دونالد ترامپ تا ساعاتی دیگر سوگند ریاستجمهوری خواهد خورد و با این سوگند، دورۀ پرآشوب چهارسالۀ دیگری را کلید میزند. او وعده داده که حدود اختیارات ریاستجمهوری را تا سرحد ممکن بگستراند، میلیونها مهاجر را اخراج کند، از دشمنان سیاسیاش انتقام بگیرد و نقش ایالات متحده در عرصۀ جهانی را دگرگون سازد.
مراسم تحلیف ترامپ، بازگشت پیروزمندانۀ این چهرۀ جنجالی را کامل میکند؛ سیاستمداری که از دو استیضاح، یک محکومیت کیفری، دو سوءقصد و یک کیفرخواست بهخاطر تلاش برای برگرداندن نتیجۀ انتخابات ۲۰۲۰ جان سالم به در برده است.
به گزارش رویترز، مراسم تحلیف ظهر دوشنبه (۱۷ به وقت گرینویچ) در روتوندای ساختمان کنگرۀ آمریکا برگزار میشود. این درست چهار سال پس از آن است که در ۶ ژانویه ۲۰۲۱، هواداران ترامپ به ساختمان کنگره یورش بردند تا مانع شکست ترامپ جمهوریخواه در برابر جو بایدن دموکرات شوند. برای نخستین بار در ۴۰ سال اخیر، به دلیل سرمای شدید، مراسم تحلیف بهجای فضای باز در محیط سرپوشیده برگزار میگردد.
ترامپ نخستین رئیسجمهور آمریکاست که از قرن نوزدهم تاکنون پس از شکست در انتخابات، دوباره توانسته وارد کاخ سفید شود. او گفته روز اول (ورود به قدرت) بسیاری از بیش از ۱۵۰۰ نفری را که در پی حملۀ ۶ ژانویه ۲۰۲۱ متهم شدهاند، عفو خواهد کرد. بایدن هم در آخرین اقدامات خود، نمایندگان کنگره و کارمندان پارلمانی که دربارۀ آن شورش تحقیق کرده بودند، همچنین افسران پلیس شهادتدهنده را عفو کرد.
این وعده، یکی از مجموعه فرمانهای اجراییای است که ترامپ قصد دارد پس از ادای سوگند، احتمالاً در همان دوشنبۀ روز تحلیف، در زمینۀ مهاجرت، انرژی و تعرفهها امضا کند. او یکشنبه در گردهماییای شبیه کارزار انتخاباتی در واشنگتن گفت در روز اول کاری، محدودیتهای سختی در زمینۀ مهاجرت اعمال خواهد کرد.
ترامپ همچنین متعهد شد که در نخستین روز کاری خود، ابتکاراتی را که ذیل عنوان تنوع، برابری و شمول (DEI) شناخته میشوند، لغو کند و این روز را که همزمان با روز مارتین لوتر کینگ است، روز شروع کار خود بداند.
بنا بر بخشهایی از سخنرانی تحلیف که رویترز ملاحظه کرده، ترامپ در نطق خود خواهد گفت: «موجی از تغییر در کشور جاری است. امروز، من مجموعهای از فرمانهای اجرایی تاریخی را امضا خواهم کرد. با این اقدامات، بازسازی کامل آمریکا و انقلاب عقل سلیم را آغاز میکنیم.»
او درست مانند سال ۲۰۱۷، در حالی وارد کاخ سفید میشود که نیرویی طرفدار هرجومرج و برهمزنندۀ وضع موجود است و میگوید میخواهد دولت فدرال را دگرگون کند و به اتحادهای شکلگرفته پس از جنگ جهانی دوم بدگمان است.
رئیسجمهور سابق، بعد از پیروزی در آراء عمومی برابر کامالا هریس معاون رئیسجمهور (با اختلافی بیش از ۲ میلیون رأی) ــ که عمدتاً در نتیجۀ خشم رأیدهندگان از تداوم تورم بود ــ حالا با قدرت بیشتری به واشنگتن بازمیگردد. هرچند آرای او به ۵۰درصد هم نرسید. (در ۲۰۱۶ ترامپ با آنکه نزدیک به ۳ میلیون رأی کمتر از هیلاری کلینتون به دست آورد، کالج الکترال را از آن خود کرد و برنده شد.)
ترامپ که مسنترین رئیسجمهور تاریخ آمریکا در هنگام سوگند تلقی میشود، هماکنون از اکثریتی جمهوریخواه در هر دو مجلس کنگره بهره میبرد؛ مجلسی که تقریباً هر صدای مخالف درونحزبی از آن پاکسازی شده است. مشاوران ترامپ گفتهاند او قصد دارد بهجای کارمندان بیطرف دولتی (بوروکراتها)، وفاداران دستچینشده را منصوب کند.
حتی پیش از ورود به قدرت، ترامپ پس از پیروزی در انتخابات، یک قدرت موازی بنا کرده بود: با سران کشورهای خارجی دیدار کرده و حتی با اظهار نظر دربارهٔ تصاحب کانال پاناما، کنترل قلمرو گرینلند در دانمارک – که متحد ناتوست – و وضع تعرفه بر بزرگترین شرکای تجاری آمریکا، جنجال به پا کرد.
تأثیرگذاری او پیش از تحلیف هم احساس شده؛ ازجمله در توافق آتشبس اخیر میان اسرائیل و حماس. ترامپ ــ که فرستادهاش در مذاکرات قطر حضور داشت ــ هشدار داده بود اگر حماس گروگانها را پیش از تحلیف آزاد نکند، «جهنمی در کار خواهد بود.»
ترامپ در جریان کارزار ادعا میکرد در روز اول جنگ روسیه-اوکراین را تمام میکند، اما مشاوران او اذعان دارند که حصول توافق صلح در آن ماجرا نیازمند ماهها زمان خواهد بود.
برخلاف سال ۲۰۱۷ که بسیاری از پستهای ارشد را به چهرههای باسابقه سپرد، ترامپ این بار وفاداری را بالاتر از تجربه میداند. اعضای کابینهای را برگزیده که برخی از آنان بهصراحت نهادهای تحت مدیریتشان را به چالش میکشند.
او همچنین از حمایت ثروتمندترین مرد دنیا یعنی ایلان ماسک برخوردار است؛ کسی که بیش از ۲۵۰ میلیون دلار برای پیروزی ترامپ هزینه کرد. چند تن دیگر از غولهای فناوری ــ جف بزوس از آمازون، مارک زاکربرگ از متا، ساندار پیچای از آلفابت و تیم کوک از اپل ــ که درصدد جلب توجه دولت جدید بودهاند، همراه ماسک در مراسم تحلیف حاضر خواهند بود.
ترامپ یکشنبه گفت روز جمعه برای بازدید از مناطق آتشسوزی در لسآنجلس کانتی راهی کالیفرنیا میشود.
«کشتار آمریکایی»
مراسم تحلیف با تدابیر شدید امنیتی برگزار میشود. این دورۀ انتخاباتی، شاهد افزایش خشونت سیاسی بود؛ از جمله دو سوءقصد علیه ترامپ که در یکی از آنها گلوله از کنار گوش او گذشت.
مقامات فدرال همچنین پس از حملۀ اول ژانویه در نیواورلئان ــ که طبق بررسیها، یک کهنهسرباز ارتش آمریکا با الهام از داعش با وانت به جمعیت حمله کرد و ۱۴ تن را کشت ــ در حالت آمادهباش به سر میبرند. هفته گذشته نیز افبیآی دربارهٔ احتمال حملات مشابه هشدار داد.
هشت سال پیش، ترامپ در سخنرانی تحلیفش تصویری تیره از «کشتار آمریکایی» ترسیم کرد؛ اینکه شهرها غرق در جرم و مرزها بیدفاعاند؛ رویکردی متفاوت از معمول رؤسایجمهور جدید که عموماً لحن خوشبینانه دارند.
دولتهای خارجی اکنون مشتاقاند ببینند ترامپ در نطق تحلیفش چه لحنی در پیش میگیرد، پس از آنکه طی رقابتهای انتخاباتی جملات آتشین فراوانی به کار برد.
رژه سنتی در خیابان پنسیلوانیا در مقابل کاخ سفید، این بار در سالن سرپوشیدۀ کاپیتال وان آرِنا برگزار میشود؛ همانجایی که ترامپ یکشنبه جشن پیروزیاش را برگزار کرد. او همچنین در سه جشن تحلیف شبانه شرکت خواهد کرد.
در میان نمایشها و تشریفات روز تحلیف، ترامپ شروع به امضای اولین فرمانهای اجرایی خود خواهد کرد.
برخی از این اقدامات شامل تشدید قوانین مهاجرت از راه «تروریست خارجی» خواندن کارتلهای مواد مخدر و اعلام وضعیت اضطراری در مرز آمریکا-مکزیک و اقدامات دیگر خواهد بود. چند فرمان دیگر ممکن است مقررات محیط زیستی دولت بایدن را لغو کند و ایالات متحده را از توافق اقلیمی پاریس خارج سازد. البته بسیاری از این فرمانهای اجرایی با چالشهای حقوقی روبهرو خواهد شد.
ترامپ نخستین رئیسجمهوری آمریکا خواهد بود که سابقۀ کیفری دارد؛ هیئتمنصفهای در نیویورک او را بهجرم دستکاری در اسناد تجاری برای مخفیکردن پرداخت حقالسکوت به یک بازیگر فیلمهای مستهجن مجرم شناخت. او در زمان صدور حکم، مجازاتی دریافت نکرد؛ چون قاضی اعلام کرد تحمیل مجازات به رئیسجمهور آتی ناممکن است.
پیروزی در انتخابات، ترامپ را همچنین از دو کیفرخواست فدرال ــ اتهام توطئه برای برگرداندن نتیجۀ انتخابات ۲۰۲۰ و نگهداری اسناد طبقهبندیشده ــ نجات داد؛ چراکه طبق سیاست وزارت دادگستری، رؤسایجمهور در دوران مسئولیتشان قابل پیگرد نیستند.
در گزارشی که هفته گذشته منتشر شد، جک اسمیت، بازرس ویژه، گفت چنانچه ترامپ در پروندهٔ انتخابات ۲۰۲۰ محاکمه میشد، شواهد کافی برای محکومیت او وجود داشت.