در روز جمعه ۱۸ اکتبر ۲۰۲۴، بخش بزرگی از کوبا با خاموشی تقریباً کامل روبهرو شد که بخش زیادی از ۱۰ میلیون نفر از ساکنان این جزیره را در تاریکی فرو برد. این کشور به دلیل وضعیت شکننده شبکه برق و کمبود منابع سوختی با بدترین بحران انرژی در ۳۰ سال اخیر مواجه است. اکنون وضعیت خاموشی به تدریج در حال بهبود است. شبکه برق این کشور که وابستگی زیادی به سوختهای فسیلی دارد و به دلیل فرسودگی نیروگاههای حرارتی در وضعیت بحرانی قرار دارد، بهطور مستقیم تحت تأثیر تحریمهای اقتصادی آمریکا قرار گرفته است.
رئیسجمهور کوبا، میگل دیاز کانل، در پی این خاموشی گسترده اعلام کرد این کشور در وضعیت “اضطراری انرژی” قرار دارد. به دلیل کمبود سوخت و قطعات لازم برای تعمیر و نگهداری نیروگاههای حرارتی، قطعیهای برق مزمن در بسیاری از مناطق کشور بهطور روزافزون تکرار شده و گاهی اوقات تا بیش از ۲۰ ساعت در روز ادامه داشته است. تخمین زده میشود که کسری انرژی در کوبا به ۳۰ درصد رسیده باشد، اما در روز پنجشنبه ۱۶ اکتبر این میزان به ۵۰ درصد افزایش یافت.
بحران انرژی کوبا بهشدت تحت تأثیر تحریمهای اقتصادی و تجاری اعمالشده از سوی ایالات متحده آمریکا است که از سال ۱۹۶۲ برقرار شده و در سالهای اخیر شدت یافته است. این تحریمها مانع از تأمین قطعات یدکی و مواد لازم برای تعمیر نیروگاههای حرارتی این کشور شده است. نیروگاه آنتونیو گویتراس، یکی از اصلیترین نیروگاههای کوبا که در منطقه ماتانزاس واقع شده، به دلیل این تحریمها دچار مشکلات جدی شده و توانایی تولید برق آن به شدت کاهش یافته است. به گفته رئیسجمهور دیاز کانل، تحریمها هر ساله زیانهای قابلتوجهی به زیرساختهای برق کوبا وارد میکنند.
دولت کوبا در تلاش است تا با اتخاذ تدابیر فوری، وضعیت شبکه برق را بهبود بخشد. نخستوزیر مانوئل ماررو تعلیق کلیه خدمات عمومی غیرضروری را اعلام کرد تا منابع محدود برق به بیمارستانها، مشاغل و منازل اختصاص یابد. در روز شنبه، ۱۹ اکتبر، وزارت انرژی و معادن کوبا اعلام کرد که توانسته است ۶۹۵ مگاوات برق، معادل مصرف ۱۶ درصد جمعیت، را به شبکه بازگرداند. با این حال، مشکلات همچنان ادامه دارد و روند بازسازی شبکه برق بسیار پیچیده است.
در همین حال، کوبا بار دیگر در سازمان ملل متحد خواستار پایان دادن به محاصره اقتصادی، تجاری و مالی تحمیل شده توسط ایالات متحده شد. این کشور تاکید کرد تحریمهای آمریکا تأثیر مستقیم و شدیدی بر زیرساختهای برق این کشور دارد و مانع از دسترسی به قطعات یدکی از کشورهای مختلف مانند آلمان، کانادا، فرانسه و سوئیس شده است. گزارشهای سازمان ملل متحد نیز تأیید میکند که تحریمهای آمریکا سالانه بیش از ۵۰۰۰ میلیارد دلار زیان اقتصادی به کوبا وارد میکند.
با توجه به ادامه تحریمها و مشکلات ناشی از کمبود منابع سوختی و قطعات یدکی، آینده شبکه برق کوبا همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. این کشور نیازمند حمایتهای بینالمللی برای بازسازی و تقویت زیرساختهای انرژی خود است، اما تا زمانی که تحریمهای آمریکا به قوت خود باقی بمانند، این روند با دشواریهای فراوانی روبهرو خواهد بود.