در هفتههای اخیر نشانههای تازهای از گسترش نفوذ جناح راست آمریکا، بهویژه نزدیکان دونالد ترامپ، بر رسانههای اصلی این کشور دیده میشود؛ تحولی که بسیاری از ناظران آن را تهدیدی جدی برای آزادی مطبوعات و نشانهای از «تسلیم رسانهها در برابر گرایشهای اقتدارگرایانه» دولت ترامپ میدانند.
نفوذ در سیبیاس و پارامونت
به گزارش گاردین، شبکه CBS News، که زمانی نماد روزنامهنگاری مستقل و معتبر آمریکا بود، یک چهره نزدیک به ترامپ یعنی کنت واینستین (رئیس پیشین اندیشکده محافظهکار هادسون) را بهعنوان «ناظر عمومی» منصوب کرده است. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که خانواده میلیاردر لری الیسون، از حامیان ترامپ، کنترل شرکت پارامونت (مالک CBS) را در دست گرفتند. اکنون گزارشها حاکی است پارامونت به دنبال خرید Warner Bros Discovery، مالک شبکه CNN است؛ اقدامی که میتواند یکی از پرنفوذترین شبکههای خبری جهان را زیر چتر رسانهای حامی ترامپ ببرد.
انتصاب واینستین، درست پس از شکایت ترامپ علیه CBS و دریافت ۱۶ میلیون دلار غرامت از این شبکه صورت گرفت؛ شکایتی که بسیاری آن را بیاساس دانستند اما راه را برای معامله پارامونت هموار کرد. همزمان، CBS اعلام کرد دیگر اجازه ویرایش مصاحبهها پیش از پخش داده نخواهد شد؛ اقدامی کمسابقه در رسانههای آمریکا.
تغییرات گسترده در چشمانداز رسانهای
در کنار CBS، در امپراتوری رسانهای روپرت مرداک نیز مناقشه طولانی میان فرزندان او پایان یافته است. با توافقی تازه، کنترل آینده فاکس نیوز و سایر رسانههای خانواده مرداک تا سال ۲۰۵۰ در دست پسرش لکلان و دو دختر کوچک او باقی میماند، و جهتگیری محافظهکارانه این رسانهها تثبیت خواهد شد. سه فرزند دیگر خانواده، از جمله جیمز مرداک که به مواضع میانهرو نزدیکتر است، در ازای کنار کشیدن ۱.۱ میلیارد دلار دریافت کردند.
فاکس نیوز همچنان پرمخاطبترین شبکه تلویزیونی آمریکا است و در ماه اوت ۶۳ درصد کل بینندگان روز و ۶۵ درصد بینندگان ساعات پربیننده را به خود اختصاص داده است. ارزش سهام این شرکت از زمان انتخاب مجدد ترامپ بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است.
نفوذ در دیگر رسانهها
روند راستگرایی محدود به تلویزیون نیست. در واشنگتن پست، مالک میلیاردر این روزنامه، جف بزوس، آدام اونیل، نویسنده سابق والاستریت ژورنال را برای هدایت صفحههای دیدگاه منصوب کرده است؛ اقدامی که منتقدان آن را نشانهای از چرخش این روزنامه به سمت آزادیهای فردی و بازار آزاد، یعنی گفتمان سنتی راست میدانند.
همزمان، گزارشها حاکی است که دیوید الیسون، مدیرعامل تازه پارامونت و پسر لری الیسون، در حال مذاکره با باری ویز، روزنامهنگار جنجالی و بنیانگذار رسانه ضد «بیداری» (anti-woke) موسوم به Free Press است تا نقشی کلیدی در بازطراحی خطمشی خبری CBS به او واگذار شود.
فشار بر برنامههای انتقادی
در این میان، اقدام پارامونت برای حذف یکی از قسمتهای ساوت پارک که سبک سخنرانی چارلی کرک، چهره راست افراطی اخیراً ترور شده، را به سخره گرفته بود، نشانه دیگری از حساسیتهای سیاسی تازه در فضای رسانهای آمریکا تلقی شد. همچنین لغو برنامه شبانه استیون کولبر، منتقد سرسخت ترامپ، از سوی CBS نیز بهعنوان نشانهای از «تسلیم در برابر فشارهای سیاسی» تفسیر شد، هرچند شبکه این تصمیم را صرفاً مالی اعلام کرد.
نگرانی درباره آزادی مطبوعات
کارشناسان رسانه معتقدند که این تغییرات، صرفاً جهتگیری اقتصادی نیستند بلکه نشانهای از چرخش ساختاری رسانههای آمریکا به سمت منافع سیاسی ترامپ و جناح راست است. بوب تامپسون، استاد رسانه در دانشگاه سیراکیوز، میگوید: «تسویه شکایت ترامپ توسط CBS نمونه بارز تسلیم شدن در برابر دولت فدرال برای پیشبرد معامله بود؛ نمونهای بیسابقه در تاریخ رسانههای آمریکا.»
در حالی که برخی نهادهای رسانهای مانند Vanity Fair هنوز در برابر نفوذ راست مقاومت میکنند، بسیاری از ناظران هشدار میدهند که اگر این روند ادامه یابد، آزادی مطبوعات در آمریکا بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
