به گفته صالح مسلم، عضو شورای ریاست حزب دمکراتیک اتحاد دمکراتیک، از احزاب اصلی کردستان سوریه، مسئله کردستان یک امر مربوط به کل غرب آسیاست و مسائل این منطقه بدون حل مسئله کردستان قابل حل نیست. وی می افزاید: »تشکیلات خودگردان شمال و شرق سوریه، یک طرف و بخشی از راه حل است. اگر کسی به دشمنی دامن بزند، واقعیتها را نادیده گرفته است.«
نیروهای ترکمن، اویغور و عرب که به کارگردانی ترکیه در گروه ارتش ملی سوریه – اس ان ای – سازمان یافته اند، به دویست هزار شهروند دو منطقه شهبا و تل رفعت در شمال سوریه حمله کرده اند. اغلب مردمی که به علت این حملات آواره شده اند، به مناطق طبقه و رقه پناه آورده اند. ارتش ترکیه و اس ان ای دست به بمباران روستاهای منبج زده اند و تلاش دارند به کردستان سوریه وارد شوند. در روزهای گذشته بین نیروهای شورای منبج و طبقه از یک سو و باندهای تحت حمایت ترکیه از سوی دیگر، درگیری هایی رخ داده است. داعش هم در بیابان های شرق سوریه حضور دارد و هنگامی که کوشید خود را به مرز عراق برساند، نیروهای دمکراتیک سوریه و شورای نظامی دیرالزور مناطق مرزی مجاور خاک عراق را تحت کنترل خود گرفتند.
در زیر متن مصاحبه خبرگزاری کردی فرات با صالح مسلم عضو شورای ریاست حزب اتحاد دمکراتیک را درباره رویدادهای اخیر و وضعیت نیروهای سوریه می خوانید.
پرسش: وضعیت جدیدی که پس از حمله به حلب در روز ۲۷ نوامبر – هفت آذر – ایجاد شد چگونه است؟
پاسخ: این حمله توسط هیئت تحریر شام – اچ تی اس – که قبلا النصره نام داشت صورت گرفت. اس ان ای هم در آن شرکت کرد. در حالی که اچ تی اس [ HTS هیئه تحریر الشام] سازمان یافته و منسجم است، نیروهای اس ان ای مزدوران شکل گرفته به دست دولت ترکیه اند و با کردها دشمنی دارند. آنها از دولت ترکیه دستور می گیرند. از گروه های زیادی تشکیل شده اند که وجه مشترکشان خصلت آنها به مثابه باند است. اچ تی اس و اس ان ای به اتفاق هم دست به حمله زدند. اما این اچ تی اس است که کنترل و رهبری را در دست دارد.
کی علیه کی می جنگد؟ آیا اتحادهای جدید در حال شکل گیری است؟
روسیه، حزب الله و ایران را می توان یک جبهه به حساب آورد. جبهه اچ تی اس، سوی دیگر است. اچ تی اس روابط خوبی با دولت ترکیه دارد. طرف سوم، ماییم یعنی نیروهای دمکراتیک سوریه و تشکیلات خودگردان شمال و شرق سوریه.
آیا در شرایط کنونی امکان بسیج نیروهای داعش در منطقه هست؟
البته. به محض شروع حملات، داعش هم دست به حمله زد. داعش دست به اشغال روستاها و مناطقی در بخشهای شرقی حمص زد. داعش مشغول گسترش مناطق تحت کنترل خود است. داعش قبلا هم در بیابان ها حضور داشت. داعش تهدیدی علیه ماست زیرا با ما همجوار است. از این رو نیروهای ما وارد دیرالزور شدند.
اگر کار در سوریه به مرحله شکل گیری یک نظام جدید برسد، اچ تی اس چه نقشی ایفا خواهد کرد؟ آیا در دیدگاه های شما در مورد اچ تی اس تغییری ایجاد شده است؟
از آغاز جنگ در سوریه، همه از یک راه حل سیاسی سخن می گویند. تا کنون در جستجو برای یک راه حل، کردها را کنار گذاشته اند زیرا در این تلاش این دولت ترکیه بوده است که ابتکار را در درست داشته است. جستجوی راه حل به نتیجه نرسید زیرا کردها و دولت ترکیه به پای میز مذاکره با هم نرفتند. اکنون وضع در حال تغییر است. از اچ تی اس گفتمانهای مختلفی به گوش می رسد. اگر اچ تی اس در عمل متحول شود و تحت فرمان دولت ترکیه نباشد، ما می توانیم با آن ها بر سر میز مذاکره بنشینیم. اکنون اچ تی اس می گوید با درس گرفتن از خطاهایش در سال ۲۰۱۲ و کلا در گذشته، به دنبال یکپارچگی سوریه است. اچ تی اس از هویت های مختلف سخن می گوید، شامل هویت های مذهبی و قومی در سوریه. بنا به اغلب تفسیرها و ارزیابی ها، یک نظام فدرال متشکل از سه جبهه حاضر در سوریه مد نظر است. سخن از یک منطقه سنی در غرب، یک منطقه کردی و یک منطقه برای نیروهایی است که تا پایگاه رژیم اسد محسوب می شوند. نمی دانم بخت چنین راه حلی چقدر است. قدر مسلم این است که عصر جدیدی آغاز شده است.
آیا بین شما و اچ تی اس ملاقات و تماس هایی بوده است؟
دیدارهایی از طریق واسطه ها و ائتلاف بین المللی صورت گرفته است. در حلب، مذاکراتی برای جلوگیری از درگیری در نواحی کردنشین داشته ایم. چنین تماس هایی بوده است و آنها می گویند قصد حمله به ما را ندارند. اما نمی دانیم در آینده چه خواهد شد.
می گویند حملات به علت تضعیف ایران و روسیه رخ داده است. این ادعا هم طرح شده است که یک توافق بین المللی با روسیه انجام شده است. به نظر شما چه می گذرد؟
فکر می کنم بحث درباره یک برنامه به خوبی تدارک یافته است. به محض آغاز جنگ غزه، همه پیش بینی کردند که تحولات جدیدی رخ خواهد داد. این، شروع شکل گیری خاورمیانه بزرگ است. آنها این طرح را اجرا خواهند کرد. در خاورمیانه جدید، توازن نیروها تغییر خواهد کرد. فکر می کنم جدیدترین تحولات از این نشانه دارد. اسرائیل به حماس و حزب الله ضربات بزرگی زده است. به لبنان شکل جدیدی داده است. الان می خواهند شکل جدیدی به سوریه بدهند.
آیا اسرائیل در آخرین تحولات سوریه نقشی داشته است؟
مستقیما نه، اما اسرائیل قدرت بزرگی است. به عنوان نمونه، مهمترین علت سقوط حلب، تضعیف حزب الله بود. این هم نتیجه حملات اسرائیل بود. تردید نیست که بین آن حملات و وضعیت کنونی رابطه ای وجود دارد.
ارزیابی شما از مواضع ایران و روسیه که به محض نام بردن از سوریه سخن از آنها هم به میان می آید چیست؟
گفتمان ایران همواره درباره توسعه طلبی و کشورگشایی اسلامی بود. فکر می کنم اکنون به مرزهای خود بر می گردد.
روسیه چی؟
نمی دانم. برای روسیه جنگیدن به خاطر دیگران هزینه دارد. به اندازه کافی درگیر اوکرایین است. قطعا روس ها در واکنش به باج گیری ترکیه باید در روابط خود با ترکیه تجدید نظر کنند.
فکر می کنید آمریکا چه نقشه هایی دارد؟
این نقشه ها همان چیزی است که به آن پروژه خاورمیانه بزرگ می گوییم. این یک پروژه ناتو است و آمریکا در رأس آن قرار دارد.
در شرایط جدید، روابط تشکیلات خودگردان شمال و شرق سوریه با آمریکا و روسیه چگونه خواهد بود؟
این بسته به برخورد آنها دارد. واقعیاتی وجود دارد. تا به حال، راه حلی یافت نشده است زیرا کردها را از بحث درباره راه حل کنار گذاشته اند. اکنون مجبور خواهند شد در این برخورد تجدید نظر کنند و کردها را در این وضعیت به حساب بیاورند. از سوی دیگر، پی برده اند که مسئله کردها یک موضوع مربوط به کل خاورمیانه است. بدون حل مسئله کردها، مسائل خاورمیانه حل نخواهد شد. از این رو همه دیگر می دانند که باید مسئله کردها را حل کنند. تشکیلات خودگردان شمال و شرق سوریه، یک طرف و بخشی از راه حل است. دشمنی با ما یعنی نادیده گرفتن واقعیات. کردها، بخشی از سوریه و خواهان یک راه حل اند. کردها با کسی دشمنی ندارند. از این به بعد، بقیه باید این واقعیت و اصل همزیستی را بپذیرند. قبل از همه ترکیه باید بپذیرد.
آیا مذاکرات آستانا ادامه خواهد یافت؟ (اشاره به مذاکرات سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه درباره سوریه که در مرکز قزاقستان آغاز شد)
فکر نمی کنم مذاکرات آستانا ادامه یابد. قبل از شکل گیری مذاکرات آستانا از ما هم دعوت کرده بودند. اما ترفندهای ترکیه همه چیز را به هم زد. آستانا به مسیری دیگر رفت. به راهی دیگر تغییر جهت داد که نتیجه اش را می بینیم. اگر امور طوری پیش می رفت که در آغاز سخن از آن بود، یک راه حل ممکن بود. از این به بعد دیگر این گفتگوها ادامه نخواهد یافت.
تکلیف حضور نیروهای دمکراتیک سوریه در غرب فرات چه خواهد شد؟ آخرین وضعیت در منبج و دیرالزور چیست؟
منبج یک منطقه خودگردان است. وضعیت آن با حلب و تل رفعت فرق دارد. نیروهای ما از منبج محافظت خواهند کرد.
فکر می کنید راه حل این بحران چیست؟
به محض شروع انقلاب در سوریه، ما از ارزش های انقلاب استقبال کردیم. ما از اصل یک نظام دمکراتیک به عنوان راه حل دفاع کردیم. سازماندهی خود را نیز طبق این اصل پیش بردیم. تشکیلاتی خودگردان ساختیم که همه عقاید و اقوام در آن مشارکت دارند. ما یک سرمشق همزیستی ارائه دادیم. طرفهای دیگر این الگو را نپذیرفتند، در رأس آنها دولت ترکیه. جنگی را تحمیل کردند که تا کنون ادامه یافته است. در مقابل، ما مقاومت کردیم و اکنون همه به اعتبار پروژه ما پی برده اند. بدیهی است که دفاع از خود برای ما اهمیتی زیاد دارد. به این کار هم مشغولیم. دفاع از خود را تقویت می کنیم. ما برای ملتهای تحت ستم پراتیک مهمی ارائه داده ایم. فکر می کنم قرارداد اجتماعی ایجاد شده از سوی ما، یک الگوی مهم است.
