یک دادگاه عالی در رومانی روز جمعه ۶ دسامبر ۲۰۲۴، نتایج دور اول انتخابات ریاست جمهوری این کشور را لغو کرد. دلیل این تصمیم «کمپین هماهنگ آنلاین روسیه برای حمایت از یک نامزد راستگرای افراطی، که برنده دور اول انتخابات شده بود» اعلام شده است.
«نهادهای اطلاعاتی» بر اساس «اطلاعات منتشرشده» مدعی شده اند، روسیه از طریق کمپینهای آنلاین و شبکههای اجتماعی، به تبلیغ و حمایت از نامزد راستگرای افراطی پرداخته بود! «نهادهای اطلاعاتی» می گویند این کمپینها به شیوهای هماهنگ و برنامهریزیشده انجام شدند و هدف آنها افزایش محبوبیت این نامزد در میان رأیدهندگان بود!
این نامزد که در دور اول انتخابات برنده شده بود، گرایشهایی به سیاستهای ضد اتحادیه اروپا و ناتو داشت و از منتقدان صریح غرب به شمار میرفت. انتقادات مکرر به سیاستهای ناتو، توجه نهادهای اطلاعاتی و رسانههای بینالمللی را به خود جلب کرده بود.
دادگاه عالی رومانی پس از بررسی این اطلاعات تصمیم گرفت که نتایج دور اول انتخابات را لغو کند. این تصمیم نه تنها یک اقدام قانونی بیسابقه در تاریخ رومانی محسوب میشود، بلکه پیامدهای گستردهای بر وضعیت سیاسی این کشور و روابط آن با اتحادیه اروپا خواهد داشت.
لغو انتخابات، ضرورت برگزاری مجدد آن را ایجاد کرده که میتواند موجب افزایش تنشهای سیاسی و بیثباتی در رومانی شود.
لغو نتایج انتخابات بهطور مستقیم بر روند سیاسی و اعتماد عمومی در رومانی تأثیر خواهد گذاشت. این اقدام احتمالاً باعث افزایش رقابتهای سیاسی میان احزاب مختلف و تقویت گفتمانهای ضدروسی در این کشور خواهد شد.
اتحادیه اروپا از این اقدام بهعنوان «گامی مهم در حفاظت از دموکراسی» استقبال کرده و خواستار اقدامات بیشتر برای جلوگیری از مداخله خارجی در انتخابات کشورهای عضو شده است.
در همین حال، روسیه هرگونه دخالت در انتخابات رومانی را رد کرده و این اتهامات را «بیاساس و سیاسی» خوانده است.
برای درک بهتر «گامی مهم در حفاظت از دموکراسی» که اتحادیه ی اروپا از آن استقبال کرده است، توجه به مقاله ای از روزنامه ی فارن پالیسی که پیش از تصمیم این دادگاه نوشته شده، مفید است. این مقاله هراس ناتو و اتحادیه اروپا در کشورهای همجوار اوکراین و اهمیت «حفظ رومانی» در بلوک ناتو را توضیح می دهد:
چرخش سیاسی در همسایگان اروپایی اوکراین و پیامدهای آن بر دفاع و اقتصاد این کشور
همسایگان اروپایی اوکراین نقش حیاتی در دفاع و پشتیبانی این کشور در برابر تجاوز روسیه دارند. با این حال، تغییرات سیاسی اخیر در این کشورها، بهویژه در رومانی، مجارستان و اسلواکی، نشانههایی از کاهش تعهد و حتی تمایل به همکاری با روسیه را نشان میدهد. این تحولات میتواند عواقب جدی برای استراتژی نظامی و اقتصادی اوکراین به همراه داشته باشد.
انتخابات ریاست جمهوری رومانی: سایه نفوذ روسیه
انتخاب غیرمنتظره کالین جورجسکو، ملیگرای افراطی و تحسینکننده روسیه، در دور نخست انتخابات ریاستجمهوری رومانی در ۲۴ نوامبر، تهدیدی برای تعهد این کشور به حمایت از اوکراین محسوب میشود. جورجسکو که سابقه انتقاد از ناتو و اتحادیه اروپا را دارد، اگر در دور دوم انتخابات در ۸ دسامبر پیروز شود، میتواند جبههای جدید از نفوذ روسیه در مرزهای اوکراین ایجاد کند.
جورجسکو، که از حزب راست افراطی «اتحاد برای اتحاد رومانیاییها» برخاسته است، انتقادهای شدیدی به ناتو وارد کرده و حضور نظامی این سازمان در رومانی را «تجاوزگری ناتو علیه روسیه» توصیف کرده است. او همچنین زیرساختهای دفاعی ناتو در رومانی، از جمله پایگاه دفاع موشکی در دوسلو را بهعنوان «ننگ دیپلماسی» معرفی کرده است. این تغییر جهت، رومانی را به یکی از نقاط ضعف جبهه شرقی ناتو تبدیل خواهد کرد.
مجارستان: پیشگام حمایت از روسیه در اروپا
نخستوزیر مجارستان، ویکتور اوربان، از حامیان دیرینه ولادیمیر پوتین و روسیه است. اوربان، علاوه بر خرید گاز و نفت از روسیه، اخیراً در اقدامی بحثبرانگیز، برنامهای برای اعطای مجوز کار به شهروندان روس و بلاروس از طریق کارتهای ملی اجرا کرده است. این اقدام، که پس از ملاقات او با پوتین در مسکو صورت گرفت، بهعنوان تهدیدی امنیتی برای اتحادیه اروپا تلقی شده است.
اوربان بارها مانع کمکهای نظامی اتحادیه اروپا به اوکراین شده و حتی از انتقال تسلیحات از طریق خاک مجارستان خودداری کرده است. او بهعنوان «نماینده روسیه در اروپا» نقش برجستهای در تضعیف جبهه متحد آتلانتیک علیه تجاوز روسیه ایفا میکند.
اسلواکی: چرخش بهسوی روسیه تحت رهبری رابرت فیکو
انتخاب رابرت فیکو بهعنوان نخستوزیر اسلواکی در سال ۲۰۲۳، تغییری اساسی در موضع این کشور نسبت به جنگ اوکراین ایجاد کرد. فیکو، که با شعارهایی ضدآمریکایی و حمایت از روسیه به قدرت رسید، کمکهای نظامی به اوکراین را متوقف کرده و تحریمهای جدید علیه روسیه را رد کرده است.
فیکو، که بهطور علنی از پوتین حمایت میکند، وعده داده است که «یک گلوله دیگر به اوکراین ارسال نخواهد شد». او همچنین در نوامبر ۲۰۲۴ دعوت پوتین برای شرکت در جشنهای روز پیروزی در مسکو را پذیرفت، اقدامی که نشاندهنده نزدیکی بیشتر اسلواکی به روسیه است.
اهمیت استراتژیک رومانی، اسلواکی و مجارستان برای اوکراین
اوکراین برای دفاع از خود به حمایت لجستیکی و نظامی کشورهای هممرزش، بهویژه رومانی، وابسته است. رومانی یکی از ستونهای اصلی جبهه شرقی ناتو محسوب میشود و میزبان پایگاههای متعدد ناتو، از جمله بزرگترین پایگاه نظامی این سازمان در کنستانتا، است. این کشور همچنین نقش حیاتی در انتقال تسلیحات و تجهیزات نظامی به اوکراین دارد.
اما اگر رومانی به سوی سیاستهای نزدیک به روسیه متمایل شود، تنها لهستان بهعنوان مسیر امن انتقال تسلیحات برای اوکراین باقی خواهد ماند. این امر نهتنها توان دفاعی اوکراین را تضعیف میکند، بلکه ساختار جبهه شرقی ناتو را نیز با خطر مواجه میسازد.
اقتصاد: نقش کلیدی رومانی در صادرات اوکراین
از نظر اقتصادی، رومانی یک حلقه حیاتی برای صادرات محصولات کشاورزی اوکراین است. پس از مسدود شدن مسیرهای دریایی اوکراین توسط روسیه در سال ۲۰۲۲، رومانی و بلغارستان مسیرهای جایگزینی برای صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه فراهم کردند. این مسیرها، که تحت حفاظت ناتو قرار دارند، به اوکراین امکان دادهاند تا محصولات خود را از طریق تنگه بسفر به بازارهای جهانی منتقل کند.
همچنین، طرح همبستگی اتحادیه اروپا به اوکراین کمک کرده است تا دو سوم صادرات غلات خود را از طریق زمینی و رودخانهای به بنادر رومانی انتقال دهد. از دست دادن حمایت رومانی در این زمینه میتواند ضربه سنگینی به اقتصاد اوکراین وارد کند.
چشمانداز آینده: خطر گسترش نفوذ روسیه
انتخابات پیش رو در کشورهای چک، مولداوی و بلغارستان در سال ۲۰۲۵ میتواند دامنه نفوذ روسیه در مرزهای اوکراین را گسترش دهد. در این کشورها نیز سیاستمداران طرفدار روسیه در حال افزایش محبوبیت هستند. اگر این تغییرات سیاسی ادامه یابد، ممکن است اتحاد اروپا در حمایت از اوکراین دچار شکاف شود و روسیه بتواند از این فرصت برای افزایش نفوذ خود در منطقه استفاده کند.
نتیجهگیری
تحولات سیاسی اخیر در رومانی، مجارستان و اسلواکی نشاندهنده چالشهای جدی برای اوکراین و ناتو است. کاهش حمایت نظامی و اقتصادی این کشورها میتواند جبهه دفاعی اوکراین را تضعیف کرده و توانایی این کشور در مقابله با تجاوز روسیه را کاهش دهد.
در حالی که رومانی همچنان یکی از مهمترین متحدان اوکراین در منطقه است، هرگونه تغییر در سیاستهای این کشور میتواند به یک ضربه بزرگ برای امنیت منطقهای و جبهه شرقی ناتو تبدیل شود.