تجمع هزاران کارگر از مناطق مختلف نشان میدهد که اعتراضهای کارگری در ایران اکنون وارد مرحله فشار علنی و سراسری شدهاند. کارگران نفت در تاریخ سیاسی ایران همواره نقشی کلیدی داشتهاند (برای نمونه در سالهای ۱۳۵۷–۱۳۵۸). از اینرو، اعتراضات کنونی آنان از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد.
کارگران پیمانی توانستهاند نوعی هماهنگی فرامنطقهای ایجاد کنند؛ این امر برای جنبش کارگری ایران بسیار مهم است. نظام پیمانکاری در صنعت نفت، برق و گاز، یکی از مهمترین ابزارهای دولت و شبکههای اقتصادی قدرت برای کنترل، بیثباتسازی در ارزانسازی نیروی کار است.
کارگران پیمانی امنیت شغلی ندارند، دستمزد و مزایا نصف کارگران رسمی است، فاقد استخدام دائمی،پراکند گی حقوق کار، خلاء امکان دریافت حمایت در برابر اخراج و تضمین های اجتماعی وممانعت درایجاد تشکلات مستقل سندیکاهی وتشکلیابی و اعتراض هستند.
پیمانکاری بخش نفت و برق دقیقاً، ابزار کنترل سیاسی بر کارگران ، سود کلان از اختلاف دستمزدها ، بخشی از اقتصاد غیرشفاف و فساد سازمانیافته سیستم فاسد این رژیم را تشکیل میدهند.
بنابراین اعتراض علیه پیمانکاری، فقط یک مطالبه صنفی نیست؛ بلکه چالشی مستقیم علیه یکی از ستونهای اقتصادی–سیاسی حاکمیت است. لذا حذف پیمانکاری، به معنی ضربه به منافع اقتصادی نهادهای قدرت است؛ چیزی که حاکمیت طبیعتاً در برابر آن مقاومت میکند.
ساختار قدرت در ایران مبتنی بر شبکههای رانت، مالکیت شبهدولتی و پیوند دولت–سپاه–بخش خصوصی رانتی است.
اعتراضات اکنون از سطح مطالبه «اصلاح مزایا» عبور کرده و تبدیل شده به مطالبهای ساختاری: حذف پیمانکاری ودر نهایت تضعیف قدرت کنترل سیستم ضد کارگری رژیم جمهوری اسلامی در ایران شده است..
فقدان تشکلهای مستقل کارگری
در ایران، تشکلهای آزاد و مستقل کارگری ممنوع یا بهشدت محدود شدهاند. این وضعیت بهویژه کارگران قراردادی را تحت فشار قرار میدهد، چرا که شکل اشتغال آنان از پیش نیز ضعیف و ناامن بوده. در نبود ابزارهای قانونی برای چانهزنی جمعی و اعتراض، سازمانیابی غیررسمی تنها گزینههای موجود در کسب مطلبات کارگران میباشد.
اما با وجود محدودیتهای دولتی،این کارگران قراردادی اشکال دیگری راجایگزین سازمانیابی کرده اند، از جمله ایجاد
شبکههای منطقهای، برگزاری اعتصابهای هماهنگ، انتشار بیانیههای مشترک ، ارتباطات دیجیتال و کارزارهایی مانند «جنبش ۲۰–۱۰»؛ به معنای ۲۰ روز کار و ۱۰ روز مرخصی برای دیدار با خانواده و رسیدگی به امور شخصی.
این نوع سازمانیابی را میتوان «نظامی سندیکایی بدون سندیکاهای رسمی» توصیف کرد که خلأ ناشی از ممنوعیت تشکلیابی مستقل را جایگزین کرده است.
اهمیت نمادین بالا میتواند در جنبش کارگری قدرت چانهزنی و پتانسیل الهامبخشی به سایر بخشها را تقویت کند.
. چشماندازهای آینده و سناریوهای محتمل
خطر تشدید سرکوب ، بازداشتها، تهدید به اخراج ، محدودیت در رفتوآمد یا ارتباطات بسار محتمل است، زیرا مطالبات مطرحشده منافع اقتصادیِ مرتبط با بازیگران درون ساختار دولت را به چالش میکشد.
تقویت همبستگی بین المللی و افزایش همکاری میان کارگران نفت ،کارگران برق و گاز، معلمان، بخش حملونقل , پرستاران ،بازنشستگان، دانشجویان و تلاش جهت هماهنگی و اتحاد عمل حرکت های اعتراضی میتواند جایگاه جنبش های کارگری را در سطح ملی تقویت کند. اما اگر سندیکای مستقل وجود میداشت قدرت چانه زنی درکسب مطالبات پایه ای و حقوق این گارگران میتوانست یا در قالب مذاکره رسمی و یا با اعتصابت سراسری تحقق و پیگیری شوند.
کارگران با خواستههایی خود از جمله شفافسازی کامل قراردادها، حق برگزاری تجمع و اعتصاب، اجرای کامل مادهی ۱۰ قانون کار، حذف شرکتهای پیمانکاری، بهکارگیری قرارداد مستقیم، پرداخت حقوق معوقه، بازگشت به کارهمکاران تعلیقشده و نیز مبارزهی زنان علیه حجاب اجباری، در صف نخست مبارزات اجتماعی قرار دارند.
این روند، نمونهای روشن از رشد جنبشهای مردمی و کارگری در ایران است
رژیم جمهوری اسلامی در ایران بطور مداوم از تصیوب و اجرای مقاوله نامه های پایه ای سازمان جهانی کار- ۸۷ حق تشکیل سندیکاهای آزاد و مستقل ، مقاوله نامه ۹۸، حق مذاکره در تعین سطح دستمزد و شرایط کاری و بویژه در رعایت اصل ۲۳ در کنواسیون جهانی حقوق بشر خوداری میکند. همزمان در سازمان جهانی کار درتصمیم گیری ها نقش ایفا میکند.
پلاتفرم سندیکاهای کارگری سوئد- ایران قبلا نیز و بکرات تاکید کرده بودیم که ایزله کردن و محدود کردن نقش رژیم در سازمان جهانی کار تنها از طریق تشکیلات آزاد و مستقل خود کارگران و با کمک و همبستگی با سایر سندیکاهای کارگری کشورهای عضو در این نهاد میتواند انجام بگیرد. ما در این رابطه حاضر به همه گونه حمایت و همکاری هستیم.
این ظلم و ستم پایا ن پذیر است و پایان آن هم بستگی به اتحاد، همبسگی منسحم و سراسری کارگران و اتحاد ملی دارد.. اتحاد میتواند بر هر قدرتی پیروز شود.
حق تشکیل سندیکاهای آزاد و مستقل،اعتصاب و اعتراض حق مسلم کارگران است
حقوق سندیکاهی = حقوق بشر است
اتحاد مبازه پیروزی
پلاتفرم سندیکاهای کارگری سوئد- ایران
استکهلم ۱۶دسامب ۲۰۲۵
