کمال اوکویان دبیر کل حزب کمونیست ترکیه مواضع این حزب را در مورد وضعیت بحرانی کشور تشریح کرد. اوکویان اعتراضات اخیر را نه یک واکنش آنی، بلکه حاصل ۲۵ سال فشار، فقر، بی‌عدالتی و انباشت خشم می‌داند. او می‌گوید این فقط به بازداشت امام‌اوغلو مربوط نیست؛ بلکه مردم از کل سیستم به تنگ آمده‌اند. به گفته او، در میان هواداران قدیمی حزب عدالت و توسعه، امیدی باقی نمانده. فقر، گرانی و ناکارآمدی حکومت باعث شده حتی بدنه خودی هم دلسرد شود. آک‌پارتی دیگر از موضع قدرت سرکوب نمی‌کند، بلکه از روی ضعف این کار را می‌کند. اوکویان هشدار می‌دهد اگر جنبش‌ها، اعتراضات و اتحادهای اجتماعی، فقط واکنشی و بی‌برنامه باشند، اردوغان و آک‌پارتی دیر یا زود آن‌ها را از هم خواهند پاشاند. تنها راه نجات، داشتن یک برنامه روشن با هدف شفاف برای مبارزه با فقر و تغییر بنیادین ساختار اقتصادی-سیاسی است. او می گوید حزب کمونیست ترکیه نه با حزب جمهوری‌خواه خلق ائتلاف می‌کند، نه از آن حمایت. به گفته او اتحاد واقعی، زمانی شکل می‌گیرد که مردم در میدان، فارغ از وابستگی حزبی، کنار هم بایستند. او در عین حال تصریح می کند: هیچ تغییر مثبتی از مسیر حمایت قدرت‌های خارجی به دست نمی‌آید. اگر آینده‌ای روشن برای ترکیه قرار است ساخته شود، باید با اراده مردم ترکیه باشد، وی می گوید: انتخابات زودهنگام ممکن است رخ دهد، اما هشدار می‌دهد اگر ساختار قدرت تغییر نکند و فقط به تعویض چهره‌ها بسنده شود، کشور ممکن است یک ۲۳ سال دیگر هم از دست بدهد.
حزب عدالت و توسعه حتی در میان پایگاه خود نیز بی‌اعتمادی ایجاد کرده است
اوکویان با اشاره به اینکه دولت نتوانسته واکنش رو به رشد جامعه را پیش‌بینی کند، تأکید کرد نارضایتی در میان پایگاه حزب حاکم نیز مؤثر بوده است:
«در میان پایگاه حزب عدالت و توسعه (آک‌پارتی) بی‌اعتمادی و بی‌انگیزگی جدی‌ای وجود دارد. دلیل اصلی آن هم گرانی زندگی است. میلیون‌ها نفر که به این حزب رأی داده‌اند، فقیر بوده‌اند و اکنون فقیرتر شده‌اند. هنوز از آن جدا نشده‌اند اما در حال تحلیل رفتن هستند.
زمانی ما به دلیل طرح این حرف ها، مورد انتقاد قرار می‌گرفتیم. مگر آک‌پارتی به قول خودشان در سوریه پیروز نشد؟ رژیم اسد که سال‌ها با آن مبارزه کردند را سرنگون نکردند؟ آیا توانستند در جامعه هیجان ایجاد کنند؟ امروز هیچ هیجانی در میان پایگاه آک‌پارتی نیست. حتی کادرهای خودشان شروع به نوشتن کرده‌اند. از سکوت شکایت می‌کنند.
و این گسست عمدتاً با زلزله آغاز شد. یعنی گسست اجتماعی، ایدئولوژیک و سیاسی‌ای که زلزله در ترکیه ایجاد کرد، کم‌اهمیت نیست.
ما در وضعیتی قرار داریم که مدیریت وجود ندارد. اگر توان مدیریت وجود داشت، اقدامات پیشگیرانه صورت می‌گرفت. به‌نظر می‌رسد حتی بوروکراسی اقتصادی از جمله مهمت شیمشک از این تصمیمات بی‌اطلاع است. برخی اقدامات که باید قبلاً انجام می‌شد، دیرتر انجام شده‌اند. تأخیر داشته‌اند. و در این میان، باز هم مردم ما فقیرتر شدند.
این حکومت را باید جدی گرفت. باید مقاومت کرد، نباید سر خم کرد. شهروندان باید از حقوق قانونی خود استفاده کنند. نباید فکر کرد که بی فایده است. باید امید را افزایش داد.»
اوکویان با تأکید بر اینکه آک‌پارتی مدت‌هاست با بحران حکمرانی مواجه است، افزود: «اگر به ۱۰ روز گذشته نگاه کنیم، می‌بینیم که دیگر نمی‌توانند کشور را اداره کنند. بازداشت شهردار بزرگ‌ترین شهر ترکیه حرکتی بزرگ است، اما روندی که در قالب یک برنامه مشخص اجرا شود وجود ندارد. در تصمیمات قضایی و دخالت در وقایع اجتماعی بی‌ثباتی بزرگی دیده میشود. آک‌پارتی این اقدامات سرکوب‌گرایانه را نه از موضع قدرت، بلکه به‌دلیل ضعف انجام می‌دهد.»
وقتی مشکلات واقعی بروز می‌کنند، اتحاد طبیعی در میدان شکل می‌گیرد
در پاسخ به این پرسش که «نقشه راه حزب کمونیست ترکیه چه خواهد بود؟»، اوکویان ابتدا به انتقادهایی پاسخ داد که می‌پرسند چرا این حزب از مخالفان دولت حمایت نمی‌کند:
«ما حزبی نیستیم که از حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) حمایت کند. ما حزبی نیستیم که وارد ائتلاف‌ها شود. آن زمان‌ها همیشه این سؤال پرسیده می‌شد که ‘پس اتحاد چگونه شکل می‌گیرد؟’ ما می‌گفتیم وقتی مشکلات واقعی بروز کند، در میدان، در مدرسه، در کارخانه، در خیابان، مردم کنار هم قرار می‌گیرند، و در آنجا کسی از دیگری پرس‌وجوی دیدگاه سیاسی اش را نمی‌کند.
در همین اعتراضات اخیر هم افراد با دیدگاه‌های سیاسی یا ایدئولوژیک متفاوت کنار هم ایستادند. راه درست همین است. راه دیگر ساختگی است. ما از حزب جمهوری‌خواه خلق حمایت نخواهیم کرد. دیدگاه متفاوتی داریم. ما حزبی هستیم که امام‌اوغلو را به‌شدت نقد کرده‌ایم، اما در شرایط فعلی مخالفت ما کاملاً به دفاع از حق رأی عمومی، یعنی حق انتخاب شدن و انتخاب کردن مربوط است. چون این یکی از بنیادی‌ترین حقوق انسانی است. بشریت برای این حق مبارزه‌های بزرگی کرده و هزینه‌های زیادی پرداخته است. ما نمی‌توانیم به‌راحتی از این حق صرف‌نظر کنیم.»
اردوغان اتحادهای بی‌برنامه را در نهایت از هم می‌پاشاند
اوکویان تأکید کرد انرژی انباشته در جامعه نباید از بین برود و تنها با سیاستی در قالب برنامه‌ای مشخص، می‌توان این انرژی را حفظ کرد:
«مردم ما در برابر بی‌عدالتی‌ها برخاستند. در این خیزش، واکنش‌هایی که از فقر ناشی میشود نیز دیده شد. از این به بعد به یک برنامه نیاز است. چون اردوغان و آک‌پارتی اتحادهای بی‌برنامه را پس از مدتی از هم می‌پاشانند.
چنین اتحادهایی هیجان ایجاد نمی‌کنند. دو بار، سه بار به یک میتینگ می‌روید، به سخنرانی‌ها گوش می‌دهید. کسی راه‌حلی نشان نمی‌دهد. پس‌رفت اتفاق می‌افتد. اردوغان منتظر است. صبر می‌کند تا اوضاع آرام شود و بعد اقداماتی خواهد کرد. با چه چیزی می‌توان در برابر این اقدامات ایستادگی کرد؟ با مقاومت در برابر بی‌عدالتی و قانون‌شکنی، بله. اما باید برنامه داشت. این برنامه کدام است؟
برنامه‌ای که دلایل فقر را آشکار کند، ضروری است. این نسل جوان که به‌دلیل این نظام بی‌چشم‌انداز، عصبانی، ناامید و بدون آینده رها شده، باید چه کار کند؟ اگر راه‌حلی نبینند، از سیاست دل‌زده می‌شوند. ما در حزب کمونیست ترکیه تلاش می‌کنیم این کار را انجام دهیم. باید بنیان‌های این نظام را زیر سؤال برد.»
اوکویان گفت که در طول اعتراضات اخیر، توجه جامعه به حزب کمونیست ترکیه افزایش یافته است: «ما توجه بزرگی جلب کردیم. مطمئنم گرایش به سمت احزاب دیگر هم خواهد بود. اما ما بیش از آنچه انتظار داشتیم با علاقه و استقبال روبه‌رو شدیم. فکر می‌کنم اعتماد ایجاد کرده‌ایم. اعتماد فقط با انضباط حاصل نمی‌شود. حزب ما حرف هایی می زند که در میدان واقعیت پیدا کرده است. دیگران هم این را می‌بینند. ما با پختگی و بدون غرق شدن در جریان، به مسیرمان ادامه خواهیم داد.»
آک‌پارتی زیر فشار برای انتخابات زودهنگام قرار خواهد گرفت
پس از بازداشت امام‌اوغلو، حزب جمهوری‌خواه خلق درخواست انتخابات زودهنگام را مطرح کرده است. در پاسخ به اینکه «آیا اعتراضات به انتخابات زودهنگام منتهی خواهد شد؟» اوکویان گفت: «می‌تواند منتهی شود. در بلوک قدرت هم برخی آرام‌آرام از ‘انتخابات زودهنگام.’ حرف می زنند. آیا انتخابات راه‌حل نهایی است؟ این بحثی جداگانه است، در کشوری که شعار ‘دولت استعفا’ سر داده میشود، اگر وضعیتی انقلابی وجود نداشته باشد، مطرح شدن انتخابات امری طبیعی است. فارغ از موضع‌گیری حزب جمهوری‌خواه خلق، من فکر می‌کنم آک‌پارتی زیر فشار انتخابات قرار خواهد گرفت.»
هیچ چیزی که با حمایت خارجی ایجاد شود، روشنی به همراه ندارد
اوکویان در ارزیابی تحولات سیاست خارجی، به خطرات مذاکراتی که آک‌پارتی در شرایط رقابتی و پرتنش بین‌المللی پیش می‌برد اشاره کرد. او گفت ترکیه با اقتصادی ضعیف و جامعه‌ای دوپاره تلاش می‌کند در میدان رقابت جهانی حضور پیدا کند، که این امر خطرناک است. او تأکید کرد آینده ترکیه باید با اراده مردم شکل بگیرد نه با حمایت خارجی:
«ترکیه با اقتصادی ضعیف، حکومتی که تا حد زیادی در برابر مردم ایستاده و گسل‌های اجتماعی عمیق، با این تصور که قدرت بزرگی است وارد میدان میشود. وقتی وارد حوزه رقابت قدرت‌های امپریالیستی می‌شوید، باید منتظر مداخله در کشور خود باشید. انگلیس شروع به مداخله کرده است.
اگر قرار است آینده برای ترکیه باشد، باید در برابر مداخلات خارجی ایستاد. این را کاملاً واضح می‌گویم. این مردم باید ترکیه‌ای را که می‌خواهند، خودشان خلق کنند. ترکیه‌ای روشن و آینده‌دار تنها توسط خود مردم ساخته خواهد شد. هیچ چیزی که با حمایت خارجی پدید آید، روشنی به همراه ندارد.»
اوکویان همچنین به اظهارات اخیر رهبری حزب جمهوری خواه خلق درخصوص ناتو اشاره کرد و گفت: «مردم در میدان‌ها با پرچم ترکیه و تصاویر مصطفی کمال، نماد استقلال و مبارزه ملی، راهپیمایی می کنند، اما حزب جمهوری‌خواه خلق می‌گوید ما به ناتو متعهدیم و می‌خواهیم روابط‌مان را تقویت کنیم. این حرف چه معنایی دارد؟ مردم به ناتو و قدرت‌های امپریالیستی با دید مثبت نگاه نمی‌کنند. سیاست حزب جمهوری خواه خلق در این جهت غیرقابل‌قبول است.»
«۲۳ سال دیگر را از دست ندهیم»
در پایان، اوکویان به مسئولیت تاریخی حزب کمونیست ترکیه اشاره کرد و گفت:
«ما وظیفه داریم برای اینکه جامعه ترکیه در مسیر مستقل و انقلابی حرکت کند، نقش خود را ایفا کنیم. ما حزب کمونیست ترکیه هستیم. از آنجا که قصد نداریم حزب را تعطیل کنیم و وارد حزب دیگری شویم، مسئولیتی تاریخی داریم. ما گاهی به کسانی که از ما ناراحت می‌شوند، حق می‌دهیم. مردم از این حکومت خسته شده‌اند، ۲۳ سال است که خسته شده‌اند، و بنابراین به دنبال راه‌حل فوری هستند. اما ما به آن‌ها هشدار می‌دهیم. در این جست‌وجوی راه‌حل‌های سریع، ممکن است به مسیرهایی کشیده شوند که ۲۳ سال دیگر را نیز از دست بدهند.»
3 پاسخ
البته ناگفته نماند که با برنامه هم بالاخره انقلاب سرش کج میشود.
ولی همان چند روز نخست انقلاب چه لذتی دارد اعدام خائنین به ملت.
ترکیه عضو ناتو است و همه احزاب ترک به آن معتقد .این شورش‌ها راه بجایی نمی‌برد. تجاوز ترکیه به سوریه و ویران کردن کردن این کشور هزینه‌های گزافی را برای ترکیه با ۵۴۰ میلیارد بدهکاری تولید می‌کند. البته دیدگاه ارتجاعی ترکیه در منطقه وکمکها ی این کشور به اسرائیل ترکیه را مانند آمریکا و حتی بدتر شریک جرم نسل کشی اسرائیل در فلسطین اشغالی می‌کند.
در ایران در روز های اول انقلاب را در سال ۵۷ و… تجربه کردیم . لذتی در کار نبود ! منطق تسلیم احساس شد .
آیا تنها با کشتن خائنین انقلاب به مسیری که برود ، رفت ! نبرد طبقاتی و انقلاب اگر به امر احساسی تبدیل شد ، نتایج حاصله همان گونه که آکویان می‌گوید “ روشن نخواهد بود “ .
داشتن برنامه و مبارزه برای آن ، تشکل و سازماندهی نیاز دارد . نه لذت !