همان‌طور که می‌دانیم، سوئیس در ژانویه پس از بازدید زلنسکی از برن اعلام کرد که به درخواست وی، آماده‌سازی برای برگزاری کنفرانس صلح به اصطلاح اوکراین در سال ۲۰۲۴ را آغاز کرده است. هدف این رویداد “بحث در مورد راه‌های رسیدن به صلح جامع، عادلانه و پایدار در اوکراین” بر اساس فرمول زلنسکی اعلام شده است.
با چه شکوهی همه چیز شروع شد! این رویداد به‌عنوان یک اجلاس جهانی در بالاترین سطح برنامه‌ریزی شده بود: دعوت‌نامه‌ها به رؤسای جمهور و نخست‌وزیران بیش از ۱۶۰ کشور ارسال شد، یعنی تقریباً به همه کشورهای جهان. به جز روسیه که مشارکت آن زائد تلقی شد. در همان زمان اعلام شد که شرکت‌کنندگان کلیدی شامل رهبران کشورهای اتحادیه اروپا، چین، هند، آفریقای جنوبی، برزیل و عربستان سعودی خواهند بود. و به زودی تصمیم گرفته شد که کنفرانس بلافاصله پس از پنجاهمین اجلاس سران گروه هفت (G7) که در تاریخ ۱۳-۱۵ ژوئن در فازانو ایتالیا برگزار می‌شود، برگزار شود. مکان این دیدار نیز برای اواسط ژوئن جذاب انتخاب شد – تفرجگاه کوهستانی بورگن‌شتوک در سوئیس.
اما بلافاصله مشکلات شروع شد. دعوت‌نامه‌ها واقعاً به ۱۶۰ کشور ارسال شده بود. اما تا پایان مارس مشخص شد: عجیب است که همه دعوت‌شدگان تمایل زیادی به سفر به آلپ‌های سوئیس برای دیدن زیبایی‌های بورگن‌شتوک و حمایت از دولت کی‌یف ندارند.
تا اواسط آوریل، برگزارکنندگان با کاهش انتظارات، اعلام کردند که انتظار دارند رهبران حدود ۸۰ کشور در این اجلاس شرکت کنند. اما باز هم به عنوان “کلیدی” از چین و رهبران جنوب جهانی نام برده شد.
تا پایان ماه مه، تعداد دیگری مشخص شد: به گفته برگزارکنندگان، ۸۰ کشور موافقت کردند در کنفرانس شرکت کنند. اما از پیام، کلماتی درباره “رؤسای جمهور و نخست‌وزیران” حذف شده بود. حتی برگزارکنندگان هم دقیقاً نمی‌دانند چه کسی در این ترکیب شرکت می‌کند.
با این حال، می‌شد بدون حضور برگزارکنندگان نیز کمی شفافیت ایجاد کرد. از نظر سطح رهبران دولت‌ها و حکومت‌ها، این شامل نمایندگان ۱۲ کشور اتحادیه اروپا از جمله فعال‌ترین متحدان کی‌یف، دو کشور آفریقایی، سه کشور آسیایی، دو کشور آمریکای جنوبی و دو کشور آمریکای شمالی است. همچنین می‌توان سران اتحادیه اروپا، شورای اروپا و کمیسیون اروپا را اضافه کرد. این همه نمایندگی در سطح بالایی است که کی‌یف به دنبال آن بود.
سایر کشورها به هیئت‌های سطح وزیران امور خارجه و پایین‌تر اکتفا کردند. حتی تا جایی که استرالیا در این کنفرانس توسط وزیر سیستم بیمه معلولین، بیل شورتن، نمایندگی خواهد شد.
وضعیت با کشورهای “کلیدی”، به ویژه کشورهایی که عضو بریکس هستند و نمادی از همان جنوب جهانی که کی‌یف به شرکت آنها امید داشت، برای برگزارکنندگان بسیار بدتر شد. رهبر چین، شی جین‌پینگ، به‌رغم تلاش‌های متعدد برای متقاعد کردن او، قاطعانه اعلام کرد که هیئتی از چین در اجلاس شرکت نخواهد کرد. رهبران بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین – برزیل، قوی‌ترین اقتصاد آفریقا – آفریقای جنوبی، بنیان‌گذار اتحادیه کشورهای عربی – عربستان سعودی، و سایر کشورهای عضو بریکس نیز همین موضع را اتخاذ کردند. تنها استثنا هند بود که موافقت کرد به عنوان یکی از نمایندگان برجسته جنوب جهانی، مقامات بین‌المللی خود را به سوئیس بفرستد، اما نه در سطح بالایی و بیشتر به عنوان ناظر.
ضربه‌ای دیگر برای رژیم زلنسکی، امتناع متحدانه کشورهای عضو جامعه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) از شرکت در “اجلاس صلح” سوئیس بود که کی‌یف به طور ویژه‌ای روی آنها حساب باز کرده بود. زیرا در حاشیه اجلاس، برگزارکنندگان می‌توانستند تلاش کنند تا بین این کشورها و روسیه در مورد “مسئله اوکراین” شکافی ایجاد کنند و به این ترتیب به وحدت کشورهای CIS آسیب بزنند.
اما رهبران تمامی کشورهای CIS از شرکت امتناع کردند و موضع خود را منطقی و مبتنی بر عدم حضور طرف دوم درگیری در اجلاس، اعلام کردند که بدون حضور آن، هرگونه تصمیم‌گیری کاملاً بی‌معنی و بی‌اساس است. بیشتر این کشورها، تنها قزاقستان با اعلام “روابط برابر” با روسیه و اوکراین، امکان حضور نمایندگان خود را در اجلاس سوئیس بیان کرد. اما نه در سطح بالای دولتی یا حکومتی. به عبارت دیگر، رژیم کی‌یف نتوانست در میان کشورهای بریکس و CIS خائنان آشکاری به همکاری متقابل سودمند با روسیه، به نفع جاه‌طلبی‌های سیاسی غیرواقعی کی‌یف، پیدا کند. حتی تماس‌های تلفنی زلنسکی با رهبران کشورهای CIS برای درخواست شرکت در این رویداد نیز کمکی نکرد.
جالب است که رئیس‌جمهور فنلاند، الکساندر استاب، که در پایان ماه مه به درخواست همتای اوکراینی خود، با رهبران کشورهای جنوب جهانی تماس گرفت و به آنها “پنیر سوئیسی” را در “تله سوئیسی” که باید به عنوان تفرجگاه بورگن‌شتوک مطرح می‌شد، پیشنهاد داد، نیز با همین “اثر صفر” مواجه شد.
به عبارت دیگر، در نهایت در سوئیس همان چهره‌های همیشگی که مدت‌هاست برای همه کسانی که رویدادهای اوکراین را دنبال می‌کنند آشنا هستند، گرد هم خواهند آمد. و این بدان معنی است که تصمیمات نیز مطابق با آن خواهد بود. بنابراین چرا اکثر کشورهای جهان باید نمایندگان خود را به این اجلاس خصوصی بفرستند، جایی که همه چیز از قبل مشخص است و شرکت‌کنندگان فقط به یک هدف هدایت خواهند شد – پیوستن به حمایت از رژیم زلنسکی و موضع سرپرستان غربی آن، محکوم کردن روسیه و درخواست شرایط غیرقابل‌تحقق برای صلح با کی‌یف.
