بعد از گذشت یک هفته از گزارش جنجالی «کلاریسا وارد» خبرنگار شبکه آمریکایی CNN از زندان «صیدنایا» در شمال دمشق، شبکه سی ان ان اعلام کرد که فریب «یک افسر سابق رژیم سوریه» را خورده است.
خبرنگار سی ان ان در آن گزارش با دوربین وارد سلولی شد که یک “زندانی” در گوشهای خوابیده بود و بعد از سر و صدا به یک باره از خواب بلند شده و با چشمانی متحیر از دیدن صحنه حضور خبرنگار، نیروهای جولانی و اطلاع از سقوط رژیم اسد خوشحال شد که آزادیاش را بهدست آورده است و خودش را به آغوش خبرنگار آمریکایی انداخت.
اکنون سی ان ان می گوید که آن فرد نه یک زندانی بلکه «افسر سابق رژیم سوریه» بوده و اینگونه خبرنگار سی ان ان را فریب داده است. اما همین روایت سی ان ان و علت پخش گزارش پیش از تحقیق در باره هویت به اصطلاح زندانی با شک و تردید و سؤالات زیادی همراه است و منتقدان می گویند اقدام سی ان ان حتی اگر ناآگاهانه رخ داده باشد عملا در خدمت کسانی قرار گرفت که تلاش می کنند در باره حقیقت جنایات رژیم اسد تردید ایجاد کنند.
به گزارش رسانهها، هفته گذشته، شبکه خبری سیانان گزارشی جنجالی منتشر کرد که در آن، کلاریسا وارد، خبرنگار بینالمللی این شبکه، از کشف مردی در سلول انفرادی یکی از زندانهای دمشق خبر داد.
این صحنهها در سراسر جهان بهطور گسترده پخش شد: هنگامی که کلاریسا وارد، خبرنگار مشهور سیانان، چهارشنبه گذشته به همراه یک جنگجوی شورشی سوری از داخل زندان مخفی و شکنجهگاه صیدنایا در دمشق که متعلق به رژیم اسد بود، عبور میکرد، به کشفی باورنکردنی در مقابل دوربین تلویزیون دست یافت. او ناگهان خود را مقابل دری قفلشده یافت و جنگجوی شورشی با تفنگ خود به قفل شلیک کرد.
خبرنگار سیانان: «یکی از خارقالعادهترین چیزهایی که در حرفهام دیدهام.»
سپس کلاریسا وارد وارد اتاقی شد که در نگاه اول خالی به نظر میرسید، اما ناگهان در مقابل دیواری، انبوهی از پتوها را کشف کرد. او با صدایی بلند پرسید: «آیا کسی آنجاست؟» اما هیچکس تکان نخورد. جنگجوی شورشی با احتیاط نگاهی به زیر سقف انداخت.
ناگهان، مردی با دستان برافراشته از میان پتوها بلند شد. او با وحشت گفت: «من یک غیرنظامی هستم.» این مرد اهل حمص بود و به گفته خودش، سه ماه در بازداشت به سر برده بود. ظاهراً هنگام آزادسازی زندان، او نادیده گرفته شده یا فراموش شده بود.
وقتی با هم از اتاق بیرون میروند، مرد برای اولین بار پس از سه ماه حبس در یک سلول تاریک، دوباره نور روز را میبیند. او با حیرت و هیجان به آسمان نگاه میکند و میگوید: «خدای من، نور وجود دارد. نور هست!»
او چندین بار از مبارز شورشی و خبرنگار تشکر میکند. مرد که حداقل چهار روز چیزی برای خوردن و نوشیدن نداشته است، با صدایی لرزان توضیح میدهد که سه ماه است هیچ خبری از همسر و فرزندانش ندارد.
به نظر میرسد مرد آزادشده غرق در احساسات است، میلرزد و گیج به نظر میرسد. سپس مبارز شورشی به او میگوید: «دیگر نه ارتشی وجود دارد، نه زندانی، نه ایست بازرسی.»
در این لحظه مشخص میشود که او هنوز نمیداند که بشار اسد سرنگون شده و رژیم سقوط کرده است. مرد با حیرت میپرسد: «جدی؟» مبارز شورشی پاسخ میدهد: «بله، سوریه آزاد است.»
در این لحظه، مرد آزادشده با خوشحالی بوسهای بزرگ بر پیشانی مبارز میزند و میگوید که توسط نیروهای امنیتی ربوده و مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود.
یک امدادگر که برای کمک به او فراخوانده شده بود، به او اطمینان میدهد: «هر چیزی که از آن میترسیدی از بین رفته است.»
پس از اینکه این مرد تحت مراقبت هلال احمر سوریه قرار گرفت، کلاریسا وارد، خبرنگار سیانان، با هیجان گفت:
«فکر میکنم این یکی از خارقالعادهترین چیزهایی است که در زندگی حرفهای خود دیدهام.»
اما حالا مشخص شده است که این صحنهها ساختگی بودهاند. طبق گزارش The Wrap، این مرد در واقع یک افسر اطلاعاتی سوریه است. به گزارش خبرگزاری Verify-SY، گفته میشود این مرد غیرنظامیان را در شهر حمص دستگیر و شکنجه کرده است. این خبرگزاری مشکوک است که او با نمایش خود به عنوان یک زندانی، قصد داشته تصویری مثبت از خود ارائه دهد و خود را بازپروری کند.
روزنامه فرانسوی لیبراسیون نیز در یک بررسی صحت نسبت به واقعی بودن این صحنهها ابراز تردید کرده است.
چرا سیانان درباره این داستان بهتر تحقیق نکرد؟
بر اساس گزارشی از واشنگتن پست، شبکه سیانان اکنون به اشتباه خود اعتراف کرده است. سخنگوی این شبکه تلویزیونی آمریکایی گفت که آنها توسط این مرد فریب خوردهاند و گمراه شدهاند.
با این حال، سیانان در مورد اینکه چرا تحقیقات دقیقتری درباره این داستان انجام ندادهاند یا چرا زودتر به این موضوع واکنش نشان ندادهاند، سکوت کرده است.
اندکی پس از پخش، گزارش سیانان به شدت مورد انتقاد قرار گرفت، اما با این وجود توسط بسیاری از رسانههای بینالمللی مورد توجه قرار گرفت. در این میان، روزنامهنگاران و ناظران سوری سوالات جدی در خصوص اعتبار این گزارش مطرح کردند:
- چرا وقتی درِ اتاق او به زور باز شد، هیچ واکنشی نشان نداد؟
- چرا زمانی که کلاریسا وارد بطری آب خود را به او میدهد، او به مقدار کمی آب رضایت میدهد؟
- چرا او با دیدن نور خورشید، برخلاف ادعای گذراندن سه ماه در تاریکی، پلک نمیزند یا هیچ نشانهای از ناراحتی نشان نمیدهد؟
- چرا ریش، لباس و ناخنهای او بعد از چند هفته زندان، چنین آراسته و مرتب به نظر میرسند؟
این پرسشها اعتبار گزارش را به شدت زیر سوال بردند و تردیدهای جدی درباره ساختگی بودن این صحنهها و اهداف پشت پرده این نمایش مطرح کردند.
از روز شنبه دو هفته پیش با تسخیر سوریه توسط «تحریرالشام» زندانیان بسیاری از زندانهای شهرهای مختلف این کشور آزاد شدهاند. سازمانهای حقوق بشری در سوریه از کشف ده ها زندان و بازداشگاه حکومت اسد خبر دادهاند. هر روز خبرهای جدیدی در باره زندان ها و کشتار مخالفان منتشر می شود. طبق آخرین گزارشها بقایای دهها هزار جسد در یک گور دستهجمعی در حومه دمشق، پایتخت یافت شده است و برآورد میشود حداقل ۱۰۰ هزار جسد در این گور دفن شده باشند. این محل در منطقه قطیفه، ۴۰ کیلومتری شمال پایتخت واقع شده و تنها یکی از چندین گور جمعی شناساییشده در سراسر کشور پس از فروپاشی حکومت چند دههای خانواده اسد است. این ها حقیقت انکار ناپذیر و سند جنایت رژیم اسد در طول پنج دهه حکومت بر سوریه است.