در این نشست که ساعت سه بعد از ظهر روز سه‌شنبه ۴ مارس (۱۴ اسفند) به وقت پکن، در تالار بزرگ خلق پکن آغاز شده بود، بیش از ۲۱۰۰ عضو این کنفرانس از سراسر کشور و از ۳۴ محفل از جمله محافل اقتصادی، فرهنگی، آموزش و پرورش، منابع و زیست‌محیطی گردهم آمدند تا ضمن استماع سیاست‌های کشور، درباره آنها به بحث و تبادل نظر بپردازند و پیشنهادهای خود را برای تحقق اهداف مدرنیزاسیون به سبک چینی ارائه دهند.
«شی جین‌پینگ»، دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست، رئیس جمهور و رئیس کمیسیون نظامی مرکزی حزب کمونیست چین، وزیر امور خارجه و دیگر رهبران حزب و دولت در این همایش حضور داشتند.
وظایف اصلی کمیته ملی کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین، انجام مشورت سیاسی، نظارت دموکراتیک و مشارکت در امور سیاسی و بررسی و استماع سیاست‌هاست. این سه وظیفه محتوای مهم و ویژگی اساسی کمیته ملی کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین محسوب می‌شود که در آن ، نهادها و گروه‌های مختلف و افراد اقوام و محافل مختلف در نظام سیاسی چین در امور ملی مشارکت دارند و نقش خود را ایفا می‌کنند.
روزنامه آلمانی یونگه ولت در دو گزارش جداگانه به بحث ها، اظهارات و تصمیمات این کنفرانس ملی پرداخت و زیر عنوان “کنگره ملی خلق چین، تحول بزرگ جهانی” نوشت: کنگره ملی خلق چین به‌طور مفصل به مسائل سیاست بین‌الملل پرداخت و نسبت به نادیده گرفتن اصول سازمان ملل هشدار داد.
وزیر امور خارجه چین، وانگ یی، در کنفرانس مطبوعاتی خود در حاشیه سومین نشست سالانه چهاردهمین کنگره ملی خلق چین، که روز جمعه در پکن برگزار شد، به طور اساسی به وضعیت سازمان ملل و حقوق بین‌الملل پرداخت. او تأکید کرد که در سال ۲۰۲۵، سالی که سازمان ملل هشتادمین سالگرد خود را جشن خواهد گرفت، یک‌جانبه‌گرایی در حال گسترش است. وانگ هشدار داد که سیاست قدرت عریان در حال پیشروی است و برخی کشورها نسبت به سازمان ملل «تردید» نشان می‌دهند؛ اشاره‌ای که به ویژه خروج ایالات متحده از چندین نهاد سازمان ملل را هدف قرار می‌داد. با این حال، اکثریت قاطع کشورهای جهان مایل نیستند به «بازگشت به قانون جنگل» تن دهند. از این رو، تقویت اصول اساسی ضروری است: در رأس آنها «برابری حاکمیتی» همه کشورها و همچنین اصل عدالت و انصاف که مانع از تسلط تعداد محدودی از کشورها بر سیاست بین‌الملل می‌شود. وانگ همچنین تأکید کرد که باید به سیاست «تشکیل گروه‌های انحصاری» که برخی کشورها – به ویژه قدرت‌های غربی – در پیش گرفته‌اند، پایان داده شود. در مقابل، باید حقوق بین‌الملل و همکاری‌های جهانی تقویت گردد.
پیشنهاد همکاری با آمریکا
وضعیت سیاست جهانی در آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ از جمله موضوعات مهمی بود که در کنگره ملی خلق چین به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. در این میان، وانگ یی و کنفرانس مطبوعاتی او نقشی کلیدی داشتند. وزیر خارجه چین که همزمان ریاست کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب کمونیست را نیز بر عهده دارد، بار دیگر پیشنهاد همکاری با ایالات متحده را مطرح کرد و توضیح داد که این همکاری می‌تواند به نفع هر دو طرف باشد. با این حال، وانگ هشدار داد که اگر واشنگتن این پیشنهاد را رد کند – که به احتمال زیاد چنین خواهد کرد – کسی نباید این توهم را داشته باشد که می‌تواند چین را تحت فشار بگذارد و همزمان روابط خوبی با این کشور حفظ کند. او در اشاره به تعرفه‌های جدید آمریکا افزود که چین در برابر این سیاست‌ها ایستادگی خواهد کرد.
پیش‌تر در روز سه‌شنبه، سفارت چین در ایالات متحده نسبت به جنگ اقتصادی آمریکا و تقویت توان نظامی این کشور علیه چین هشدار داده بود و اعلام کرد: «اگر آمریکا به دنبال جنگ است – چه جنگ تعرفه‌ای، چه جنگ تجاری یا هر نوع جنگ دیگر – ما آماده‌ایم تا آخرین مرحله بجنگیم.»
مناقشه بر سر تایوان
در این چارچوب، بحث در مورد تایوان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. وانگ یی تأکید کرد که تایوان یک کشور مستقل نیست، بلکه بخشی از چین است. او – طبق معمول – هیچ شکی باقی نگذاشت که جمهوری خلق چین «به وحدت مجدد دست خواهد یافت» و این روند «غیرقابل توقف» است. او هشدار داد که هرگونه حمایت از تلاش‌های استقلال‌طلبانه تایوان، ثبات در تنگه تایوان را به خطر می‌اندازد و در این زمینه ژاپن را به‌طور خاص نام برد.
با این حال، در پکن نیز لحن‌های متفاوتی شنیده شد. نخست‌وزیر لی چیانگ در مقایسه با سال گذشته، با لحن ملایم‌تری اظهار داشت: «ما از توسعه صلح‌آمیز روابط میان دو سوی تنگه تایوان حمایت می‌کنیم.» این سخنان نشان‌دهنده تمایل دولت چین برای افزایش همکاری با تایپه بود.
اما چرا چنین موضعی؟ دلیل آن به سیاست‌های دولت ترامپ بازمی‌گردد. اگرچه دولت ترامپ رویکردی آشکارا ضدپکن را در پیش گرفته، اما در عمل موقعیت تایوان را تضعیف کرده است. این مسأله هم از منظر مشروعیت بین‌المللی و هم از نگاه متحدان تایوان قابل مشاهده است.
برای نمونه، اخیراً شورای روابط خارجی ایالات متحده (CFR) این پرسش را مطرح کرده است: اگر ترامپ می‌تواند گرینلند را تصرف کند، چرا چین نتواند تایوان را تصرف کند؟»
علاوه بر این، حتی در میان سیاستمداران سرسخت تایوانی نیز تردیدهایی در حال شکل‌گیری است:
اگر ترامپ، کی‌یف را به حال خود رها کرده است، آیا تایپه می‌تواند همچنان به حمایت او دل ببندد؟ یا در نهایت، کاملاً تنها خواهد ماند؟
چین و نقش آن در جنوب جهانی
در جریان کنگره ملی خلق چین و حواشی آن، بارها تأکید شد که پکن همچنان خود را یک متحد نزدیک برای جنوب جهانی می‌داند. لو چینیان، سخنگوی کنگره ملی خلق، روز سه‌شنبه یادآور شد که چین همواره در همکاری‌های جنوب-جنوب شرکت کرده و از آن حمایت نموده است. وی تصریح کرد که صعود جنوب جهانی، که طی دو دهه گذشته ۸۰ درصد از رشد اقتصادی جهانی را به خود اختصاص داده، یکی از ویژگی‌های بارز تحول بزرگ کنونی در جهان است.
وانگ یی نیز در کنفرانس خبری خود در روز جمعه بر این موضوع تأکید کرد و گفت که جنوب جهانی «نقش کلیدی» در تلاش‌ها برای ایجاد ثبات جهانی و تبدیل آن به مکانی بهتر ایفا می‌کند. او وعده داد که چین همکاری‌های خود را با کشورهای این منطقه گسترش خواهد داد.
موضع چین در جنگ اوکراین و روابط با روسیه
وانگ بار دیگر پیشنهاد حمایت چین از تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ اوکراین را مطرح کرد. او تأکید کرد که پکن از همان ابتدای بحران سعی کرده است در جهت توقف درگیری‌های نظامی و یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز تلاش کند.
در مورد روابط با روسیه، وزیر خارجه چین اعلام کرد که تلاش‌های دولت ترامپ برای ایجاد شکاف بین مسکو و پکن بی‌نتیجه خواهد ماند. او روابط چین و روسیه را «بالغ و مقاوم» توصیف کرد و افزود که این روابط تحت تأثیر تحولات خارجی یا دخالت «طرف‌های سوم» قرار نخواهد گرفت.
هشدار به اتحادیه اروپا و فیلیپین درباره دریای چین جنوبی
وانگ در ادامه از هند و اتحادیه اروپا خواست که همکاری‌های خود را با چین تقویت کنند و تأکید کرد که این همکاری‌ها به نفع هر دو طرف خواهد بود.
او همچنین به تحرکات اخیر در دریای چین جنوبی اشاره کرد، منطقه‌ای که توجه برخی کشورهای اروپایی از جمله آلمان را به خود جلب کرده است. وانگ هشدار داد که «تحریکات» در این منطقه نتیجه معکوس خواهد داشت.
به‌طور خاص، وزیر خارجه چین نسبت به همکاری نظامی فیلیپین با ایالات متحده ابراز نگرانی کرد و هشدار داد:
«کسانی که اجازه می‌دهند از آنها به‌عنوان مهره‌ای در بازی دیگران استفاده شود، در نهایت از صحنه ی بازی کنار گذاشته خواهند شد.»
برای رشد اقتصادی پایدار: پکن مصرف داخلی را تقویت می‌کند
در جریان کنگره ملی خلق چین، دولت پکن بر اهمیت تقویت مصرف داخلی به‌عنوان یکی از محرک‌های کلیدی رشد اقتصادی پایدار تأکید کرد. این اقدام در راستای کاهش وابستگی به صادرات و مقابله با چالش‌های اقتصادی جهانی صورت می‌گیرد.
رهبران چین اعلام کردند که با حمایت از صنایع داخلی، افزایش درآمد شهروندان و بهبود زیرساخت‌های مصرفی، تقاضای داخلی را تقویت خواهند کرد. این سیاست بخشی از استراتژی گسترده‌تر خودکفایی اقتصادی چین است که هدف آن ایجاد تعادل میان بازار داخلی و تجارت بین‌المللی است.
مقامات چینی تأکید کردند که این راهبرد نه‌تنها به حفظ ثبات اقتصادی کشور کمک می‌کند، بلکه در برابر چالش‌های خارجی از جمله تحریم‌ها و نوسانات بازار جهانی مقاوم‌تر خواهد بود.
رشد پایدار، افزایش مصرف: اهداف کلیدی اقتصاد چین در سال جاری
پکن در تلاش است تا رشد اقتصادی را حفظ کرده و مصرف داخلی را افزایش دهد. نخست‌وزیر لی چیانگ هفته گذشته در کنگره ملی خلق چین تأیید کرد که تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور، مانند سال گذشته، باید پنج درصد افزایش یابد.
این پیش‌بینی تقریباً مطابق با برآوردهای صندوق بین‌المللی پول (IMF) است، که رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۵ را ۴.۶ درصد پیش‌بینی کرده است. در همین حال، چین به ایالات متحده، بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، که در سال گذشته فقط ۲.۸ درصد رشد داشته و برای سال ۲۰۲۵ رشدی تنها ۲.۷ درصد برای آن پیش‌بینی می‌شود، نزدیک‌تر می‌شود.
همزمان، چین با سرعت بالا از آلمان، سومین اقتصاد بزرگ جهان، پیشی می‌گیرد. آلمان اکنون تنها یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی چین را در اختیار دارد و از سال ۲۰۲۳ با رکود مواجه شده است.
تقویت مصرف داخلی، کلید رشد اقتصادی
برای دستیابی به این رشد، پکن باید به طور قابل‌توجهی مصرف داخلی را تقویت کند. شرایط سیاسی جهانی دیگر به نفع صادرات نیست، درحالی‌که صادرات همیشه محرک اصلی رشد اقتصادی چین بوده است. نمونه‌ای از این چالش‌ها تعرفه‌های جدیدی است که دولت ترامپ علاوه بر تعرفه‌های موجود اعمال کرده است.
لو چینجیان، سخنگوی کنگره ملی خلق، هفته گذشته اذعان کرد:
«بدون شک، تأثیرات منفی تشدید شده است. تقاضای جهانی نامطمئن‌تر شده و تقاضای داخلی نیز ناکافی است.»
برای مقابله با این وضعیت، چین قصد دارد شبکه تأمین اجتماعی خود را گسترش دهد تا خانواده‌های چینی که در حال حاضر بیش از قبل پس‌انداز می‌کنند، به دلیل ترس از بحران‌های احتمالی، انگیزه بیشتری برای مصرف داشته باشند.
نخست‌وزیر لی چیانگ تأکید کرد: باید در داخل کشور، در سریع‌ترین زمان ممکن، هزینه‌های واقعی را افزایش دهیم.»
افزایش هزینه‌های دولتی و گسترش بودجه نظامی چین
برای تحریک رشد اقتصادی و افزایش مصرف داخلی، پکن قصد دارد هزینه‌های دولتی را ۶.۹ درصد افزایش دهد. در این میان، بودجه نظامی چین با رشد ۷.۲ درصدی به حدود ۲۳۲ میلیارد دلار آمریکا خواهد رسید.
مقامات پکن تأکید دارند که این رقم هنوز کمتر از ۱.۵ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) چین است. اگر چین عضو ناتو بود، با چنین سهمی در رتبه‌های پایانی قرار می‌گرفت و تحت فشار شدیدی برای افزایش بودجه نظامی خود قرار می‌گرفت.
افزایش بدهی برای تأمین بودجه
برای تأمین این افزایش هزینه‌های دولتی، چین قصد دارد میزان بدهی‌های دولتی را بالا ببرد. بر این اساس، کسری بودجه چین از ۳ درصد تولید ناخالص داخلی در سال گذشته به ۴ درصد افزایش خواهد یافت، که معادل حدود ۱۷۰ میلیارد یورو است.
در حال حاضر، بدهی رسمی دولت چین معادل ۶۷.۵ درصد تولید ناخالص داخلی است. البته برخی محاسبات دیگر، مانند گزارش صندوق بین‌المللی پول (IMF)، این رقم را ۸۴.۴ درصد تخمین می‌زنند.
مقایسه بدهی چین با کشورهای غربی
برای مقایسه، نسبت بدهی‌های عمومی در برخی کشورهای غربی به GDP به شرح زیر است:
• آلمان: ۶۳ درصد
• بریتانیا: ۹۵ درصد
• فرانسه: ۱۱۰ درصد
• آمریکا: ۱۲۰ درصد
• ژاپن: ۲۵۰ درصد
برخی تحلیل‌ها میزان بدهی چین را حتی بالاتر از این ارقام می‌دانند، اما این محاسبات معمولاً بدهی شرکت‌های دولتی را هم در نظر می‌گیرند، بدون اینکه دارایی‌ها و درآمدهای آنها را محاسبه کنند.
کمیته ملی کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌شود و هر سال یک نشست عمومی را برگزار می‌کند. امسال سومین نشست آن برگزار شد.
