کاخ سفید روز دوشنبه اعلام کرد دونالد ترامپ بار دیگر ایالات متحده را از توافق آبوهوایی پاریس خارج خواهد کرد؛ اقدامی که برای دومین بار طی یک دهه، بزرگترین منتشرکنندهٔ تاریخیِ گازهای گلخانهای را از تلاشهای جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی کنار میگذارد.
با این تصمیم، آمریکا در کنار ایران، لیبی و یمن قرار میگیرد؛ تنها کشورهایی که بیرون از توافق ۲۰۱۵ پاریس هستند؛ توافقی که هدفش محدودکردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سلسیوس بالاتر از سطح پیشاصنعتی است تا از بدترین پیامدهای تغییرات اقلیمی جلوگیری شود.
در بیانیهای که کاخ سفید منتشر کرد، از شکوتردید ترامپ نسبت به گرمایش جهانی حکایت میشود. او پیشتر پدیده تغییر اقلیم را «یک فریب» خوانده و در راستای آزادکردن شرکتهای نفت و گاز آمریکا از مقررات برای حداکثرسازی تولیدشان تلاش کرده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، ابراز اطمینان کرد که شهرها، ایالتها و شرکتهای آمریکایی همچنان در مسیر رشد اقتصادی مقاوم و کمکربن پیش میروند. در بیانیهای کتبی، سخنگوی او گفت: «ضروری است ایالات متحده همچنان در موضوعات زیستمحیطی نقش رهبری داشته باشد. تلاشهای جمعی در چارچوب توافق پاریس مؤثر بوده، اما لازم است همه با شتاب بیشتری پیش برویم.»
ترامپ پیشتر نیز در دورهٔ نخست ریاستجمهوریاش آمریکا را از توافق پاریس خارج کرد؛ هرچند روند خروج چند سال طول کشید و در سال ۲۰۲۱ بلافاصله با ورود جو بایدن به کاخ سفید لغو شد. اما این بار، احتمال دارد روند خروج حداکثر یک سال طول بکشد زیرا دیگر به تعهد سهسالهٔ اولیه توافق نیازمند نیست.
به گفتهٔ پل واتکینسون، مذاکرهکننده سابق آبوهوا و مشاور ارشد سیاستی فرانسه، این اقدام میتواند آسیب بیشتری به تلاشهای جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی وارد کند.
گزارش اخیر سازمان ملل پیشبینی میکند که جهان تا پایان قرن ممکن است بیش از ۳ درجه گرمتر شود. دانشمندان هشدار میدهند چنین سطحی از گرمایش، پیامدهایی چون افزایش سطح دریاها، موجهای گرمای شدید و توفانهای ویرانگر را در پی خواهد داشت. در همین حال، کشورها برای کاهش سریع انتشار گازهای گلخانهای با موانعی مانند جنگها، تنشهای سیاسی و محدودیتهای بودجه مواجهاند.
رویکرد ترامپ در تضاد با جو بایدن، رئیسجمهور سابق است که خواهان رهبری آمریکا در تلاشهای جهانی برای آبوهوا بود و به کمک یارانهها و مقررات سعی داشت وابستگی به نفت و گاز را کاهش دهد. اما ترامپ میگوید قصد دارد آن یارانهها و مقررات را لغو کند تا ضمن حفظ هوای پاک و آب پاک در آمریکا، بودجه کشور را تقویت کند و اقتصاد را رونق دهد.