مقام‌های آمریکایی و روسی روز دوشنبه در عربستان سعودی گفت‌وگوهایی را آغاز کردند که هدف از آن پیشبرد توافقی برای آتش‌بس گسترده در اوکراین است؛ واشنگتن در مرحله نخست به دنبال دستیابی به توافقی جداگانه برای آتش‌بس دریایی در دریای سیاه است.
این مذاکرات، پس از گفت‌وگوهای روز یکشنبه ایالات متحده با اوکراین در عربستان سعودی انجام شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تلاش‌های خود را برای پایان دادن به جنگ سه‌ساله تشدید کرده است. هفته گذشته ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تماس تلفنی داشت.
به گفته منبعی آگاه به رویترز، هیأت آمریکایی در این مذاکرات توسط اندرو پیک، مدیر ارشد شورای امنیت ملی کاخ سفید، و مایکل آنتون، مقام ارشد وزارت خارجه، رهبری می‌شود.
کاخ سفید اعلام کرده که هدف این گفت‌وگوها، دستیابی به آتش‌بس دریایی در دریای سیاه و تضمین آزادی تردد کشتی‌هاست، هرچند در ماه‌های اخیر این منطقه شاهد درگیری‌های شدید نظامی نبوده است.
روسیه نیز در این مذاکرات توسط گریگوری کاراسین، دیپلمات سابق و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس اعلا، و سرگئی بسدا، مشاور مدیر سرویس امنیت فدرال روسیه (جانشین اصلی سازمان کا‌گ‌ب) نمایندگی می‌شود.
ترامپ که بارها خواستار پایان جنگ اوکراین شده، رضایت خود را از روند گفت‌وگوها ابراز کرده و تاکنون از مشارکت پوتین نیز تعریف کرده است. او روز شنبه گفت که تلاش‌ها برای جلوگیری از تشدید درگیری «تا حدی تحت کنترل» است.
با این حال، تردیدهایی از سوی قدرت‌های اروپایی نسبت به تمایل واقعی پوتین برای مصالحه وجود دارد. آن‌ها بر این باورند که پوتین همچنان بر خواسته‌های حداکثری خود پایبند است – خواسته‌هایی که از آغاز تهاجم به اوکراین در سال ۲۰۲۲ تغییر چندانی نکرده است.
پوتین اعلام کرده که آماده گفت‌وگو درباره صلح است، اما تنها در صورتی که اوکراین رسماً از پیوستن به ناتو صرف‌نظر کند و نیروهای خود را از چهار منطقه‌ای که روسیه مدعی مالکیت آن‌هاست و عمدتاً آن‌ها را در کنترل دارد، عقب بکشد.
مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، روز یکشنبه به شبکه CBS گفت که هیأت‌های ایالات متحده، روسیه و اوکراین همگی در یک محل در ریاض گرد هم آمده‌اند.
او گفت علاوه بر آتش‌بس در دریای سیاه، هیأت‌ها درباره «خط کنترل» بین دو کشور گفت‌وگو خواهند کرد که شامل «اقدامات راستی‌آزمایی، صلح‌بانی و تثبیت خطوط در محل فعلی» است.
همچنین درباره «اقدامات اعتمادساز» از جمله بازگرداندن کودکان اوکراینی منتقل‌شده به روسیه نیز بحث خواهد شد.
کرملین اعلام کرد که محور اصلی این مذاکرات بررسی امکان اجرای ابتکار مربوط به ایمنی کشتیرانی در دریای سیاه است.
ترکیه و سازمان ملل پیشتر توافق «ابتکار غلات دریای سیاه» را در ژوئیه ۲۰۲۲ میانجی‌گری کرده بودند که اجازه می‌داد حدود ۳۳ میلیون تُن غلات اوکراینی به‌رغم جنگ، به‌صورت امن صادر شود. روسیه در سال ۲۰۲۳ از این توافق خارج شد و گفت در صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی خود با موانعی مواجه است، گرچه اکنون مشکلی برای صادرات از طریق دریای سیاه ندارد.
روستم عمروف، وزیر دفاع اوکراین و رئیس هیأت این کشور، در فیسبوک نوشت که گفت‌وگوهای آمریکا و اوکراین شامل پیشنهادهایی برای محافظت از تأسیسات انرژی و زیرساخت‌های حیاتی بوده است.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا که اوایل مارس با پوتین در مسکو دیدار کرده بود، نگرانی برخی از متحدان ناتو را مبنی بر اینکه مسکو ممکن است پس از توافق در اوکراین به فکر حمله به کشورهای دیگر بیفتد، کم‌اهمیت جلوه داد.
او به فاکس‌نیوز گفت: «من فکر نمی‌کنم پوتین بخواهد تمام اروپا را بگیرد. این شرایط کاملاً متفاوت از جنگ جهانی دوم است. من حس می‌کنم که او خواهان صلح است.»
