لحظه هایی از این تاریخ و آفرینندگان آن را بررسی کرده است. اخبار روز به تدریج این سلسله یادداشت ها را که در روزنامه ی اومانیته منتشر شده است، باز نشر می کند.
اولین زنی که به عنوان نایب‌رئیس مجلس ملی فرانسه انتخاب شد، مادلن برون، زنی یهودی و کمونیست بود که در طول جنگ جهانی دوم نقش مهمی در مقاومت ایفا کرد
یهودی، مبارز مقاومت، کمونیست. در زمان جنگ جهانی دوم، هر کدام از این صفات می‌توانست حکم مرگ باشد. مادلن برون، چهره‌ای آرام و زنانه در مبارزه با نازیسم، هر سه را در خود داشت. او در ۲۵ ژوئن ۱۹۰۷ از پدری به نام آلبر ویل، مدیر یک شرکت، و مادری نقاش به نام گابریل هیرش در خانواده‌ای سرمایه دار در پاریس به دنیا آمد. چیزی در ظاهر او نشان نمی‌داد که قرار است ممنوعه‌ها را زیر پا بگذارد. اما دقیقاً همین کار را کرد: از همان ابتدا در کنار جمهوری‌خواهان علیه فرانکو، در کنار مقاومت علیه همکاری با نازی‌ها و در کنار کمونیست‌ها علیه فاشیسم ایستاد.
در دانشگاه حقوق پاریس، مادلن ویل با روح عصر روشنگری آشنا شد و در دورانی که زنان هنوز در شمار حقوق‌مداران نبودند، آرمان آزادی را انتخاب کرد. در ۲۳ سالگی، هنگامی که با مردی تاجر به نام ژان برون ازدواج کرد، هرگز قصد نداشت خانه‌نشین شود.
برعکس، او وارد میدان شد. در بیمارستان روتشیلد که پدرشوهرش سالومون برون مدیریت آن را بر عهده داشت، در بخش خدمات اجتماعی با بیماری و فقر مستقیم مواجه شد. او به گفته واژه‌نامه تاریخی ماترون، متوجه «وسعت نابرابری‌های اجتماعی و ناتوانی کمک‌های اجتماعی در حل آن‌ها» شد. در نتیجه، کنش سیاسی برای او به امری بدیهی تبدیل شد.
در برابر ظهور نازیسم
از همان تأسیس جنبش صلح‌طلب آمستردام-پل‌یل در سال ۱۹۳۲، مادلن برون به عضویت آن درآمد و به سرعت به کمیته مرکزی راه یافت. او همچنین به عنوان معاون دبیرکل کمیته بین‌المللی هماهنگی و اطلاع‌رسانی برای حمایت از جمهوری‌خواهان اسپانیا منصوب شد و در آن‌جا تحت نظر ویکتور باش و پل لانژون فعالیت کرد.
از ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹، در جریان جنگ داخلی اسپانیا، مادلن بارها به این کشور سفر کرد، با مبارزان کمونیست دیدار کرد و از جمهوری‌خواهان در مبارزه‌شان علیه فرانکو حمایت نمود. پس از پیروزی فرانکو، او انرژی خود را صرف رسیدگی به پناهندگانی کرد که در اردوگاه‌های فرانسه بازداشت شده بودند. در مواجهه با گسترش نازیسم، او به کمیته جهانی زنان و جنبش صلح و آزادی پیوست. با افزایش خطرات، سطح تعهد و ریسک‌های او نیز افزایش یافت.
در سپتامبر ۱۹۳۹، آلمان نازی به لهستان حمله کرد و جنگ آغاز شد. به‌زودی، مارشال پتن فرانسه را به همکاری با نازی‌ها کشاند و کشوری که نماد روشنفکری بود، به شریکی فعال در سرکوب مقاومت و نسل‌کشی یهودیان تبدیل شد. مادلن که همراه همسرش به منطقه جنوبی اشغالی نرفته بود، با تمام وجود وارد میدان شد. در ژوئیه ۱۹۴۱، از ژرژ ماران، شهردار سابق ایوری-سور-سن و رهبر مخفی حزب کمونیست، درخواست کرد تا او را به ژاک دوکلوس معرفی کند. دوکلوس، رهبر زیرزمینی حزب کمونیست فرانسه، به او مأموریت داد تا در منطقه جنوب «جبهه ملی» را سازمان دهد، که او موفق شد.
گُلیست‌ها، کاتولیک‌ها، صلح‌طلب‌ها، سوسیالیست‌ها و کمونیست‌ها: همه‌ی این طیف‌های گوناگون جمهوری‌خواه تحت پرچم جبهه ملی گرد آمدند، همگی مدافع «آزادی و استقلال فرانسه». مادلن رسماً به حزب کمونیست فرانسه پیوست و به کمیته رهبری جبهه ملی وارد شد. تحت نام مستعار «نیکول»، فعالیت‌های مقاومتی‌اش را گسترش داد، از چندین تلاش برای دستگیری گریخت و به تیم تحریریه روزنامه مخفی «لو پاتریوت» در لیون پیوست که پس از آزادی کشور، مدیریت آن را برعهده گرفت.
پیشگام در پارلمان
مادلن برون که نشان صلیب جنگ دریافت کرد و به عنوان شوالیه لژیون دونور ارتقا یافت، از سوی جبهه ملی به مجلس مشورتی موقت معرفی شد، سپس به عنوان نماینده حزب کمونیست در مجلس مؤسسان انتخاب و مجدداً برگزیده شد. در سال ۱۹۴۶، او به عنوان اولین زن نایب‌رئیس مجلس ملی منصوب شد. در این سمت، او از برابری زن و مرد در دسترسی به مشاغل عمومی و حرفه‌ای دفاع کرد، آزادی مطبوعات را ترویج داد، از جمهوری‌خواهان اسپانیایی پناهنده در فرانسه حمایت کرد و حضور نیکولا فرانکو، برادر دیکتاتور اسپانیا، را در فرانسه محکوم کرد.
شبکه های گسترده اش در طول جنگ، باعث شد در مارسی با نوئل فیلد، رهبر زیرزمینی انجمن آمریکایی حمایت از پناهندگان ضدفاشیست و یکی از ارکان نجات یهودیان تحت آزار، دیدار کند. بعدها، فیلد به‌عنوان جاسوس احتمالی ایالات متحده متهم شد. در فضای پارانویایی پس از جنگ، مادلن برون به دلیل این دوستی که در زندگینامه‌اش (که حزب کمونیست فرانسه از اعضا می‌خواست تهیه کنند) ذکر نکرده بود، هزینه سنگینی پرداخت.
در سال ۱۹۵۱ از مسئولیت‌هایش کنار گذاشته شد و پس از آن‌که تحقیقی بی‌گناهی فیلد را اثبات کرد، به‌طور بی‌سر و صدا در «اتحادیه ناشران فرانسه» مشغول به کار شد. تا زمان مرگش در ژانویه ۱۹۸۰، مادلن برون همچنان به حزب کمونیست وفادار ماند و هر یک‌شنبه روزنامه «اومانیته دیمانش» را در بازارها می‌فروخت. پلاکی که در ۸ مارس ۲۰۲۳ روی یکی از نیمکت‌های مجلس ملی فرانسه نصب شد، نام او را جاودانه کرده است.
برگردان برای اخبار روز: ریحانه مقدم
قسمت قبلی:
مبارزان آزادی بخش – ۳: روبر اندولْوِلت؛ یهودی، کمونیست، مبارز در صفوف نیروی کار مهاجر
