در شرایطی که تحرکات نظامی ایالات متحده در نزدیکی سواحل ونزوئلا شدت گرفته و نگرانیها درباره حمله احتمالی زمینی افزایش یافته است، دولت کوبا هفته گذشته شورای ملی دفاع این کشور را بهطور فوقالعاده و محرمانه تشکیل داد. این نشست بهجای ریاست رئیسجمهور میگل دیاز-کانل، توسط رائول کاسترو، رهبر انقلابی ۹۴ ساله، برگزار شد که این امر بهخودیخود بر وضعیت اضطراری تأکید دارد.
دولت کوبا تاکنون جزئیات خاصی از محتوای این جلسه منتشر نکرده و تنها در بیانیهای کوتاه اعلام کرده که “برخی تصمیمات و برنامههای ارگانهای کاری و امنیتی” تصویب شدهاند. این نوع اعلامیه معمولاً در کوبا نشانهای از آمادهسازی در شرایط بحران تلقی میشود، بهویژه وقتیکه با شرایط ژئوپلیتیکی منطقهای گره خورده باشد.
تهدید مستقیم علیه ونزوئلا؛ کوبا هشدار میدهد
هشدارهای رسمی هاوانا درباره احتمال حمله نظامی آمریکا به ونزوئلا، در هفتههای اخیر افزایش یافته است. وزارت خارجه کوبا در تاریخ ۹ اکتبر اعلام کرد که تهدید علیه صلح و ثبات آمریکای لاتین “واقعی و فوری” است. این هشدار همزمان با گزارشهای رسانهای درباره مجوز دونالد ترامپ به CIA برای اجرای عملیات مخفی در ونزوئلا منتشر شد.
ترامپ در اظهارات اخیر خود تأیید کرد که اکنون تمرکز آمریکا بهجای دریا، بر اهداف زمینی در خاک ونزوئلا معطوف شده است. گزارش نیویورک تایمز حاکی از صدور یک دستور مخفیانه ریاستجمهوری برای این عملیات است.
تحرکات نظامی، واکنش کاراکاس
در واکنش به این تهدیدها، نیکولاس مادورو رئیسجمهور ونزوئلا، از آغاز رزمایشهای نظامی در مناطق فقیرنشین شهری خبر داد و نیروهای نظامی، پلیس و شبهنظامیان مردمی را به حالت آمادهباش درآورد.
همزمان، حضور یک ناو هواپیمابر، زیردریایی اتمی و چند کشتی آبی-خاکی آمریکا در سواحل ونزوئلا، آنهم بهبهانه مبارزه با قاچاق مواد مخدر، نگرانیها از عملیات نظامی قریبالوقوع را تشدید کرده است. چندین قایق که به ادعای پنتاگون درگیر قاچاق بودهاند، طی هفتههای گذشته منهدم شدهاند.
نقش کوبا در ائتلاف ضدجنگ منطقهای
کوبا که از سالهای ابتدایی دهه ۲۰۰۰ با ونزوئلا اتحاد راهبردی اقتصادی، نظامی و سیاسی داشته، از متحدان کلیدی دولت مادورو محسوب میشود. افزایش دوباره صادرات نفت ونزوئلا به کوبا (تا ۵۲ هزار بشکه در روز) نیز این وابستگی را یادآوری میکند.
هاوانا در بیانیهای شدیداللحن، وزیر امور خارجه آمریکا مارکو روبیو و نمایندگان ضدکوبایی فلوریدا را به تلاش برای آغاز جنگی منطقهای متهم کرد. در این بیانیه آمده است:
«آنان از قدرت نظامی ایالات متحده همچون یک عملیات پلیسی در محلهای محروم سوءاستفاده میکنند.»
کوبا و متحدانش بر این باورند که هدف اصلی ایالات متحده، تسلط بر منابع عظیم نفتی ونزوئلاست؛ کشوری که طبق برآوردها حدود ۴۷ میلیارد تن ذخایر نفتی دارد — بیش از عربستان سعودی. بنابر گزارشی از نیویورک تایمز، مادورو در اوایل سال جاری حاضر شده بود برای پایان بحران، دسترسی آمریکا به بخشی از منابع نفتی کشورش را پیشنهاد دهد، اما این پیشنهاد توسط واشینگتن رد شده است.
حمایت دیپلماتیک و هشدار به جامعه جهانی
یوان گیل، وزیر خارجه ونزوئلا، در پاسخ به تحرکات اخیر گفت که «حرکت نیروهای آمریکایی در حال تشدید است و تهدیدی جدی برای منطقه محسوب میشود.» او و وزارت خارجه کوبا از جامعه جهانی خواستهاند برای جلوگیری از یک جنگ جدید در آمریکای لاتین اقدام فوری انجام دهند.
