آن آپلباوُم (Anne Elizabeth Applebaum)، ۶۰ ساله. نویسنده و روزنامه نگار و مورّخِ آمریکایی/لهستانی، برندهی جایزهی صلحِ «انجمن ناشران و کتابفروشان آلمان» در امسال، ۲۰۲۴ شد. این جایزه، در روزِ یک شنبه ۲۰/اکتبر/۲۰۲۴ (۲۹/مهر/۱۴۰۳) به روالِ مرسوم، در آخرین روزِ “نمایشگاهِ جهانیِ کتابِ فرانکفورت- آلمان” به این زن داده شد. او همسرِ رادک سیکورسکی (Radek Sikorski) وزیر خارجهی کنونیِ لهستان است..
او تا پیش از این، چندین جایزه دریافت کرده است: در میانِ این جایزهها، از “جایزهی پولیتزر” (۲۰۰۴) دیده میشود تا جایزههایی از برخی نهادها در اوکراین. میگویند او خبره و تحلیلگرِ مسایل کشورهای شرقِ اروپا است و کتابها و نوشتههایی در افشای “حکومتهای خودکامه”ی این کشورها منتشر کرده است. کتابها و نوشتههای او، که شماری از آنها به فارسی هم ترجمه شدند، آمیزهای از دیدگاههای تندِ راستروانه و ضدّ کمونیستی با روشهای ژورنالیستی است.
او در بارهی جنگِ اوکراین معتقد است که کشورهای غربی باید سلاح به اوکراین بفرستند و یک پیروزیِ نظامی را برای اوکراین ممکن سازند. او حتّی در نخستین روزهای آغاز جنگِ اوکراین نیز در گفتگویی با نشریهی لوموند (۲۳/مارس/۲۰۲۲ – ۰۳/فروردین/۱۴۰۱) در بارهی جنگِ اوکراین گفته بود: این «مناقشه را نمیتوان از طریق گفتوگو حل و فصل کرد، بلکه از طریق پیروزی نظامی این امر میسر است …».
او در سخنرانیاش در هنگامِ دریافتِ جایزهی صلحِ «انجمن ناشران و کتابفروشان آلمان» گفت: « “جنگ هرگز”، چشمها را بر واقعیت میبندد». او در این سخنرانی گفت: «ما، برای جلوگیریکردن از این که روسیه نظامِ سیاسیِ خودکامهاش را گسترش دهد، باید به اوکراین برای پیروزی کمک کنیم … اگر ما این امکان را داریم که با یک پیروزیِ نظامی به کیشِ وحشتناکِ خشونت در روسیه پایان دهیم، باید از این امکان استفاده کنیم، همانگونه که یک پیروزیِ نظامی، کیشِ خشونت را در آلمان پایان داد …».
او در این سخنرانی همچنین گفت: «برای آلمانیها غیرِ عادی است اگر از آنها خواسته شود که سلاح ارسال کنند … ولی آموزهی اصلیِ تاریخِ آلمان این نیست که آلمانیها نباید هرگز به جنگ دست بزنند، بلکه این است که آنها یک مسئولیتِ ویژهای در تلاش برای آزادی دارند و باید در این راه حتّی به خطرها نیز تن دهند …».
او در این سخنرانیِ جنگطلبانه، به طرزی حسابشده و عمدی و با همان روشِ ژورنالیستیِ آشفتهاش که در آثارِ او هم دیده میشود، کوشید تا با انتقاد از نِحلهای غیرِ فعّال در میانِ پاسیفیستها، همهی جنبشهای فعّال و پویای ضدّ جنگ و صلحطلب را بی اعتبار کرده و به سُخره بگیرد.
دادن جایزهی صلح به چنین کسی، آنچنان آشکارا متناقض با صلحطلبی بود که رییسِ «انجمن ناشران و کتابفروشان آلمان» – انگار که دارد در برابرِ این سؤال که: چهگونه میتوان به کسی که فرستادنِ اسلحه را موعظه میکند جایزهی صلح داد، پاسخ میدهد -، گفت: «این، فرهنگِ جایزهی صلح است. میتوانیم با دیدگاههای برندهگانِ جایزهی صلح درگیر شویم …». پاسخی دو پهلو که چیزی جز تلاش برای پنهانکردنِ این حقیقت نیست که نمایشگاهِ جهانیِ کتابِ فرانکفورت- آلمان، بهویژه در پس از آغازِ جنگِ اوکراین، به فرصتی برای قربانیکردنِ کتاب در زیرِ پای جنگطلبی تبدیل شده است.
ــــــــــ
محمّدرضا مهجوریان، ۳۰/مهر/۱۴۰۳