وقتی روز پنج‌شنبه وزرای خارجه ناتو در بروکسل گرد هم می‌آیند، قرار است حاکان فیدان نیز نقش پررنگی داشته باشد. طبق اعلام مقر ناتو، وزیر خارجه ترکیه مشتاق است با همتای جدید آمریکایی‌اش، مارکو روبیو، دیدار کند و درباره «نقش کلیدی استراتژیک» ترکیه در «روابط یورواتلانتیک» صحبت کند. فیدان تأکید می‌کند که ترکیه همچنان یکی از «ستون‌های» مهم ناتو در جناح جنوب‌شرقی این ائتلاف است.
او انتظار پرسش‌های انتقادی ندارد. در حالی‌که میلیون‌ها نفر در ترکیه به خیابان‌ها آمده‌اند و علیه رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان اعتراض می‌کنند – و بازداشت رقیب اصلی او، شهردار استانبول، اکرم امام‌اوغلو، با اتهامات ساختگی موجی از خشم عمومی را به راه انداخته – ناتو نسبت به این مسائل کاملاً بی‌تفاوت است. چون پای ژئوپلیتیک در میان است، و در این عرصه، ترکیه نقشی حیاتی دارد و غیرقابل حذف است.
در اتحادیه اروپا هم سکوتی سنگین حکم‌فرماست. اورزولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، تنها به ابراز نگرانی‌ای نیم‌بند بسنده کرده و گفته بازداشت امام‌اوغلو «بسیار نگران‌کننده» است. اما جز چند جمله کلی درباره «هنجارها و رویه‌های دموکراتیک»، چیز خاصی از او شنیده نشد. تحریم‌ها؟ هیچ. در سیاست ترکیه‌ای اروپا، همه‌چیز طبق روال معمول پیش می‌رود.
میلیاردها یورو برای ترکیه
در واقع، اتحادیه اروپا می‌خواهد روابط خود با اردوغان و رژیم اقتدارگرایش را توسعه دهد. در بروکسل صحبت‌هایی درباره لغو ویزا و اصلاح اتحادیه گمرکی به میان آمده، و حتی برخی در حال بررسی احیای مذاکرات عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا هستند – گفت‌وگوهایی که سال‌هاست در وضعیت تعلیق قرار دارد. اولین گام قبلاً برداشته شده: فون‌درلاین پس از آخرین نشست سران اتحادیه، با ارسال ویدئویی، اردوغان را در جریان نتایج اجلاس قرار داد – انگار او از قبل عضو این باشگاه باشد.
برای دلیل این همه تلاش، نباید زیاد جست‌وجو کرد: مسئله، ژئوپلیتیک است، احمق جان! در بروکسل چنین استدلال می‌کنند که شرایط منطقه‌ای، ترکیه را به یک «بازیگر اجتناب‌ناپذیر» تبدیل کرده است. و این از زمانی آغاز نشده که دونالد ترامپ تعهداتش به ناتو را زیر سوال برد یا در سیاستش نسبت به اوکراین دچار تزلزل شد. خیر، این چرخش ژئوپلیتیک بسیار زودتر شروع شده بود – و از دسامبر کاملاً مشهود شد.
در آستانه کریسمس، فون‌درلاین، رئیس «کمیسیون ژئوپلیتیکی» اروپا (عنوانی که خودش در سال ۲۰۱۹ به آن اطلاق کرده بود)، به‌طور غیرمنتظره به آنکارا پرواز کرد. پس از دیدار با اردوغان، با لبخند اعلام کرد: «یک میلیارد یوروی دیگر برای سال ۲۰۲۴ در راه است.» دلیل این عجله، کودتای اخیر در سوریه و نقشی بود که ترکیه در آن ایفا کرد. باز هم همان جمله تکراری: مسئله، ژئوپلیتیک است، احمق جان!
اعتراضات، مزاحمند
کمک مالی از بروکسل باید فوراً پرداخت می‌شد و اثرات بلندمدت می‌داشت. فون‌درلاین نه‌تنها به‌خاطر جلوگیری اردوغان از ورود مهاجران به آلمان و اروپا – که از زمان توافق معروف آنگلا مرکل در سال ۲۰۱۶ میلیاردها یورو به ترکیه سرازیر کرده – بلکه به‌خاطر حمایت اردوغان از کودتا در سوریه و کمک به دفاع از اوکراین در برابر روسیه، از او تمجید کرد.
بروکسل هنوز هم با سرسختی همین مسیر را دنبال می‌کند. و نه‌فقط بروکسل. در پاریس و لندن نیز اردوغان به‌عنوان شریک ژئوپلیتیکی ارزشمندی تلقی می‌شود. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، و کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، او را در ائتلافی که برای تضمین امنیت نظامی اوکراین پس از احتمال آتش‌بس تشکیل شده، گنجانده‌اند. ترکیه حتی ممکن است سرباز به اوکراین اعزام کند.
در چنین فضایی، ملاحظات حقوق بشری یا دموکراتیک کمترین اهمیت را دارند – یا بدتر، مزاحمند. چرا که در حال حاضر، آن‌چه بیش از همه اهمیت دارد، ژئوپلیتیک است. و در این بازی، نمی‌توان کسی را از دست داد – حتی اگر آن فرد، یک خودکامه مثل اردوغان باشد.
منبع: تاتس – برگردان برای اخبار روز: فرشاد مومنی
یک پاسخ
کاملا بر عکس دیدگاههای این مقاله ، من معتقدم هدف اروپای گلوبالیست جلوگیری از ادامه حاکمیت اردوغان و احیانا جایگزینی او با یک گلوبالیست ترک ( امام اوغلو ؟) است. اردوغان قبلا با ترامپ بر سر تبدیل ترکیه به هاب انرژی کل منطقه توافق کرده و این بر خلاف نظر و منافع گلوبالیستها در پاریس، لندن و برلین است.