بزرگترین حمله نظامی گروههای مخالف سوری علیه نیروهای دولتی در شمال غرب این کشور، نگرانیها درباره احیای جنگ داخلی متوقفشده را برانگیخته است.
به گزارش نیویورک تایمز، این حمله جدید از روز چهارشنبه در استان حلب در شمال غرب سوریه آغاز شد. روز پنجشنبه نیروهای مخالف پیشروی کردند و چندین روستا را تصرف کردند. به گفته یک گروه ناظر بریتانیایی به نام دیدهبان حقوق بشر سوریه، هدف این عملیات، متوقف کردن حملات نیروهای دولتی و همپیمانان شبهنظامی ایرانمحور آنها است.
بر اساس گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه که اطلاعات خود را از شبکهای از فعالان و منابع مختلف در سراسر سوریه جمعآوری میکند در طی دو روز درگیری شدید، بیش از ۱۵۰ نفر از نیروهای دو طرف کشته شدهاند؛ نزدیک به ۱۰۰ نفر از نیروهای مخالف که این حمله را آغاز کردند و ۵۴ نفر از نیروهای رژیم. این آمار به طور مستقل قابل تأیید نیست.
علاوه بر این کشتهها، بیش از دهها غیرنظامی در حملات هوایی سوریه و روسیه کشته شدهاند. این اطلاعات را گروه امدادگران سفید که در مناطق مخالفان مستقر است، ارائه داده است. روسیه و ایران سالهاست که از رژیم اقتدارگرای بشار اسد حمایت قاطعانه میکنند.
این عملیات نیروهای مختلف شورشی را که آخرین بازماندگان گروههای گسترده مخالف هستند، متحد کرده است. از سال ۲۰۱۱، این گروهها برای برکناری بشار اسد جنگیدند و در مقطعی بخشهای بزرگی از کشور را در اختیار داشتند.
گروه اصلی، هیئت تحریر الشام است که پیشتر با گروه تروریستی القاعده مرتبط بود. این گروه بیشتر مناطق شمال غربی که هنوز در اختیار مخالفان است را کنترل میکند. همچنین چندین گروه شورشی تحت حمایت ترکیه نیز به این عملیات پیوستهاند.
سرهنگ حسن عبدالغنی، فرمانده نظامی اتاق عملیات مخالفان، در یک بیانیه ویدئویی اعلام کرد که این حمله با هدف متوقف کردن حملات هوایی و دیگر حملات رژیم بر مناطق تحت کنترل مخالفان انجام شده است. وی گفت: “این عملیات برای دفاع از مردم و سرزمین آنها یک ضرورت است.” او همچنین تأکید کرد که نیروهای شبهنظامی تحت حمایت ایران جنگی آشکار علیه مردم سوریه اعلام کردهاند.
رسانههای دولتی سوریه روز پنجشنبه گزارش دادند که نیروهای دولتی در حال مقابله با یک “حمله تروریستی گسترده” به روستاها، شهرها و مواضع نظامی هستند. دولت سوریه از همان ابتدای اعتراضات، تمامی مخالفان را به عنوان “تروریست” معرفی کرده است.
اگرچه سوریه به طور مستقیم در درگیریهای اخیر منطقه شرکت نکرده است، اما خاک این کشور سالهاست که به میدان نبرد قدرتهای بینالمللی تبدیل شده است. اسرائیل بارها حملات هوایی مرگباری در سوریه انجام داده و هدف خود را نیروهای تحت حمایت ایران، از جمله حزبالله لبنان، عنوان کرده است.
این حملات معمولاً برای جلوگیری از انتقال تسلیحات و اطلاعات میان ایران و حزبالله انجام میشود. تسلیحات و پول از دیرباز از مرزهای سوریه به حزبالله لبنان منتقل میشود.
اگرچه داعش آخرین پایگاه سرزمینی خود را در سال ۲۰۱۹ از دست داد، اما سلولهای مخفی آن هنوز در بیابانهای وسیع سوریه پنهان هستند و گاهی حملاتی را علیه نیروهای دولتی و غیرنظامیان انجام میدهند.
بیش از یک دهه جنگ داخلی، نبردهای نیابتی و حمله داعش، سوریه را به مناطق مختلف تقسیم کرده است. دولت اکنون بیش از ۶۰ درصد کشور، از جمله بیشتر شهرهای بزرگ را کنترل میکند. اما مناطق وسیعی از شمال غرب و شمال شرق همچنان خارج از کنترل دولت است.
با وجود تلاشهای بینالمللی برای حل بحران سوریه، این درگیریها نشان میدهد که صلح در این کشور همچنان دور از دسترس است. در حالی که دولت سوریه با حمایت روسیه و ایران تلاش میکند تا کنترل بیشتری بر کشور داشته باشد، مخالفان نیز در تلاشند تا زمینهای از دسترفته خود را بازپس گیرند.
حمایتهای مالی و نظامی روسیه به بشار اسد اجازه داد تا در جنگ داخلی دست بالا را داشته باشد. اما دخالت کشورهای دیگر از جمله ترکیه و آمریکا نیز تأثیر زیادی بر توازن قدرت در این کشور داشته است. ایالات متحده همچنان از نیروهای کرد در شمال شرق حمایت میکند که یکی از مهمترین بازیگران در مبارزه با داعش بودند.
با وجود سالها جنگ و نابودی، مردم سوریه همچنان در شرایط بسیار دشواری زندگی میکنند. میلیونها نفر آواره شدهاند و اقتصاد کشور تقریباً نابود شده است. حملات اخیر و پاسخهای متقابل، بار دیگر نشان میدهد که صلح در سوریه همچنان شکننده است و وضعیت این کشور به شدت تحت تأثیر بازیگران منطقهای و جهانی قرار دارد.