برخی از کشورها، از جمله چین، روسیه و ایران، می خواهند از بریکس برای به چالش کشیدن قدرت ایالات متحده، به ویژه توانایی آن در اعمال تحریم های اقتصادی استفاده کنند. سایرین مانند هند و برزیل بیشتر به اصلاح مؤسسات جهانی مانند بانک جهانی و صندوق بین المللی پول علاقه مند هستند تا به نیازهای کشورهای در حال توسعه خدمت رسانی کنند.
شانزدهمین نشست سالانه بریکس در کازان روسیه به میزبانی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور توجه رسانه های بین المللی را به خود جلب کرده است.
جزئیات برنامه اجلاس سران بریکس با حضور نمایندگان ۳۶ کشور
به گزارش شبکه تلویزیونی بریکس، یوری اوشاکوف دستیار رئیس‌جمهور روسیه در امور سیاست‌خارجی اعلام کرد: نشست اصلی و رسمی سران گروه بریکس روز چهارشنبه دوم آبان‌ماه ۱۴۰۳ با برگزاری نشستی با موضوع «تقویت چندجانبه گرایی برای توسعه و امنیت عادلانه جهانی» برگزار خواهد شد.
وی اظهار داشت: اعضای هیأت‌های شرکت‌کننده در قالبی محدود در این روز درباره حل و فصل درگیری‌های منطقه ای، تعامل مالی در بریکس و سناریوهایی ممکن برای افزایش اعضا را بحث و بررسی خواهند کرد.
این مقام روس اظهار داشت: در این نشست درباره همکاری بین کشورهای بریکس در سطح بین المللی تبادل نظر خواهد شد و رهبران کشورها در مورد وضعیت همکاری‌های مالی بین کشورهای عضو گروه گفت و گو خواهند کرد.
دیدار پوتین و پزشکیان در روز چهارشنبه
اوشاکوف در ادامه با اشاره به برنامه دیدارهای دوجانبه رئیس‌جمهور روسیه گفت: ولادیمیر پوتین، روز چهارشنبه با مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران به صورت دوجانبه دیدار و گفت و گو خواهد کرد.
علاوه بر این، شامگاه چهارشنبه، آیین شام رسمی به میزبانی رئیس‌جمهور روسیه برگزار خواهد شد. رهبران و رؤسای هیأت‌های کشورهای بریکس و همچنین نمایندگان کشورهای شرکت کننده در این نشست در قالب گسترده برای این آیین دعوت شده اند.
نشست بریکس پلاس در روز پنجشنبه
دستیار پوتین در امور سیاست خارجی همچنین گفت: در روز پنجشنبه سوم آبان نیز نشست «بریکس و جنوب جهانی، ساخت مشترک دنیای بهتر» برگزار می‌شود که در آن قرار است توجه ویژه‌ای به وضعیت خاورمیانه شود.
وی گفت: نشست در قالب بریکس پلاس روز پنجشنبه با حضور نمایندگانی از کشورهای آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکای لاتین برگزار خواهد شد.
دیلما روسف رئیس بانک توسعه جدید بریکس (NDB) ، سرگئی کاتیرین رئیس بخش روسی شورای بازرگانی بریکس و رئیس اتاق بازرگانی و صنعت (CCI) فدراسیون روسیه و برخی شخصیت های دیگر در این نشست سخنرانی خواهند کرد.
دیدار دوجانبه سران چین و هند پس از پنج سال
خبرگزاری فرانسه با اشاره به برنامه پیش‌بینی شده برای دیدار دوجانبه شی جین‌پینگ رئیس جمهوری چین با نارندرا مودی نخست وزیر هند در حاشیه نشست سران «بریکس» در کازان، این ملاقات را نشانه‌ای از «امکان گرم شدن روابط» سران پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان پس از توافقی در مورد اختلافات مرزی ارزیابی کرد.
سران این دو کشور آسیایی از زمان سفر شی به هند در اکتبر (مهر/آبان) ۲۰۱۹، دیداری دو جانبه نداشتند و تنها در جریان اجلاس سران گروه ۲۰ در اندونزی در سال ۲۰۲۲ و در آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۳ از کنار یکدیگر عبور کرده بودند.
میسری معاون وزیر امور خارجه هند پیشتر (۳۰ مهر) اعلام کرده بود که نمایندگان دهلی‌نو و پکن در مورد گشت‌زنی در مناطق مورد مناقشه موسوم به خط کنترل واقعی (LAC) به توافق جدیدی دست یافتند.
وی گفته بود: با توجه به نتایج مذاکراتی که در چند هفته گذشته انجام شده است و با حل مسائلی که در سال ۲۰۲۰ به وجود آمده بود، توافقی در مورد چارچوب گشت زنی در امتداد خط کنترل واقعی در مناطق مرزی هند و چین حاصل شده است و ما اقدام های بعدی را در این زمینه انجام خواهیم داد.
رئیس جمهور برزیل: باید تلاش کنیم تا نظم چند قطبی در نظام مالی بین‌المللی لحاظ شود
به گزارش خبرگزاری رویترز، لولا داسیلوا که سفر خود به شهر کازان روسیه را به دلیل آسیب دیدگی از ناحیه سر لغو کرد، روز چهارشنبه در سخنرانی خود در نشست سران بریکس از طریق ویدیو کنفرانس اظهار داشت که «بانک توسعه نوین» (NDB) اعضای بریکس، به عنوان جایگزینی برای آنچه که او موسسات شکست‌خورده «برتون وودز» خواند، در نظر گرفته شده است.
رئیس‌جمهوری برزیل تصریح کرد: مساله جایگزینی ارزهای ما نیست بلکه باید تلاش کنیم تا نظم چند قطبی مورد نظرمان در نظام مالی بین‌المللی لحاظ شود.
وی با بیان اینکه «این مذاکرات باید با جدیت، احتیاط و دقت فنی صورت گیرد و نمی‌توان آن را بیش از این به تعویق انداخت»، بر اهمیت گروه بریکس در رشد اقتصاد جهانی تاکید کرد.
داسیلوا در بخش دیگری از سخنان خود به درگیری‌های جاری در جهان اشاره کرد و خواستار «جلوگیری از تشدید تنش‌ها» در جنگ‌های اوکراین و خاورمیانه شد و هشدار داد که این درگیری‌ها ممکن است «جهانی شود».
رئیس جمهور چین: بریکس متعهد به صلح است و باید با چند جانبه گرایی حکمرانی جهان اصلاح شود
«شی جین‌پینگ» رئیس جمهور چین روز چهارشنبه و طی سخنرانی در نشست بریکس در کازان روسیه گفت: هر چه تنش بیشتر شود تلاش ما برای شکل‌دادن بر غلبه بر تنش‌ها باید بیشتر شود. با همکاری می تونیم فصل جدیدی برای همکاری بریکس بگشاییم.
او گفت: بریکس متعهد به صلح است و ما باید مدافعان این صلح باشیم، ما یک جامعه در هم تنیده هستیم و از طریق این همکاری و روابط می‌توانیم آینده بهتری رقم بزنیم.
شی با اشاره به جنگ اوکراین گفت: بحران اوکراین ادامه دارد؛ چین و برزیل و کشورهای جنوب جهان گروه دوستانه‌ای برای حل بحران ایجاد کردند. هدف صدای بیشتر در حمایت از صلح است. باید سه اصل اساسی را در نظر داشت که شامل مقابله با گسترش بحران، محدود کردن بحران و جلوگیری از کنترل خارج شدن آن است.
وی گفت: بحران غزه ادامه داشت که لبنان هم شروع شد، باید به دنبال آتش‌بس باشیم، باید به دنبال راه حل دائم برای مساله فلسطین باشیم، باید بریکسی بسازیم که متعهد به صلح و توسعه پایدار است. همان‌طور که فن‌آوری و پیشرفت افزایش یافته است، باید به دنبال همکاری در این زمینه باشیم.
وی همچنین خواستار ایجاد بریکس متعهد به از بین بردن اختلافات با اصلاح حکمرانی جهانی شد و گفت: باید در نظر داشته باشیم که اصلاح حکمرانی جهانی عقب مانده است. باید چندجانبه‌گرایی رادر نظر داشته باشیم.
نیویورک تایمز: چین، روسیه و ایران از بریکس برای به چالش کشیدن قدرت ایالات متحده در حوزه تحریم اقتصادی استفاده می کنند
نیویورک تایمز در گزارشی در باره اهداف مشترک و در همان حال متفاوت اعضای بریکس می نویسد: روسای جمهور روسیه و چین به دنبال فرار از تحریم‌ها، «نظم جهانی عادلانه» را وعده می‌دهند.
رهبر روسیه می خواهد خود را به عنوان یک دولتمرد جهانی معرفی کند، حتی در شرایطی که ایالات متحده و متحدان غربی آن تلاش می کنند او را منزوی کنند. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که از سوی غرب به دلیل جنگ در اوکراین منزوی شده بود، روز سه شنبه با استقبال از رهبران چین، هند و آفریقای جنوبی در افتتاحیه اجلاس سران کشورهای بازارهای نوظهور که برای ایجاد تعادل مجدد در جهان تلاش می کنند، به پیروزی دیپلماتیک دست یافت. نظمی که اکنون تحت سلطه ایالات متحده است.
پوتین که به دلیل حکم بازداشتش از سوی دادگاه کیفری بین المللی، نمی تواند آزادانه به خارج از کشور سفر کند توانست با پهن کردن فرش قرمز برای افرادی مانند شی جین پینگ، رهبر ارشد چین و نارندرا مودی نخست وزیر هند خود را به عنوان یک دولتمرد جهانی معرفی کند.
هواپیمای شی پیش از فرود در کازان توسط یک جت جنگنده روسی اسکورت شد تا در مقابل فرش قرمز قرار گیرد که شامل یک گارد افتخاری و زنانی با لباس‌های سنتی با بشقاب‌های پر از تنقلات تاتاری معروف به چاک چاک بود. پوتین از رهبران حاضر در کازان در قلعه ای پرآذین با قدمت چند صد ساله پذیرایی کرد.
ملاقات با رهبران خارجی برای پوتین تقریبا محدود شده و او سعی کرد از این گردهمایی برای نشان دادن اینکه متحدان قدرتمند و با نفوذی در جهان دارد استفاده کند. او در ابتدای یک نشست دوجانبه به شی که او را دوست عزیز خطاب کرد، گفت: «همکاری روسیه و چین در امور بین‌الملل یکی از عوامل اصلی ثبات‌بخش در جهان است. ما به همکاری برای ایجاد یک نظم جهانی عادلانه ادامه خواهیم داد.»
به گزارش خبرگزاری دولتی روسیه، این اجلاس شاید مهم‌ترین رویداد بین‌المللی در روسیه از زمانی است که پوتین دستور حمله به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ را صادر کرد. در طی سه روز، پوتین همچنین میزبان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اولین عضو ناتو که علاقه خود را برای پیوستن به این گروه از کشورها اعلام کرد و دبیر کل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، خواهد بود.
اوکراین دیدار برنامه ریزی شده گوترش با پوتین را محکوم کرده است، که انتظار می رود رهبر روسیه از آن برای تقویت بیشتر این دیدگاه خود مبنی بر اینکه روسیه از انحراف جهانی که غرب آن را مطرح می کند، استفاده کند.
هانا نوت از مرکز مطالعات منع گسترش تسلیحات هسته‌ای جیمز مارتین در کالیفرنیا، به نیویورک تایمز می‌گوید: اینکه روسیه ۲۲ رهبر و نمایندگان بیش از ۳۰ کشور را در دو سال و نیم پس از این جنگ به کازان می‌آورد، نه تنها نشان می‌دهد که پوتین در سطح بین‌المللی منزوی نشده اما همچنین نشان می دهد جنگ در اوکراین به یک امر عادی جدید تبدیل شده است، چیزی که به عنوان ویژگی واقعیت بین‌المللی پذیرفته شده است.
نارندرا مودی پس از اینکه پوتین را در آغوش گرفت، گفت: «ما بر سر درگیری بین روسیه و اوکراین در تماس بوده ایم. ما معتقدیم که اختلافات فقط باید از طریق مسالمت آمیز حل و فصل شوند. ما کاملاً از تلاش‌ها برای بازگرداندن سریع صلح و ثبات حمایت می‌کنیم.»
مودی رابطه خود را با دو طرف جنگ یعنی روسیه و اوکراین به خوبی هدایت کرده است. این دومین سفر او به روسیه در سه ماه گذشته است، او در ماه آگوست نیز به اوکراین سفر کرد. هند با خرید نفت با تخفیف از شرکت‌های روسی که تحت تحریم‌های آمریکا و اروپا قرار گرفته‌اند، به تقویت اقتصاد روسیه کمک کرده است.
برخی از کشورها، از جمله چین، روسیه و جمهوری اسلامی ایران، می خواهند از بریکس برای به چالش کشیدن قدرت ایالات متحده، به ویژه توانایی آن در اعمال تحریم های اقتصادی استفاده کنند. سایرین مانند هند و برزیل بیشتر به اصلاح مؤسسات جهانی مانند بانک جهانی و صندوق بین المللی پول علاقه مند هستند تا به نیازهای کشورهای در حال توسعه خدمت رسانی کنند.
دیپلمات ها و تحلیلگران می گویند که گنجاندن بیشتر کشورهای عضو احتمالاً رسیدن به اجماع را برای این گروه دشوارتر می کند. موضوع کلیدی این اجلاس تلاش برای ایجاد یک سیستم پرداخت جهانی شبیه به شبکه بانکی جهانی موسوم به SWIFT است که روسیه به دلیل تهاجم خود به اوکراین از آن مستثنی شده بود. مذاکرات همچنین برای افزودن کشورهای بیشتری به گروه، از جمله یک گروه جدید «شریک» که نیاز به مشارکت کمتر کشورهای ذینفع دارد، در جریان است.
با این حال، هانا نوت از مرکز مطالعات منع گسترش تسلیحات هسته‌ای جیمز مارتین در کالیفرنیا می گوید که بسیاری از فعالیت‌ها در این اجلاس «بیشتر نمایشی است تا محتوایی» و تأکید کرد که تأثیر محدودی بر تلاش‌های جنگی روسیه خواهد داشت.
بنا بر ارزیابی صندوق بین‌المللی پول، پیش بینی می‌شود که سهم بریکس از تولید ناخالص داخلی (GDP) تا پایان دهۀ جاری به ۳۷ درصد افزایش یابد در حالیکه سهم گروه هفت اقتصاد بزرگ غربی از تولید ناخالص داخلی از ۳٠ درصد در سال جاری به ٢۸ درصد کاهش خواهد یافت.
به گزارش خبرگزاری رویترز، روسیه به دنبال متقاعد کردن کشورهای عضو بریکس برای ایجاد یک پلتفرم جایگزین برای پرداخت‌های بین‌المللی است تا با تحریم‌های غرب علیه مسکو مقابله کند.
پیش بینی صدور بیانیه در پایان اجلاس بریکس
به گفته اوشاکوف، درباره تصویب بیانیه سران گروه بریکس در کازان برنامه‌ریزی شده است. این بیانیه در قالب سندی جامع، نتایج کار ریاست دوره‌ای روسیه در سال ۲۰۲۴ را جمع‌بندی می‌کند. این بیانیه، هم‌اینک در مرحله آماده سازی است.
اوشاکوف درباره بخشی از این بیانیه که به موضوع مناقشه اوکراین اختصاص دارد، گفته است: رویکرد مشترک کشورهای بریکس در قبال وضعیت اوکراین که در بیانیه نهایی اجلاس کازان ارائه خواهد شد، مورد توافق قرار گرفته است.
ولادیمیر پوتین در روز پنجشنبه، هفت دیدار دوجانبه با رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، رؤسای جمهور لائوس، موریتانی، بولیوی، جمهوری صربسکا، دبیرکل سازمان ملل و نخست وزیر ویتنام خواهد داشت.
بنا بر این گزارش، رئیس جمهور روسیه همچنین در روز پنجشنبه در پایان اجلاس بریکس رئیس جمهور روسیه و میزبان برنامه کنفرانس مطبوعاتی خواهد داشت.
گروهی که به عنوان بریکس شناخته می شود -مخفف برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی- امسال گسترش یافت و شامل مصر، اتیوپی، ایران و امارات متحده عربی شد. این گروه روی هم تقریباً نیمی از جمعیت جهان و بیش از ۳۵ درصد از تولید اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهند .
کازان پایتخت منطقه تاتارستان روسیه است که حدود ۸۰۰ مایل از خط مقدم با اوکراین فاصله دارد. با وجود مسافت، این منطقه در معرض حملات دوربرد هواپیماهای بدون سرنشین اوکراینی از جمله در آوریل امسال قرار گرفته است. تدابیر امنیتی در کازان به ویژه با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و محدودیت رفت و آمد در اطراف شهر شدید است.
روز پنجشنبه با انتشار بیانیه پایانی نشست بریکس روشن خواهد شد این گروه تا چه اندازه می تواند علیرغم تفاوت اهداف، برآمد سیاسی مشترک داشته باشد و از عرصه نمایش قدرت وارد عمل مشترک جمعی شود. البته این جمع ممکن است بیانیه ی مشترکی منتشر کند اما تا اتحاد عمل و دستیابی به سیاست مشترکی که به تقویت هژمونی چندجانبه گرایی در عرصه جهانی منجر شود موانع بزرگی را باید پشت سر بگذارد. اختلاف هند و چین دو قدرت تعیین کننده در ایجاد و یا بر هم زدن هر نوع توازن جهانی عمیق تر از همپوشی اهداف آنها در درون بریکس است. اما اختلافات درون بریکس، تنها به هند و چین محدود نمی‌شود. بین مصر و اتیوپی، دو عضو جدید بریکس نیز تنش‌هایی وجود دارد. و ایران و عربستان هم با وجود صحبت‌ها درباره آشتی، مدت‌ها است که رقبای منطقه‌ای یکدیگر هستند. هنوز اقدامات زیادی در نوبت است. توسعه ارزهای جایگزین و به اصطلاح «دلارزدایی» یا به چالش کشیدن سلطه جهانی دلار آمریکا، شاید وقتی دیگر در فهرست اقدامات عملی قرار گیرد.
