سی متر زیر شهر کوبانی در شمال شرق سوریه، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) با دقت مرز ترکیه را زیر نظر داشتند. در یکی از تونل‌های متعلق به این نیروی تحت رهبری کردها، یک صفحه‌نمایش بزرگ ۱۶ دوربین نظارتی را به افسران نشان می‌داد، در حالی که دیوارهای اتاق با پرچم‌های SDF و سلاح‌های کلاشنیکف تزئین شده بود.
سربازان جرأت خروج از تونل‌ها را ندارند، زیرا نگران هدف قرار گرفتن توسط پهپادهای ترکیه اند که در آسمان پرواز می‌کنند. آن‌ها در شبکه‌های زیرزمینی با پای پیاده بین تأسیسات جابه‌جا می‌شوند و از ورودی‌هایی که در ساختمان‌های معمولی پنهان شده‌اند، بیرون می‌آیند.
پناه بردن به زیر زمین برای مقابله با تهدید ترکیه
“بیشتر نیروهای ما در حال حاضر در تونل‌ها مستقر شده‌اند. زمانی که ترکیه شروع به تهدید ما کرد، ما به زیر زمین رفتیم.” این را “زینارین کوبانی”، فرمانده منطقه فرات نیروهای دموکراتیک سوریه، در جریان یک بازدید نادر از شبکه تونل‌های نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرد.
زمانی که گروه اسلام‌گرای سوریه “هیئت تحریر شام” (HTS) در ۸ دسامبر سال گذشته رژیم اسد را سرنگون کرد و قدرت را به دست گرفت، تعادل شکننده‌ای که برای سال‌ها در سوریه حفظ شده بود، از بین رفت. توازن حساس میان نیروهای دموکراتیک سوریه، که از حمایت آمریکا برخوردار بود، و نیروهای مخالف سوریه که تحت حمایت ترکیه قرار داشتند، به هم خورد و جبهه‌هایی که از سال ۲۰۱۹ آرام بودند، دوباره شعله‌ور شدند.
به دنبال این تحولات، نیروهای نیروهای دموکراتیک سوریه از شهر منبج در شمال سوریه بیرون رانده شدند و در سد “تشرین”، که منطقه‌ای حیاتی بین مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه و گروه‌های تحت حمایت ترکیه محسوب می‌شود، درگیری‌های روزانه در گرفت. این سد برق مناطق تحت کنترل کردها را تأمین می‌کند.
مبارزه برای حفظ منطقه خودمختار کردها
کردها که از حمایت آمریکا برخوردار بودند، در سال ۲۰۱۲ منطقه‌ای خودمختار را در شمال شرق سوریه ایجاد کردند و از آن زمان تاکنون بر آن حکومت کرده‌اند. اما حالا با حضور شورشیان سوری در دمشق و نیروهای تحت حمایت ترکیه در مرزهای خود، منطقه خودمختار کردها برای بقا می‌جنگد.
زینارین کوبانی می گوید: “این سد اولین خط دفاعی ما است. اگر دشمن آن را بشکند، راه برای اشغال کل منطقه باز می‌شود. ما در جنگ با داعش ۱۴,۰۰۰ نفر را از دست داده‌ایم – و این منطقه را از دست نخواهیم داد.”
در این نبرد، چیزی بیش از حفظ یک منطقه در میان است. پروژه سیاسی ده‌ساله‌ای که به سرکوب کردهای سوری پایان داده است، اکنون در معرض خطر قرار دارد. اکنون والدین می‌توانند نام‌های کردی روی فرزندانشان بگذارند و زبان خود را در مدارس تدریس کنند – حقوقی اساسی که در طول ۵۳ سال حکومت اسد از آن‌ها دریغ شده بود.
جنگی نابرابر در برابر ترکیه
مبارزه نیروهای دموکراتیک سوریه با گروه‌های تحت حمایت ترکیه سخت و سنگین بوده است. کوبانی می گوید تاکتیک‌های جنگی نیروهای سوریه در دو ماه گذشته تغییر کرده و به روش‌های نظامی ترکیه نزدیک‌تر شده است. در حالی که گروه‌های سوری روی زمین می‌جنگند، پهپادها و جنگنده‌های ترکیه از آسمان پشتیبانی می‌کنند و اهدافی فراتر از خط مقدم را مورد حمله قرار می‌دهند.
کردها می‌دانند در برابر ترکیه، که دومین ارتش بزرگ ناتو را در اختیار دارد، شانسی ندارند، بنابراین خود را در مواضع مستحکم قرار داده‌اند. پنج سال پس از حمله ترکیه به شمال سوریه در سال ۲۰۱۹، نیروهای دموکراتیک سوریه شروع به ساخت یک شبکه تونلی عظیم در سراسر منطقه کرد.
شهر زیرزمینی برای جنگ با ترکیه
تأسیسات زیرزمینی آن‌ها به حدی پیشرفته است که می‌توانند هزاران جنگجو را در خود جای دهند. کف تونل‌ها کاشی‌کاری شده، دریچه‌های هوا اکسیژن را از سطح زمین به داخل می‌آورند و وای‌فای امکان هدایت عملیات‌های جنگی از اتاق‌های کنترل ۱۰ طبقه زیر زمین را فراهم کرده است، در حالی که فرماندهان در حال نوشیدن نوشابه هستند.
این شبکه تونلی به نیروهای دموکراتیک سوریه اجازه داده است تاکتیک‌های خود را برای مقابله با حملات هوایی ترکیه تغییر دهد. جنگجویان آن‌ها از تونل‌ها برای انتقال سریع استفاده می‌کنند، از پشت خطوط دشمن ظاهر می‌شوند، حمله‌ای انجام می‌دهند و دوباره به ورودی‌های مخفی‌شان بازمی‌گردند.
مذاکرات با دولت جدید سوریه
در حالی که جنگ ادامه دارد، مذاکرات بین رهبران نیروهای دموکراتیک سوریه و دولت جدید سوریه در دمشق آغاز شده است. در اوایل ژانویه، “ژنرال مظلوم عبدی”، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، با “احمد الشراء”، رهبر پیشین هیات تحریر شام که اکنون رئیس‌جمهور سوریه است، دیدار کرد.
عبدی این دیدار را “مثبت” توصیف کرد و گفت که دو طرف بر سر اصول کلی به توافق رسیده‌اند و دو کمیته فنی برای هماهنگی امور نظامی و غیرنظامی بین دمشق و نیروهای دموکراتیک سوریه تشکیل داده‌اند. او افزود: “ما توافق کردیم که بخشی از سوریه هستیم و می‌خواهیم سوریه یکپارچه بماند.”
با این حال، دولت سوریه خواستار انحلال نیروهای دموکراتیک سوریه و ادغام آن در وزارت دفاع سوریه شده است، در حالی که نیروهای دموکراتیک سوریه مایل به حفظ خودمختاری نسبی تحت یک قانون اساسی جدید و غیرمتمرکز است.
آینده مبهم نیروهای دموکراتیک سوریه
در همین حال، فشارهای بین‌المللی بر نیروهای دموکراتیک سوریه در حال افزایش است. خطر خروج نیروهای آمریکایی از شمال شرق سوریه تحت دولت ترامپ، تهدیدی جدی برای بقای آن‌ها محسوب می‌شود.
ایالات متحده حدود ۲,۰۰۰ سرباز در سوریه دارد که به‌طور اسمی از نیروهای دموکراتیک سوریه در جنگ با داعش حمایت می‌کنند. حضور این نیروها به‌عنوان عاملی بازدارنده در برابر حمله ترکیه یا سوریه به مناطق تحت کنترل کردها عمل کرده است. اما تصمیمات ناگهانی ترامپ در گذشته، مانند خروج نیروهای آمریکایی از سوریه در سال ۲۰۱۹ پس از مکالمه‌ای با “رجب طیب اردوغان”، باعث نگرانی کردها شده است.
در کوبانی، احتمال حمله قریب‌الوقوع ترکیه فضای شهر را به شدت متشنج کرده است. در حومه شهر، حملات هوایی ترکیه به‌طور منظم انجام می‌شود. بازار اصلی شهر با ورق‌های فلزی پوشانده شده تا عابران از دید پهپادهای ترکیه در امان باشند. حملات به سد تشرین و سایر زیرساخت‌های غیرنظامی باعث قطع آب و برق برای چندین روز شده است.
“هر روز پهپادها بالای سر ما هستند. دو ماه است که آب و برق نداریم.” این را “فیدان شمسی”، یک افسر راهنمایی و رانندگی ۱۸ ساله، می‌گوید که در حمله پهپادی ترکیه به تظاهراتی در سد تشرین زخمی شده و چهار دندان خود را از دست داده است. او هشدار می‌دهد: “اگر کشورت را از دست بدهی، روحت را از دست داده‌ای. اگر آن‌ها به کوبانی حمله کنند، هیچ‌کس را زنده نمی‌گذارند.”
گاردین – برگردان برای اخبار روز: کمال فرهمند
