در روزهای اخیر و همزمان با افزایش تنش‌ها بین ایران و اسرائیل، کشورهای حاشیه خلیج فارس به شدت نگران احتمال درگیری نظامی میان دو کشور و تأثیرات آن بر تاسیسات نفتی خود شده‌اند. به گزارش خبرگزاری رویترز، منابع آگاه در خلیج فارس اعلام کرده‌اند این کشورها به شدت در حال لابی‌گری با واشنگتن هستند تا اسرائیل را از حمله به تأسیسات نفتی ایران منصرف کند. نگرانی اصلی کشورهای منطقه این است که اگر اسرائیل به تأسیسات نفتی ایران حمله کند، ایران نیز ممکن است در پاسخ، به تاسیسات نفتی این کشورها از طریق نیروهای نیابتی خود حمله کند.
منابع آگاه در گفتگو با رویترز اظهار داشته‌اند که کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر به آمریکا اطلاع داده‌اند که حاضر به اجازه دادن به هواپیماهای اسرائیلی برای عبور از حریم هوایی خود جهت حمله به ایران نیستند. این کشورها به واشنگتن گفته اند نمی‌خواهند درگیر چنین جنگی شوند و در صورت هرگونه حمله به ایران، امنیت تاسیسات نفتی آنها به خطر خواهد افتاد.
یک منبع دیپلماتیک ایرانی به رویترز گفته است تهران به صراحت به ریاض اعلام کرده در صورت هرگونه حمایت از اسرائیل، متحدان ایران در کشورهای عراق و یمن ممکن است به تأسیسات نفتی عربستان حمله کنند. ایران همچنین هشدار داده است هرگونه حمله اسرائیل به تأسیسات نفتی ایران می‌تواند به یک جنگ گسترده در منطقه منجر شود که ایالات متحده و کشورهای دیگر را نیز به داخل درگیری بکشاند.
در همین راستا، هفته گذشته مذاکراتی بین محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، برگزار شد. این مذاکرات با هدف کاهش تنش‌ها و جلوگیری از وقوع درگیری‌های نظامی بیشتر صورت گرفت. عراقچی همچنین در حال انجام سفرهایی به کشورهای خلیج فارس برای جلب حمایت بیشتر از مواضع ایران است. این تلاش‌ها بخشی از یک حرکت دیپلماتیک هماهنگ برای مدیریت بحران است که توسط منابع آگاه در کشورهای حاشیه خلیج فارس و ایران تأیید شده است.
به گزارش منابع نزدیک به دولت‌های خلیج فارس، مقام‌های این کشورها در ارتباط نزدیک با مقامات آمریکایی بوده‌اند تا نگرانی‌های خود را در مورد گسترش احتمالی درگیری‌ها و خطراتی که تاسیسات نفتی آنها را تهدید می‌کند، به اطلاع آنها برسانند. یک منبع دیگر در خلیج فارس اظهار داشت امارات متحده عربی نیز نگرانی‌های مشابهی را با واشنگتن مطرح کرده است.
کشورهای خلیج فارس، علی‌رغم داشتن سیستم‌های دفاعی پیشرفته مانند پاتریوت، همچنان نسبت به حفاظت از تاسیسات نفتی خود در برابر حملات موشکی ایران نگران هستند. برنارد هیکل، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه پرینستون، به رویترز گفت که عربستان سعودی به دلیل نزدیکی جغرافیایی به ایران در برابر حملات احتمالی بسیار آسیب‌پذیر است.
در این میان، تلاش‌های دیپلماتیک کشورهای خلیج فارس برای جلوگیری از گسترش درگیری‌ها ادامه دارد و این کشورها امیدوارند که از طریق گفتگو و تعامل دیپلماتیک، امنیت منطقه حفظ شود و از وقوع یک جنگ گسترده جلوگیری شود.
خطرات برای بازار جهانی نفت
در صورت وقوع حمله اسرائیل به تأسیسات نفتی ایران، بازار جهانی نفت به شدت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که عملاً توسط عربستان سعودی رهبری می‌شود، ظرفیت مازاد نفتی کافی برای جبران هرگونه کاهش عرضه نفت ایران در صورت آسیب دیدن تأسیسات نفتی این کشور را داراست. با این حال، اگر تاسیسات نفتی کشورهای خلیج فارس نیز هدف حمله قرار گیرند، ممکن است عرضه نفت جهانی به شدت مختل شود.
نگرانی از تکرار حملاتی مانند حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در سال ۲۰۱۹ که بیش از ۵ درصد از عرضه نفت جهان را مختل کرد، همچنان وجود دارد. ایران مسئولیت این حمله را رد کرد، اما بسیاری از کشورها از جمله عربستان سعودی ایران را به دست داشتن در این حمله متهم کردند.
موضع اسرائیل
در اسرائیل نیز بحث‌هایی درباره نحوه پاسخگویی به حمله موشکی اخیر ایران در جریان است. دو مقام ارشد اسرائیلی به رویترز گفتند اسرائیل هنوز تصمیم نهایی درباره حمله به تأسیسات نفتی ایران نگرفته است. این گزینه یکی از چندین سناریویی است که توسط نهادهای دفاعی به رهبران اسرائیلی ارائه شده است. یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، در اظهارات اخیر خود اعلام کرده است که پاسخ اسرائیل به حمله ایران «کُشنده، دقیق و غافلگیرانه» خواهد بود و ایران نتایج این حمله را به وضوح خواهد دید.
با این حال، نگرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس این است که هرگونه حمله به تأسیسات نفتی ایران می‌تواند به افزایش شدید قیمت نفت منجر شود و اقتصاد جهانی، به ویژه چین که بزرگترین مشتری نفت ایران است، به شدت تحت تأثیر قرار گیرد.
پیامدهای احتمالی برای انتخابات آمریکا
تحلیلگران همچنین بر این باورند که وقوع هرگونه جنگ نفتی در منطقه می‌تواند تأثیرات جدی بر انتخابات ریاست‌جمهوری آینده آمریکا داشته باشد. یکی از منابع خلیج فارس به رویترز گفته است که اگر قیمت نفت به ۱۲۰ دلار در هر بشکه برسد، این موضوع می‌تواند به شدت به اقتصاد ایالات متحده آسیب برساند و شانس پیروزی کامالا هریس در انتخابات آتی را که قرار است در پنجم نوامبر برگزار شود، کاهش دهد. به همین دلیل، انتظار می‌رود که واشنگتن تلاش کند تا از گسترش درگیری‌ها در منطقه جلوگیری کند.
