در ماههای اکتبر و نوامبر، قطع برق متناوب در تهران و سایر استانهای ایران به زندگی مردم و کسبوکارها آسیب جدی وارد کرده است. در حالی که دلایل مختلفی برای این مشکل مطرح شده، برخی بیتکوین و استخراج آن را یکی از عوامل اصلی این بحران میدانند.
بحران انرژی در سایه تحریمها
ایران سالها تحت تحریمهای بینالمللی به دلیل برنامه هستهای خود قرار داشته است. این تحریمها به اقتصاد کشور آسیب جدی وارد کرده و ذخایر سوختی ایران کاهش یافته است. دولت برای جبران کسری بودجه خود ناچار به فروش بیشتر سوخت شده است، در حالی که جنگهای خاورمیانه و سوءمدیریت داخلی فشار بیشتری بر منابع وارد کردهاند.
با وجود کاهش استفاده از وسایل سرمایشی در فصل پاییز، مصرف برق همچنان بالا باقی مانده است. از سوی دیگر، افزایش قیمت بیتکوین و رسیدن آن به رکورد تاریخی ۱۰۰,۰۰۰ دلار پس از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا، توجهها را به سمت نقش استخراج بیتکوین در بحران انرژی ایران جلب کرده است.
استخراج بیتکوین و مصرف بالای انرژی
فرایند استخراج بیتکوین به برق زیادی نیاز دارد. مزارع بیتکوین از دستگاههای خاصی استفاده میکنند که علاوه بر مصرف برق زیاد، به سیستمهای خنککننده قدرتمندی نیاز دارند. این موضوع در کشوری مانند ایران، که برق به صورت یارانهای و با قیمت پایین عرضه میشود، منجر به رشد سریع مراکز استخراج بیتکوین شده است.
برخی از ماینرها از روشهای پنهانکاری برای فعالیت خود استفاده میکنند. به گفته مدیرعامل یک شرکت استخراج بیتکوین در ایران، برخی ماینرها دستگاههای خود را در آپارتمانهای خالی توزیع میکنند تا از شناسایی شدن جلوگیری کنند.
قطع برق و تاثیر آن بر زندگی روزمره
قطع برق در ایران موضوع جدیدی نیست و این کشور با مشکلات تجهیزات قدیمی نیروگاهی مواجه است. اما در ماههای اخیر، قطع برق در پارکهای صنعتی و محلههای تهران به یک موضوع روزمره تبدیل شده است. علاوه بر مشکلات زیرساختی، تغییرات اقلیمی و کاهش آب در سدهای هیدروالکتریکی نیز به بحران برق دامن زدهاند.
رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، دستور توقف استفاده از مازوت، یک سوخت سنگین آلاینده، را در نیروگاهها صادر کرده است. با این حال، ذخایر سوختی ایران، از جمله گاز طبیعی و دیزل، به دلایل نامشخصی پایین باقی مانده است. منتقدان بر این باورند که دولت احتمالاً سوخت را برای جبران کسری بودجه به فروش رسانده است.
نقش بیتکوین در بحران برق
هرچند مقامات ایرانی به طور مستقیم بیتکوین را عامل بحران برق نمیدانند، اما شواهد حاکی از نقش پررنگ آن است. بر اساس گزارشها، تعداد زیادی از دستگاههای غیرمجاز استخراج بیتکوین باعث افزایش مصرف غیرعادی برق شدهاند. مدیرعامل شرکت برق دولتی ایران اعلام کرده که استفاده از این دستگاهها برابر با مصرف برق کل استان مرکزی ایران است.
در شبکههای اجتماعی، ویدئوهایی از مزارع بیتکوین منتشر شده که نشاندهنده فعالیت گسترده این مراکز در ایران است. کاربران با بازنشر این ویدئوها به نقش مزارع بیتکوین در بحران برق اشاره کردهاند.
پیامدهای بینالمللی استخراج بیتکوین
وزارت خزانهداری آمریکا و اسرائیل کیفپولهای بیتکوین مرتبط با فعالیتهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف تحریم قرار دادهاند. این کیفپولها برای تامین مالی گروههای شبهنظامی در منطقه استفاده میشوند، که نشاندهنده نقش احتمالی سپاه در استخراج بیتکوین است.
کارشناسان بر این باورند که ایران ممکن است از بیتکوین به عنوان یک راهحل موقت برای مقابله با فشارهای اقتصادی استفاده کند. اما این روش، به دلیل قابلیت تحریم کیفپولهای بیتکوین، نمیتواند راهحلی پایدار باشد.
تاثیرات اجتماعی و اقتصادی
قطع برق و رشد فعالیتهای استخراج بیتکوین تاثیرات گستردهای بر زندگی مردم و اقتصاد ایران داشته است. بسیاری از کسبوکارها به دلیل قطعی برق دچار ضرر شدهاند و مردم از این وضعیت ناراضی هستند. همزمان، استفاده غیرمجاز از برق یارانهای برای استخراج بیتکوین نگرانیهای بیشتری را ایجاد کرده است.
منبع: آسوشیتدپرس