
اگر اروپا پیشتر هم نگران بود، حالا افشای بیسابقه گفتوگوهای میان جیدی ونس (معاون رئیسجمهور آمریکا) و سایر مقامات ارشد دولت ترامپ درباره حملهای به حوثیها در یمن، نشانهای دیگر بود که اروپا را هدف مستقیم سیاستهای واشنگتن میداند.
این مقامات دولتی به طرز باورنکردنی، جفری گلدبرگ، خبرنگار نشریه آتلانتیک را بهطور ناخواسته به گروه گفتوگوی محرمانهای در اپلیکیشن سیگنال دعوت کردند که در آن، برنامهریزی برای این حمله نظامی انجام میشد — افشاگریای حیرتآور در سطح اطلاعاتی خشم منتقدان جمهوریخواه را نیز برانگیخته. همانهایی که پیشتر خواستار تحقیقات جنایی علیه هیلاری کلینتون و دیگران بهدلیل رفتار نادرست با اطلاعات محرمانه شده بودند.
در ظاهر، حمله به مواضع حوثیها ارتباطی با دغدغههای دولت ترامپ درباره اروپا نداشت، بلکه بیشتر به سیاستهای مربوط به امنیت تجارت دریایی و مهار نفوذ ایران بازمیگشت.
اما جیدی ونس بهوضوح تلاش داشت از زاویهای دیگر به موضوع نگاه کند: اینکه آمریکا، بار دیگر دارد کار اروپا را انجام میدهد.
ونس نوشت: «فکر میکنم داریم مرتکب اشتباه میشویم.» او افزود در حالی که تنها ۳ درصد از تجارت آمریکا از کانال سوئز میگذرد، این رقم برای اروپا ۴۰ درصد است. «واقعاً این خطر وجود دارد که افکار عمومی درک نکند این اقدام چرا لازم است.» او ادامه داد: «قویترین دلیل برای انجام این کار همان چیزی است که رئیسجمهور (ترامپ) گفت: فرستادن یک پیام.»
ونس میخواست بگوید آمریکا دارد باری را به دوش میکشد که باید بر دوش اروپا باشد. این موضع با گفتههای پیشین او همراستا بود؛ همان زمانی که استدلال میکرد آمریکا بیشازحد برای امنیت اروپا هزینه میدهد. او درباره متحدان اروپایی (احتمالاً بریتانیا و فرانسه) با تمسخر گفت آنها «چند کشور تصادفی هستند که ۳۰ یا ۴۰ سال است وارد هیچ جنگی نشدهاند.» (درحالیکه هر دو کشور در افغانستان جنگیدهاند و بریتانیا در عراق در کنار آمریکا شرکت داشته است.)
در جریان این گفتوگو، گلدبرگ مینویسد متقاعد شد با خودِ واقعی ونس، وزیر دفاع پیت هگزث، مشاور امنیت ملی مایکل والتز، و مشاور ارشد ترامپ، استیفن میلر، طرف است.
ونس سپس پا را فراتر گذاشت. او تلویحاً به اختلاف نظر خود با ترامپ در سیاست خارجی اذعان کرد و نوشت این حمله نظامی میتواند به پیام اروپامحور رئیسجمهور آسیب بزند — همان پیامی که او پیشتر در سخنرانی جنجالیاش در کنفرانس امنیتی مونیخ مطرح کرده بود، جایی که رهبران اروپایی را به فرار از پاسخگویی به مردم خود متهم کرد و در شبکه فاکس نیوز هم اظهاراتی یوروستیزانه داشت.
ونس نوشت: «مطمئن نیستم رئیسجمهور متوجه باشد این کار چقدر با پیام فعلی او درباره اروپا در تضاد است. همچنین خطر افزایش متوسط تا شدید قیمت نفت هم وجود دارد. من مایلم از اجماع تیم حمایت کنم و این نگرانیها را برای خودم نگه دارم. اما واقعاً میتوان استدلال کرد باید این حمله را یک ماه به تأخیر بیندازیم، کار رسانهای کنیم تا مردم بفهمند چرا مهم است، ببینیم اوضاع اقتصادی چطور پیش میرود و…»
اسامی نمایندگان در این گفتوگو نیز نشان میدهد قدرت و نفوذ ونس در حوزه سیاست خارجی در حال افزایش است. او اندی بیکر، مشاور امنیت ملی خود و رهبر تیم انتقالی پنتاگون را بهعنوان نماینده معرفی کرده بود. هگزث هم دن کالدول را معرفی کرده بود؛ یکی از مدافعان برجسته سیاست «خویشتنداری» در استفاده از قدرت نظامی آمریکا در خارج کشور، بهویژه برای محافظت از اروپا و مقابله با رقبایی همچون روسیه. این نشان میدهد تیم ونس در سطوح بالای پنتاگون نیز حضور دارد.
در اصل، اختلافنظر میان اعضا نشان میداد دیدگاههای سیاست خارجی ونس دقیقاً با ترامپ همراستا نیست. ترامپ عمدتاً نگاه معاملهگرانهای به جهان دارد و خوشبینان در اروپا معتقدند او میتواند با فشار آوردن به کشورها برای افزایش بودجه نظامیشان، نتیجه مثبتی خلق کند. اما ونس رویکردی بسیار تندتر و مبتنی بر اصول دارد، و نسبت به ائتلاف فراآتلانتیک خصومت بیشتری نشان میدهد. او از رهبران اروپایی بهخاطر حمایت از ارزشهایی که بهزعم خودش با آمریکا همراستا نیستند، انتقاد میکند.
و این، باعث میشود که ونس تهدیدی جدیتر برای اروپا باشد. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اروپا، او را متهم کرد به اینکه «عمداً در پی ایجاد تنش با متحدان اروپایی» است. یکی از دیپلماتهای اروپایی دیگر گفت: «او برای اروپا بسیار خطرناک است… شاید خطرناکترین فرد در دولت فعلی.» دیگری نیز گفت که او «وسواس دارد که بین اروپا و آمریکا شکاف بیندازد.»
در همان گروه گفتوگو، برخی تلاش کردند با احتیاط از شدت مواضع ونس بکاهند. هگزث گفت که این حمله در راستای «ارزشهای بنیادی آمریکا» مانند آزادی ناوبری و بازگرداندن بازدارندگی است. اما در عین حال گفت اگر نیاز باشد، میتوان این حمله را به تأخیر انداخت. والتز، که گرایش سنتیتری در سیاست خارجی دارد، گفت: «در هر صورت، بازگشایی مسیرهای دریایی با ایالات متحده خواهد بود.» او با این حال تأکید کرد که دولت در حال محاسبه هزینههاست تا آنها را از اروپا دریافت کند.
ونس پاسخ داد: «اگر فکر میکنی باید انجامش بدیم، بزنیم. من فقط از اینکه دوباره باید اروپا رو نجات بدیم متنفرم.»
هگزث هم پاسخ داد: «کاملاً با تنفر تو از مفتخوری اروپاییها موافقم. واقعاً اسفناکه.» با این حال افزود: «ما تنها کسانی هستیم که در سیاره زمین (در جبهه ما) توان انجام این کار را داریم.»
در نهایت، استیفن میلر — مشاور مورد اعتماد ترامپ — گفتوگو را خاتمه داد. او گفت رئیسجمهور موضعش را روشن کرده است: «چراغ سبز داده شده، اما ما بهزودی به مصر و اروپا روشن و واضح میگوییم که در ازای آن چه انتظاری داریم.»
در مجموع، سیاستهای دولت ترامپ درباره اروپا حالا با وضوح بیشتری در حال آشکار شدن است. و بهندرت کسی از ناتو یا از کل اروپا دفاعی میکند. استیو ویتکوف، نماینده ارشد ترامپ، در مصاحبهای در آخر هفته گفت که شاید اقتصادهای خلیج فارس بتوانند جایگزین اقتصادهای اروپا شوند. او گفت: «میتواند خیلی بزرگتر از اروپا باشد. اروپا امروز از کار افتاده است.»
تاکر کارلسون، مجری معروف و از نزدیکترین افراد به ترامپ، هم در پاسخ گفت: «برای جهان هم خوب است، چون اروپا در حال مرگ است.»
منبع: گاردین