خبر: آوارهای غزه پس از یک سال جنگ؛ نجات غزه از میان آوارها با چالش‌ها و هزینه‌های سنگین
یک سال پس از شروع جنگ در غزه، چگونگی مقابله با میلیون‌ها تُن آوار و نخاله‌های ساختمانی ناشی از درگیری‌ها، موضوع اصلی بحث میان مردم و مقامات محلی است. آوارهایی که قرار است جمع‌آوری، جابجا و بازیافت شوند، یک کار عظیم و هزینه‌بر است و به گفته‌ی سازمان ملل متحد، تکمیل این پروژه چندین سال به طول می‌انجامد و هزینه‌ای بالغ بر ۱.۲ میلیارد دلار خواهد داشت.
زندگی میان آوارها
در یکی از مناطق تخریب شده در خان یونس در جنوب غزه، محمد ۱۱ ساله در خرابه‌های خانه دوطبقه خود، تکه‌های سقف فرو ریخته را در یک سطل شکسته جمع‌آوری می‌کند و آنها را به ماسه و شن خرد می‌کند. پدرش، جهاد شمعلی، ۴۲ ساله، که پیش‌تر کارگر ساختمانی بوده، از این خرده‌ها برای ساخت سنگ قبر برای قربانیان جنگ در غزه استفاده می‌کند. او می‌گوید: “ما این نخاله‌ها را نه برای ساخت خانه‌ها، بلکه برای قبرها و مقبره‌ها جمع می‌کنیم؛ از یک بدبختی به بدبختی دیگر.”
خانواده شمعلی تنها یکی از بسیاری از خانواده‌هایی است که با چنین شرایطی در غزه زندگی می‌کنند. در حالی که جمع‌آوری آوار برای استفاده مجدد از آن اقدامی ضروری است، اما انجام این کار اغلب با صحنه‌های دردناک همراه است. این خانواده در ماه مارس مجبور شدند برای فرزندشان اسماعیل، که در هنگام انجام کارهای روزمره خانواده کشته شد، قبری بسازند.
میزان و حجم آوارها
به گزارش سازمان ملل متحد، بیش از ۴۲ میلیون تُن آوار در غزه انباشته شده است. این حجم عظیم آوار شامل سازه‌های شکسته و ویران‌شده است که در برخی موارد همچنان به صورت نیمه‌سالم برپا هستند. برای درک بهتر این حجم، می‌توان گفت که این آوارها ۱۴ برابر میزان نخاله‌های ساختمانی است که غزه از سال ۲۰۰۸ تا آغاز جنگ در سال گذشته انباشته کرده بود. به گفته سازمان ملل، این مقدار بیش از پنج برابر میزان آوار باقی‌مانده پس از نبرد موصل در عراق در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ است.
اگر این آوارها را روی هم جمع کنیم، می‌توان گفت که ۱۱ برابر حجم بزرگترین هرم مصر، هرم جیزه، خواهد بود. و این حجم همچنان به صورت روزانه در حال افزایش است.
تلاش‌ها برای مدیریت آوارها
سازمان ملل متحد در حال تلاش برای کمک به مقامات غزه برای مدیریت این آوارها است. یک گروه کاری تحت عنوان “گروه مدیریت نخاله‌ها” به رهبری سازمان ملل، قصد دارد با همکاری مقامات فلسطینی یک پروژه آزمایشی در خان یونس و دیر البلح در مرکز غزه برای پاکسازی آوارهای کنار جاده‌ها در این ماه آغاز کند. آلساندرو مراکیچ، رئیس دفتر برنامه توسعه سازمان ملل در غزه که ریاست این گروه کاری را بر عهده دارد، می‌گوید: “چالش‌ها بسیار بزرگ هستند. این یک عملیات عظیم خواهد بود، اما در عین حال ضروری است که همین حالا شروع کنیم.”
چالش‌های پیش رو
بنا به آمارها، دو سوم ساختمان‌های غزه قبل از جنگ، یعنی بیش از ۱۶۳ هزار ساختمان، دچار آسیب شده یا به کلی ویران شده‌اند. یک‌سوم از این ساختمان‌ها، ساختمان‌های بلندمرتبه بوده‌اند. پس از جنگ هفت هفته‌ای غزه در سال ۲۰۱۴، برنامه توسعه سازمان ملل متحد و همکاران آن توانستند ۳ میلیون تُن نخاله را پاکسازی کنند که تنها ۷ درصد از حجم کنونی آوارها را شامل می‌شود.
تخمینی که از سوی سازمان ملل انجام شده، نشان می‌دهد پاکسازی ۱۰ میلیون تُن از این آوارها هزینه‌ای حدود ۲۸۰ میلیون دلار خواهد داشت. با این حساب، هزینه کلی پاکسازی در صورتی که جنگ متوقف شود، ممکن است به حدود ۱.۲ میلیارد دلار برسد.
خطرات و تهدیدهای نهفته در آوارها
یکی از نگرانی‌های اصلی، وجود اجساد دفن‌نشده در میان آوارها است. وزارت بهداشت فلسطین تخمین می‌زند که حدود ۱۰ هزار جسد هنوز در میان نخاله‌ها و آوارها باقی مانده‌اند. علاوه بر این، وجود بمب‌های منفجرنشده، خطرات زیادی برای مردم و امدادگران دارد.
بر اساس اعلام کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، تهدید ناشی از این مواد منفجره در سراسر غزه گسترده است. برخی از نخاله‌ها نیز به دلیل وجود مواد آلاینده از جمله آزبست، خطرات جدی برای سلامتی مردم به همراه دارند. سازمان جهانی بهداشت گزارش داده که در سال گذشته حدود یک میلیون مورد عفونت حاد تنفسی در غزه ثبت شده است.
کمبود منابع و تجهیزات
کمبود فضا برای دفع آوارها نیز یکی دیگر از مشکلات اساسی است. پیش از جنگ، جمعیت ۲.۳ میلیونی غزه در یک منطقه کوچک به طول ۴۵ کیلومتر و عرض ۱۰ کیلومتر زندگی می‌کردند. با افزایش میزان نخاله‌ها، مکان‌های دفن زباله‌ها اکنون در منطقه‌ای تحت کنترل نظامی اسرائیل قرار گرفته‌اند.
همچنین کمبود تجهیزات صنعتی برای خرد کردن و بازیافت آوارها یکی از موانع اصلی است. واردات این تجهیزات از طریق گذرگاه‌های تحت کنترل اسرائیل انجام می‌شود که با تأخیرهای طولانی همراه است.
آینده بازسازی غزه؛ هنوز نامعلوم
در حالی که مقامات محلی و سازمان‌های بین‌المللی برای پاکسازی و بازیافت آوارها تلاش می‌کنند، عدم اطمینان از آینده سیاسی منطقه، بازسازی بلندمدت غزه را با تردید مواجه کرده است. یکی از مقامات سازمان ملل می‌گوید: “همه نگران این هستند که آیا بازسازی غزه بدون یک راه‌حل سیاسی ممکن است؟”
منبع: آسوشیتدپرس
