دومین دور مذاکرات مستقیم بین روسیه و اوکراین از زمان آغاز جنگ در مارس ۲۰۲۲، روز دوشنبه در استانبول برگزار شد. این نشست که تنها یک ساعت به طول انجامید، با وجود برخی توافقات بشردوستانه، بار دیگر اختلافات عمیق طرفین را نمایان کرد.
بهگزارش رویترز، روسیه در این مذاکرات شروط سختگیرانهای را برای پایان دادن به جنگ مطرح کرده است؛ از جمله واگذاری مناطق گستردهای از خاک اوکراین به روسیه، پذیرش بیطرفی نظامی کییف و محدود شدن توان نظامی این کشور.
شروط سختگیرانه روسیه
یادداشتی که رسانههای روسی از محتوای آن پرده برداشتند، نشان میدهد که روسیه خواستار بهرسمیتشناختن بینالمللی مالکیت خود بر شبهجزیره کریمه (که در سال ۲۰۱۴ ضمیمه شد) و همچنین چهار منطقه دیگر از اوکراین (لوهانسک، دونتسک، زاپوریژیا و خرسون) است. همچنین، کییف باید نیروهای خود را از این مناطق خارج کند.
از دیگر شروط مطرحشده: تبدیل اوکراین به کشوری بیطرف و غیرعضو ناتو، بهرسمیتشناختن زبان روسی به عنوان زبان رسمی دوم، ممنوعیت قانونی تمجید از نازیسم، پایان دریافت کمکهای نظامی و اطلاعاتی از کشورهای خارجی و برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی ظرف ۱۰۰ روز و رفع حکومت نظامی میباشد.
مقامات اوکراینی این شروط را غیرقابل قبول توصیف کرده و آنها را برابر با تسلیم شدن میدانند.
رستم عمروف، وزیر دفاع اوکراین و رئیس هیئت اعزامی کییف، گفت که این کشور سند روسیه را بررسی خواهد کرد، اما تأکید کرد تنها دیدار مستقیم میان زلنسکی و پوتین میتواند راهگشای واقعی مذاکرات باشد. زلنسکی همچنین فهرستی از ۴۰۰ کودک اوکراینی را که بهگفتهی او به روسیه ربوده شدهاند، ارائه داد. هیئت روسیه تنها با بازگرداندن ۱۰ نفر از آنها موافقت کرده است.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، این نشست را «موفقیتآمیز» خواند و ابراز امیدواری کرد بتواند پوتین، زلنسکی و ترامپ را به دیداری سهجانبه در ترکیه دعوت کند.
تشدید درگیریها و حمله بیسابقه اوکراین
همزمان با مذاکرات، تنشهای میدانی نیز شدت گرفته است. اوکراین اعلام کرد که در عملیاتی با نام رمز «تار عنکبوت»، ۱۱۷ پهپاد را برای هدفگیری پایگاههای بمبافکنهای هستهای روسیه در سیبری و شمال این کشور بهکار گرفته است.
در حالیکه تصاویر ماهوارهای حاکی از وارد آمدن خسارات سنگین به تأسیسات روسی هستند، طرفین روایتهای متفاوتی از میزان موفقیت این حمله ارائه دادهاند. تحلیلگران نظامی غربی این عملیات را یکی از جسورانهترین اقدامات اوکراین از آغاز جنگ تاکنون توصیف کردهاند.
زلنسکی در یک نشست خبری مجازی گفت: «ما تسلیم نمیشویم و هیچ اولتیماتومی را نمیپذیریم. اما خواهان جنگ هم نیستیم.»
رویترز مینویسد: در حالیکه روسیه بهطور پیوسته بر توان هستهای خود تأکید میکند، ایالات متحده و متحدانش نگران گسترش درگیری به یک جنگ جهانی هستند. مقامات آمریکایی و بریتانیایی تأیید کردند که پیش از عملیات پهپادی اوکراین از آن اطلاعی نداشتند.
بنبست مذاکرات و شروط یکجانبه روسیه، چشمانداز رسیدن به توافقی پایدار را مبهم کرده است؛ بهویژه در شرایطی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، هشدار داده است در صورت عدم پیشرفت، واشنگتن از نقش میانجیگری خود کنار خواهد کشید.
با وجود تبادل برخی اسرا و توافق بر سر بازگرداندن اجساد ۱۲ هزار سرباز، هنوز هیچ نشانهای از آتشبس قریبالوقوع دیده نمیشود.
