روز پنج‌شنبه، پس از اعلام تعرفه ۲۵ درصدی از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بر خودروهای وارداتی، بازار سهام خودروسازان آسیایی سقوط کرد. این اقدام دامنه جنگ تجاری جهانی را گسترش داد و واکنش‌های تند و تهدید به مقابله‌به‌مثل از سوی متحدان آمریکا را برانگیخت.
این تعرفه‌ها بر خودروها و کامیون‌های سبک اعمال شده و از سوم آوریل اجرایی خواهد شد؛ یعنی یک روز پس از آنکه ترامپ قصد دارد تعرفه‌های متقابل بر کشورهایی وضع کند که بخش عمده‌ای از کسری تجاری آمریکا را به خود اختصاص داده‌اند. این اقدام در ادامه تعرفه‌های پیشین بر فولاد، آلومینیوم و کالاهای وارداتی از مکزیک، کانادا و چین صورت می‌گیرد.
آمریکا در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۴۷۴ میلیارد دلار محصول خودرویی وارد کرد که ۲۲۰ میلیارد دلار آن خودروهای سواری بود. بزرگ‌ترین صادرکنندگان: مکزیک، ژاپن، کره جنوبی، کانادا و آلمان – همگی متحدان نزدیک آمریکا.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، این تصمیم را «بد برای کسب‌وکار و بدتر برای مصرف‌کننده» خواند. نخست‌وزیر کانادا، مارک کارنی، آن را «حمله مستقیم» به کارگران کانادایی دانست و گفت در حال بررسی اقدامات تلافی‌جویانه هستند. او گفت: «ما از کارگران، شرکت‌ها و کشورمان دفاع خواهیم کرد – و این کار را با هم انجام می‌دهیم.»
سهام شرکت‌هایی مانند تویوتا و مزدا در ژاپن سقوط کرد؛ ژاپن بیش از یک‌چهارم صادراتش به آمریکا را خودرو تشکیل می‌دهد. در کره جنوبی، سهام هیوندای و کیا افت شدیدی را تجربه کرد. شرکت‌های خودروساز و قطعه‌ساز هند نیز متضرر شدند.
شینرو ایشیبا، نخست‌وزیر ژاپن، گفت که توکیو «همه گزینه‌ها را روی میز خواهد گذاشت» و کره جنوبی اعلام کرد که تا پیش از آوریل، بسته‌ای اضطراری برای حمایت از صنعت خودروسازی‌اش ارائه خواهد کرد.
لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیس‌جمهور برزیل، گفت ترامپ با این اقدامات به اقتصاد آمریکا آسیب خواهد زد. او در کنفرانسی مطبوعاتی در توکیو گفت: «حمایت‌گرایی به نفع هیچ کشوری نیست» و وعده داد از طریق سازمان تجارت جهانی شکایتی علیه تعرفه‌های وضع‌شده بر فولاد برزیل ثبت کند.
ترامپ تعرفه‌ها را ابزاری برای افزایش درآمد دولت، جبران کاهش مالیات‌ها و احیای صنعت رو به افول آمریکا می‌داند.
اما کارشناسان تجارت هشدار داده‌اند که تعرفه‌ها احتمالاً در ابتدا باعث افزایش قیمت‌ها و کاهش تقاضا خواهند شد – ضربه‌ای به صنعت خودرویی که هم‌اکنون نیز از بلاتکلیفی ناشی از تهدیدها و تصمیمات غیرمنتظره ترامپ آسیب دیده است.
ترامپ در سخنانی در دفتر بیضی کاخ سفید گفت: «ما از این به بعد برای کشورهایی که در کشور ما تجارت می‌کنند و شغل‌ها و ثروت‌مان را می‌گیرند، هزینه تعیین می‌کنیم. آن‌ها خیلی چیزها را از کشور ما گرفته‌اند – هم دوستان، هم دشمنان. و راستش را بخواهید، دوستان گاهی بدتر از دشمنان بوده‌اند.»
صبح پنج‌شنبه، ترامپ هشدار داد اگر اروپا و کانادا برای تلافی با هم همکاری کنند، ممکن است تعرفه‌های سنگین‌تری بر اتحادیه اروپا و کانادا وضع کند. او در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت: «اگر اتحادیه اروپا و کانادا برای آسیب زدن به اقتصاد آمریکا متحد شوند، تعرفه‌هایی بسیار بزرگ‌تر از آنچه فعلاً برنامه‌ریزی شده، علیه آن‌ها اعمال خواهد شد – برای حفاظت از بهترین دوستی که تا به حال داشته‌اند.»
حمایت اتحادیه کارگران خودرو (UAW)
اتحادیه خودروسازان آمریکا، منتقد دیرینه توافق‌های تجارت آزاد، از اقدام ترامپ استقبال کرد.
شان فین، رئیس اتحادیه گفت: «این تعرفه‌ها گامی بزرگ در جهت درست برای کارگران و جوامع کارگری آمریکا است. اکنون نوبت خودروسازان است – از سه‌تای بزرگ تا فولکس‌واگن و دیگران – که مشاغل خوب اتحادیه‌ای را به آمریکا بازگردانند.»
فولکس‌واگن، بزرگ‌ترین خودروساز اروپا، تحت فشار است چون ۴۳ درصد از فروش خود در آمریکا را از طریق کارخانه‌های مکزیک تأمین می‌کند.
سهام خودروسازان آمریکایی که به شدت با کارخانه‌ها و تأمین‌کنندگان در کانادا و مکزیک درهم‌تنیده‌اند، پس از ساعات کاری سقوط کرد و شاخص‌های بازار سهام آمریکا نیز با روندی نزولی آغاز شد.
مرکز تحقیقات صنعت خودرو اعلام کرد تعرفه‌های جدید هزاران دلار به قیمت خودروهای جدید اضافه خواهد کرد، فروش را کاهش خواهد داد و منجر به از دست رفتن شغل‌ها خواهد شد، چرا که صنعت خودرو آمریکا وابستگی زیادی به قطعات وارداتی دارد.
جنیفر سفاویان، رئیس انجمن «خودروها آمریکا را می‌رانند» که نماینده خودروسازان خارجی در آمریکا است، گفت: «تعرفه‌های امروز هزینه تولید و فروش خودرو در آمریکا را افزایش خواهد داد و در نهایت باعث قیمت‌های بالاتر، انتخاب‌های کمتر برای مصرف‌کننده و کاهش مشاغل تولیدی خواهد شد.»
دستور ترامپ، شامل معافیت موقت برای قطعات خودرو نیز هست تا دولت زمان کافی برای تنظیم جزئیات اجرایی داشته باشد.
از زمان آغاز به کار در ۲۰ ژانویه، ترامپ بارها تعرفه‌هایی را اعلام یا به تأخیر انداخته است: بر کانادا و مکزیک به‌دلیل نقش‌شان در ورود فنتانیل به آمریکا؛ بر کالاهای وارداتی از چین به همین دلیل؛ و تعرفه‌های سنگین بر فولاد و آلومینیوم. او همچنین وعده داده که در ۲ آوریل، تعرفه‌های متقابل جهانی را اعلام خواهد کرد.
کایل رودا، تحلیلگر از شرکت Capital.com، گفت: نگرانی اصلی این است که اعلام تعرفه‌های متقابل در هفته آینده، پایان تغییرات ترامپ در نظم تجارت جهانی نباشد.
او افزود: «این وضعیت، بلاتکلیفی در تجارت جهانی را طولانی‌تر می‌کند و این پرسش را ایجاد می‌کند که ترامپ دقیقاً به دنبال چه نوع دگرگونی در نظم تجارت جهانی است؟»
ترامپ چهارشنبه گفت که تعرفه‌ها ممکن است برای تسلا (شرکت ایلان ماسک) بی‌اثر باشد. اما ایلان ماسک بعداً در X نوشت: «تأثیر تعرفه‌ها بر تسلا هنوز هم قابل توجه است.»
