اشپیگل: آقای المرت و القدوه چرا هنوز به صلح بین اسرائیل و فلسطین اعتقاد دارید؟ – ترجمه ی: بابک احمدی

سند پیشنهادی المرت و القدوه فقط شامل دو صفحه است. سؤالاتی که آنها درگیر هستند و به آنها می پردازند از دشوارترین سؤالات در سیاست جهانی است. چگونه می توان جنگ غزه را پایان داد؟ چه کسی کرانه ساحلی ویران شده را بازسازی خواهد کرد؟ مرز بین اسرائیل و کشور آینده فلسطین کجاست؟ چه کسی بر اورشلیم [بیت المقدس] حکومت می کند؟

ایهود اولمرت، نخست وزیر سابق اسرائیل و ناصر القدوه وزیر خارجه سابق دولت خودگردان فلسطین و برادرزاده یاسر عرفات رهبر سابق فلسطین، در بحبوحه جنگ خواهان صلح هستند. آنها پیشنهاد می کنند که چگونه می توان به این امر دست یافت.

سند پیشنهادی آنان فقط شامل دو صفحه است و عنوانی کوتاه تر و متواضع تر از آنچه که دارد نمی توان تصور کرد: «پیشنهاد» در بالای چند جمله ای نوشته شده است که ایهود اولمرت، نخست وزیر سابق اسرائیل و ناصر القدوه، وزیر خارجه سابق تشکیلات خودگردان فلسطین برای پایان دادن به درگیری خاورمیانه مطرح کرده اند. سؤالاتی که آنها درگیر هستند و به آنها می پردازند از دشوارترین سؤالات در سیاست جهانی است. چگونه می توان جنگ غزه را پایان داد؟ چه کسی کرانه ساحلی ویران شده را بازسازی خواهد کرد؟ مرز بین اسرائیل و کشور آینده فلسطین کجاست؟ چه کسی بر اورشلیم [بیت المقدس] حکومت می کند؟
یک اسرائیلی و یک فلسطینی که فقط چند ماه است که یکدیگر را شخصا می شناسند، هر کدام در اردوگاه خود سعی می کنند بر تلخی ها و بدبینی ها غلبه کنند. و علیرغم همه ی مخالفت ها، پروسه صلحی را که برای مدت طولانی هیچ کس به آن اعتقاد نداشته است احیا کنند. به خصوص نه پس از وقایع ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بلکه اکنون، در آغاز حمله زمینی اسرائیل به جنوب لبنان.

اشپیگل: آقای القدوه، آقای اولمرت، به ندرت دو سیاستمدار دیگر به اندازه شما دو نفر از ابتکارات صلح برای خاورمیانه شکست خورده اند. در حال حاضر اعتماد به نفس برای ارائه یک پیشنهاد جدید را از کجا به دست می آورید؟
القدوه: هیچ تضمینی وجود ندارد، اما هر دو ملت می بینند که ما به بن بست رسیده ایم. ما باید راهی برای خروج از این جنگ، این خونریزی و این رنج پیدا کنیم و در مسیر دیگری حرکت کنیم. اسرائیل از همه نوع سلاح استفاده کرده است. غزه کاملا ویران شده است. همه می بینند که این چیزی را حل نمی کند. ممکن است طنز تلخی باشد، اما این خود جنگ است؛ رنج بسیار زیاد که می تواند راهی برای خروج از بحران فراهم کند.
اولمرت: من با دکتر موافقم. وحشت این جنگ که با قتل عام بسیاری از غیرنظامیان اسرائیلی، با قتل و تجاوز جنسی آغاز شد، و بهای وحشتناک و دلخراشی که هزاران فلسطینی – که بین ما و حماس قرار گرفته اند- برای آن می پردازند – همه برای یک راه حل فریاد می زنند که به این وحشت یک بار برای همیشه پایان می دهد.
اشپیگل: در عوض، مناقشه ای که از مدت ها پیش بیم آن می رفت بین اسرائیل و حزب الله اکنون آشکارا در مرز با لبنان آغاز شده است. آیا شما این را پیش‌بینی کرده بودید – و چه تأثیری بر امید ضعیف برای آتش‌بس در غزه خواهد داشت؟
اولمرت: این پیشرفت اجتناب ناپذیر بود. حزب الله صراحتاً متعهد شده بود که جنگ را تا زمانی که جنگ در غزه متوقف نشود، ادامه دهد. او جنگ نمی کند زیرا دلیل خودش را برای این کار دارد، او از همان ابتدا می خواست اسرائیل را مجازات کند. این کار عملی نخواهد شد. دقیقاً به همین دلیل است که ما باید به جنگ غزه پایان دهیم. اما ما همچنین باید به خشونت در مرز شمالی خود پایان دهیم. رویارویی بیشتر هم به ما و هم به لبنان آسیب می رساند. می توان با توافق پیشنهادی آمریکا و فرانسه از آن جلوگیری کرد، هر چه زودتر بهتر. جایگزین آن، یک فاجعه؛ احتمالاً یک جنگ منطقه ای خواهد بود، خون زیادی ریخته خواهد شد.
القدوه: من بارها و بارها گفته ام که نخست وزیر بنیامین نتانیاهو می خواهد جنگ را طولانی کند. از منظر او بهتر است که جنگ گسترش یابد و لبنان را در بر گیرد. آنچه اکنون شاهد آن هستیم تکرار همان تاکتیک های جنایتکارانه ای است که در غزه به بهانه مبارزه با حماس استفاده می شود: کشتار بی رویه غیرنظامیان. این جنگ باید متوقف شود. این مسئولیت مشترک ماست.

اشپیگل: چگونه می توان آتش بس در غزه برقرار کرد تا زمانی که دو فرد کلیدی به وضوح با آن مخالف هستند: یحیی سنوار، رهبر حماس و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل؟
القدوه: در درجه اول آقای نتانیاهو است، زیرا او نماینده طرف قوی تر است. دیگری، یحیی سنوار، که در قبل از همه به بقای خود علاقه دارد. بنابراین این به نتانیاهو بستگی دارد که حتی با مواضع خود جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را به چالش می کشد.
اشپیگل: آقای المرت شما هم اینطور فکر می کنید؟
اولمرت: احتمالاً می دانید که من چقدر مخالف نتانیاهو، مخالف اولویت ها و ارزش های او هستم. اما من او را در یک سطح با سنوار قرار نمی دهم. یحیی سنوار قاتل است و باید از بین برود. نتانیاهو باید اخراج شود او صدمات زیادی به اسرائیل وارد کرده است. هر دقیقه ای که او به عنوان نخست وزیر در قدرت است، خطری برای اسرائیل است. اما سنوار یک قاتل، یک قصاب است و باید مجازات شود. نتانیاهو فقط باید به خانه برود.

اشپیگل: نقطه مرکزی پیشنهاد مشترک شما «حضور امنیتی موقت اعراب» در نوار غزه است. کدام کشورهای عربی باید به چنین نیرویی کمک کنند؟ تا الان کسی پیشقدم نشده است.
القدوه: این به کشورهایی اشاره دارد که روابط عادی با اسرائیل دارند و می توانند با اسرائیل گفتگو کنند. ممکن است این کشورها برای مشارکت در چنین حضور امنیتی مردد باشند. اما اگر شرایط سیاسی و عملی خاصی وجود داشته باشد، این کار را انجام می دهند. پیش نیازهای سیاسی آن هسته اصلی پیشنهاد ما هستند: چشم انداز یک کشور فلسطینی بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ (یعنی قبل از جنگ شش روزه، که در آن اسرائیل قدس شرقی، کرانه باختری، نوار غزه و بلندی های جولان را فتح کرد. یادداشت سردبیر) – و عقب نشینی اسرائیل از نوار غزه. اگر این شرایط وجود داشته باشد، مصر و اردن و شاید باعث تشویق سایرین شود.

اشپیگل: الزامات عملی که در مورد آن صحبت می کنید چیست؟
القدوه: این شامل نمایندگی از سوی شورای امنیت سازمان ملل، محدودیت زمانی برای انجام این عملیات و دادن تضمین مبنی بر این که قرار نیست در غزه حکومت کنند.. کشورهای عربی نمی خواهند خود را در باتلاق بیابند. اما این حضور امنیتی اعراب همچنین راه خروجی را به اسرائیل ارائه می‌دهد، زیرا باید مستقیماً با خروج اسرائیل از غزه هماهنگ شود. این باعث تثبیت وضعیت و جلوگیری از حملات بیشتر به اسرائیل می شود.
اولمرت: علاوه بر مصر و اردن، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و مراکش را نیز می توان در نظر گرفت – کشورهایی که برای اسرائیل قابل قبول هستند و با ما در جنگ نیستند. توجه داشته باشید، این در مورد امنیت است، نه در مورد نقش سیاسی این کشورها. همچنین باید یک نهاد سیاسی وجود داشته باشد که کنترل غزه را در دست بگیرد و بازسازی آن را هدایت کند. جامعه بین المللی نیز باید بخشی از این بازسازی باشد، به ویژه آمریکا و اروپا که ما از آنها انتظار حمایت مالی داریم. همانطور که در مورد اسرائیل نیز چنین است. این به نفع اسرائیل است که مردم غزه – بدون حماس – از زندگی با کیفیت برخوردار باشند تا بتوانند بر چیزی غیر از ترور تمرکز کنند.

اشپیگل: این نهاد سیاسی قرار است یک «شورای کمیسرهای مختلف» باشد که «به طور ارگانیک» با تشکیلات خودگردان فلسطین مرتبط است. این را به طور خاص چگونه تصور می کنید؟
القدوه: ما فلسطینی ها یک مشکل داریم و آن دولت خودگردان ماست. از یک طرف، ما باید آن را حفظ، مراقبت و توسعه دهیم – از طرف دیگر، در وضعیت اسفباری است. رئیس این تشکیلات و وفادارانش باید مدت ها پیش استعفا می دادند. ۱۹ سال در قدرت بودن، زیاد است. اما او این را قبول نکرد.
اشپیگل: شما در مورد محمود عباس، رئیس جمهور فلسطین صحبت می کنید.
القدوه: بله. ما به او یک راه سازشکارانه پیشنهاد کردیم، یک ریاست تشریفاتی. همچنین سیگنال های دلگرم کننده ای از واشنگتن وجود داشت. اما محمود عباس آن را هم رد کرد. بنابراین ما اکنون پیشنهادی ارائه کرده‌ایم که برای مردم فلسطین و همچنین جامعه بین‌الملل قابل قبول باشد: رئیس تشکیلات خودگران فلسطین، رئیس این «شورای کمیسرها» را منصوب می‌کند و سپس او اعضای آن را منصوب می‌کند: یک کابینه تکنوکرات بدون مشارکت مستقیم جناح های سیاسی. سپس هر دو نهاد باید برای انتخابات پارلمانی آماده شوند. این وظیفه بسیار مهم است – اما می تواند آغازی برای التیام مشکلات سیاسی فلسطینیان باشد.

اشپیگل: آقای اولمرت، چه شخصیت هایی را برای این شورای تکنوکرات ها در نظر دارید؟ یکی از نام‌هایی که اغلب در چنین زمینه‌هایی ذکر می‌شود، نام ناصر القدوه است و نام دیگر سلام فیاض وزیر دارایی و نخست‌وزیر پیشین…
اولمرت: اگر در این مورد توصیه هایی داشته باشم، نامناسب خواهد بود. اما ما از همه کسانی که از اصول پیشنهاد ما حمایت می کنند استقبال می کنیم: یعنی اسرائیل و یک کشور فلسطینی درچارچوب یک راه حل دو کشوری به صورت مسالمت آمیز با هم زندگی کنند، غزه بخشی از یک کشور فلسطینی است، و اینکه یک جاده غزه را به کرانه باختری متصل می کند. این هرگز اتفاق نیفتاد، اما در پیشنهاد ما به صراحت بیان شده است. ناصر القدوه این شهامت را دارد که در میانه جنگ با من در مصاحبه هایی مانند این مصاحبه با افکار عمومی جهان روبرو شود. سلام فیاض و سایر واجدین شرایط را نیز می شناسم. اما نام ها مهم نیست. آنچه مهم است این است که با پایان دادن به این جنگ و بازگرداندن گروگان ها به خانه موافقت کنیم.
اشپیگل: حتی بسیاری از اسرائیلی‌هایی که اصولاً طرفدار راه‌حل دو کشوری هستند، دیگر آن را واقع‌بینانه نمی‌دانند. چگونه می خواهید چیزی را اجرا کنید که دیگر مورد تایید عمومی نیست؟
اولمرت: شما باید بین افکار عمومی و احزاب در پارلمان اسرائیل تمایز قائل شوید. این احزاب تصور می کنند که راه حل دو کشوری محبوب نیست، به همین دلیل است که حتی اپوزیسیون نیز از گفتن آشکار آنچه که واقعاً می دانند تردید دارند: تنها یک راه حل برای پایان دادن به درگیری تاریخی بین اسرائیل و فلسطینی ها وجود دارد. یعنی فلسطینی ها کشور مستقل، زنده و یایدار و مستقل خود را خواهند داشت که در کنار اسرائیل موجودیت دارد.

اشپیگل: احتمالاً مهمترین چیز این است که با چه کسی در آمریکا صحبت می کنید. به طور واقع بینانه چه چیزی می توانید از جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده در چهار ماه باقی مانده از دوره ریاست جمهوری وی بخواهید؟
القدوه: آنچه که بسیار مهم می باشد این است که دو طرف درگیری به چه چیزی دست می یابند. البته در عین حال ما به کمک جامعه بین المللی به ویژه ایالات متحده نیاز داریم. اما ایالات متحده باید انتخاب کند. یا می خواهند این مسئولیت را به تنهایی به دوش بکشند، که به معنای مخالفت جدی با افرادی مانند نتانیاهو است. یا باید به گروهی از کشورهایی بپیوندند که دیدگاه مشترکی برای صلح دارند و با هم آن را اجرا کنند. هیچ کس در رهبری آمریکا شک ندارد. اما ایالات متحده نمی تواند مدعی رهبری باشد و سپس کاری انجام ندهد. اگر انتخابات نوامبر به نتیجه مطلوب برسد، فاصله زمانی بین انتخابات و تحلیف رئیس جمهور کامالا هریس می تواند نتایج قابل توجهی به همراه داشته باشد. من معتقدم که پیشنهاد ما زمینه پیشرفت سیاسی عمده در خاورمیانه را فراهم می کند.

اشپیگل: قبلاً می گفتند که فقط شاهین ها می توانند در خاورمیانه صلح کنند. اگر دونالد ترامپ، به جای کامالا هریس، در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، چه چیزی می تواند به دست آورد؟
اولمرت: ما باید صبور باشیم. ترامپ گفت که در ۲۴ ساعت اول انتخابش می‌خواهد به جنگ اوکراین پایان دهد. بنابراین او احتمالا تا روز دوم اسرائیل را نجات نخواهد داد… به طور جدی، ما باید نظرات خود را در مورد اینکه آمریکا چه کسی را برای کاخ سفید انتخاب کند، حفظ کنیم. ما اسرائیلی ها طی ۶۰ سال در هر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از خود می پرسیدیم که کدام یک از این دو نامزد برای ما بهتر است. برای من، هر کسی که برای آمریکا خوب است برای اسرائیلی ها و فلسطینی ها نیز خوب است. زیرا کسانی که به نفع آمریکا هستند برای یافتن راه حلی برای درگیری تاریخی ما تلاش خواهند کرد. و آمریکا به راه حل دو کشوری معتقد است.

اشپیگل: آیا واقعاً هنوز هم همینطور است؟
اولمرت: جو بایدن بارها و بارها به صراحت به نفع دو کشور صحبت کرده است. اینکه او چه کرد و چه به دست آورد، سوال دیگری است. کامالا هریس نیز به نفع راه حل دو کشوری صحبت کرده است. دونالد ترامپ این کار را نکرد، اما «معامله قرن» که او در سال ۲۰۲۰ پیشنهاد کرد…
اشپیگل: … زمانی که او به اصطلاح توافقنامه ابراهیم را میانجی گری کرد که منجر به برقراری روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و چندین کشور عربی شد…
اولمرت: … این «معامله» نیز به صراحت به راه حل دو دولت اشاره داشت. به عبارت دیگر: هر کسی که در حال حاضر رئیس جمهور آمریکا باشد یا در ژانویه خواهد بود، از راه حل دو دولتی حمایت می کند.

اشپیگل: آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ده بار و وزیر خارجه آلمان یازده بار به خاورمیانه رفته اند. هر دو در نهایت چیزی به دست نیاوردند.
اولمرت: چند روز پیش در جلسه ای شرکت کردم که آنتونی بلینکن در مورد خاورمیانه صحبت کرد. و همچنین با آنالنا باربوک، وزیر امور خارجه آلمان ملاقات کردم. او تأثیر کاملاً مثبتی روی من گذاشت. انرژی او، کنجکاوی او و این واقعیت که یازده بار به خاورمیانه سفر کرده است، تعهد او را به یک راه حل سیاسی نشان می دهد.

اشپیگل: اما اروپایی‌ها به‌ویژه برای غلبه بر بن‌بستی که ناصر القدوه در ابتدا درباره آن صحبت کرد، چه کاری می‌توانند انجام دهند؟
اولمرت: آمریکا باید رهبری را بر عهده بگیرد زیرا آمریکا نفوذ سیاسی بیشتری بر اسرائیل دارد. اما اروپایی‌ها کارهای زیادی می‌توانند انجام دهند و باید از پس این چالش برآیند. زمانی که انتخابات آمریکا را پشت سر بگذاریم برای همه راحت تر خواهد بود. ترجیح می دهم رئیس جمهور بایدن امروز اقدام جدی انجام دهد. اما من می دانم که این واقع بینانه نیست زیرا او کاری انجام نمی دهد که بتوان آن را به عنوان دخالت در کمپین کامالا هریس تلقی کرد. اما پس از ۵ نوامبر، او، کامالا هریس یا دونالد ترامپ باید با لحنی که اسرائیلی ها می فهمند با دولت اسرائیل صحبت کنند.

***

چاپ کن