از زمان ارائه پیشنهاد ترامپ درباره غزه که شامل کوچاندن حدود دو میلیون نفر از ساکنان این منطقه فلسطینی به کشورهای همسایه است، دولت مصر در حال تدوین طرحی برای بازسازی غزه بدون اجبار فلسطینی‌ها به ترک آن است.
جزئیات طرح مصر
به گزارش العربیه، پیشنهاد مصر شامل ایجاد «مناطق امن» در داخل نوار غزه که فلسطینی‌ها بتوانند به‌طور موقت در آن زندگی کنند تا اینکه شرکت‌های مصری و بین‌المللی زیرساخت‌های این منطقه را بازسازی کنند.
همچنین این طرح بر ایجاد یک اداره فلسطینی تأکید دارد که به هیچ یک از طرف‌های درگیر، یعنی حماس یا تشکیلات خودگردان فلسطین، وابسته نباشد و مسئول اداره این منطقه و نظارت بر روند بازسازی باشد.
به گفته مقامات مصری مسئول اجرای این پروژه، همچنین یک نیروی پلیس فلسطینی متشکل از نیروهای سابق پلیس تشکیلات خودگردان که پس از تسلط حماس بر غزه در سال ۲۰۰۷ در این منطقه باقی مانده‌اند، ایجاد خواهد شد. این نیرو توسط نیروهایی از مصر و کشورهای غربی آموزش دیده و تقویت خواهد شد.
سه مرحله بازسازی
بر اساس این طرح، بازسازی غزه در سه مرحله و طی پنج سال انجام خواهد شد، بدون اینکه فلسطینی‌ها مجبور به ترک خاک خود شوند.
در مرحله اول که یک «دوره احیای اولیه» شش‌ماهه خواهد بود، سه «منطقه امن» در داخل غزه تعیین می‌شود تا فلسطینی‌ها به آنجا منتقل شوند. این مناطق به خانه‌های موقت و پناهگاه‌هایی مجهز خواهند شد و کمک‌های بشردوستانه به آنجا ارسال می‌شود.
بیش از ۳۰ شرکت مصری و بین‌المللی در عملیات آواربرداری و بازسازی زیرساخت‌های غزه شرکت خواهند کرد. مقامات می‌گویند که این پروژه هزاران فرصت شغلی برای ساکنان غزه ایجاد خواهد کرد.
استقرار نیروی عربی در غزه؟
در مورد احتمال استقرار یک نیروی عربی در غزه، یک مقام مصری و یک دیپلمات عربی اعلام کردند که کشورهای عربی تنها در صورتی چنین اقدامی را می‌پذیرند که «مسیر روشنی» برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی وجود داشته باشد.
در حالی که این پیشنهاد هنوز در دست بررسی است، مقامات مصری در حال مذاکره با دیپلمات‌های اروپایی و همچنین مقامات سعودی، قطر و امارات درباره این طرح هستند.
به گفته مقامات مصری و دیپلمات‌های عرب و غربی، همچنین گزینه‌های تأمین مالی بازسازی از جمله برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی در حال بررسی است.
قرار است مقامات مصر، سعودی، قطر، امارات و اردن این پیشنهاد را در نشستی در ریاض در این هفته بررسی کنند و سپس آن را در اجلاس سران عرب در اواخر این ماه مطرح نمایند.
موضع اسرائیل
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هرگونه نقش‌آفرینی حماس یا تشکیلات خودگردان در اداره غزه را رد کرده و در عین حال هیچ جایگزین روشنی هم تاکنون ارائه نکرده است.
در این میان، حماس اخیراً اعلام کرده که آماده کناره‌گیری از قدرت در غزه است. عبداللطیف القانوع، سخنگوی حماس، روز یکشنبه به خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گفت که این گروه یک دولت وحدت ملی بدون حضور حماس یا یک کمیته متشکل از تکنوکرات‌ها برای اداره این منطقه را می‌پذیرد.
از سوی دیگر، تشکیلات خودگردان فلسطین که بخش‌هایی از کرانه باختری را اداره می‌کند، تاکنون با هرگونه طرحی درباره غزه که شامل حضور تشکیلات خودگردان نباشد، مخالفت کرده است.
مرحله حساس مذاکرات
این پیشنهاد در شرایطی مطرح شده که غزه به یک مرحله حساس نزدیک می‌شود. اولین مرحله از آتش‌بس موقت در اوایل مارس به پایان می‌رسد و در حالی که مذاکرات برای مرحله دوم همچنان ادامه دارد، موضوعات مهمی همچون آزادی تمامی اسیران اسرائیلی در دست حماس، خروج کامل اسرائیل از غزه و توقف طولانی‌مدت جنگ، مورد بحث است.
بدون دستیابی به توافق بر سر این مسائل، اجرای هرگونه برنامه‌ای برای بازسازی غزه غیرممکن خواهد بود، زیرا تعیین تکلیف وضعیت اداره این منطقه در درازمدت ضروری است.
هزینه‌های بازسازی غزه
از زمان آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که در پی حمله حماس به شهرک‌ها و پایگاه‌های نظامی اسرائیل در نزدیکی غزه رخ داد، حملات اسرائیل موجب تخریب حدود ۲۵۰ هزار واحد مسکونی شده است.
بر اساس برآوردهای سازمان ملل، بیش از ۹۰ درصد از جاده‌ها و بیش از ۸۰ درصد از تأسیسات بهداشتی در غزه آسیب دیده یا تخریب شده‌اند. همچنین، خسارت‌های واردشده به زیرساخت‌ها حدود ۳۰ میلیارد دلار برآورد شده است. بنا به گزارش‌ها، میزان خسارات وارده به منازل مسکونی به حدود ۱۶ میلیارد دلار می‌رسد.
