نازک بین-تشکیلات ورزشی ایران تقریباً از پیش از بازیهای المپیک ۱۹۳۶ برلین (۱۳۱۵ شمسی) به وجود آمد. آن زمان ،ایران در کمیته بین المللی المپیک (IOC) عضویت نداشت .اما طبق دعوتنامه دریافتی در اردویی با نام «همایش تربیت بدنی و ورزش» در آلمان شرکت کرد.بعد از اتمام جنگ جهانی دوم ،اوضاع اجتماعی ایران به تدریج آرام شد و مسابقه‌های قهرمانی کشور که از سال ۱۳۱۸ شروع شده بود، پس از مدتی وقفه ،دوباره از سر گرفته شد. در جریان این رقابتها ،ورزشکاران ایران به خصوص در دو رشته وزنه برداری و کشتی نشان دادند که قادر به نبرد و رقابت در صحنه‌های بین المللی هستند. به خصوص که حضور تیم وزنه برداری ایران در مسابقات اروپایی ۱۹۴۷ -به صورت میهمان- نشان داد که ایران در این رشته می‌تواند جزو ۱۰ تیم اول جهان باشد. در کشتی هم رقابت‌های داخلی و به خصوص حضور مربی با تجربه و بین المللی از ترکیه به نام «صاییم اریکان» نوید بخش آینده موفق ورزشکاران این رشته بود.سازمان ورزش کشور که در آن روزها «انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی» نامیده می‌شد در سال ۱۳۲۵ مبادرت به تشکیل فدراسیون‌های ورزشی کرد. همزمان فدراسیون‌های تازه تاسیس با تلاش افرادی همچون دکتر علی کنی و ابوالفضل صدر و فتح الله امیرعلایی به عضویت فدراسیون‌های بین المللی در آمدند. در همین راستا و در تیرماه ۱۳۲۵ (۱۹۴۷ میلادی) کمیته بین المللی المپیک درخواست ایران را برای عضویت در این کمیته پذیرفت.
همزمان کمیته ملی المپیک در ایران تشکیل و اساسنامه آن هم طبق منشور المپیک تدوین شد. علی کنی ،هم به عنوان اولین رئیس این کمیته منصوب شد. هیات اجرایی هم با حضور افرادی مانند ،حسین صادق، نصرت الله شاهمیر، سرهنگ مبشری، سروان محمد خاتمی و حمید محمدپور شکل گرفت.بدین شکل بود راه برای ورود به صحنه بازیهای المپیک هموار شد .به طوری که نخستین کاروان رسمی ایران ۱۳ ماه بعد از عضویت ایران در IOC در بازیهای ۱۹۴۸ لندن شرکت کرد. (بعد از المپیک ۱۹۳۶ که ایران در اردوی جانبی آن شرکت داشت دو المپیک ۱۹۴۰ و ۱۹۴۴ به علت جنگ برگزار نشد).
اولین ایرانی دو رگه که در بازیهای المپیک سال ۳۶۰ بعد از میلاد ،مدال طلا گرفت
تعدادی از مورخان تاریخ، با استناد به نوشته های مورخانی مثل ، موسس خورناتسی” تاریخ‌نگار، فیلسوف و نویسنده ارمنی سده ۵ میلادی و اسناد بررسی شده در موزه های المپیک آتن و لندن، معتقدند ، زمانی که قدرت رومی ها موجب شد تا بازیهای المپیک کلاسیک از قدرت انحصاری یونان خارج شود ، و دیدگاه اینتر ناسیونالی به میان آید،از ارمنستان نیز تیمهائی در بازیهای المپیک در سال ۳۶۰ قبل از میلاد ، شرکت کردند. وارازدات( Varastades ) پادشاه ارمنستان ،از ارامنه ایرانی تبار بوده و به قول امروزی ها، جنس دورگه داشت. وی آخرین مدال بازیهای المپیک در آن سال را کسب می کند. “وارازدات” پادشاه ارمنستان از “دودمان آرشاکونی” در دویست و نود یکمین دوره از المپیک در سال ۳۶۰ قبل از میلاد در رشته بوکس قهرمان شد. این پادشاه فرجام بدی داشت و بعد از مدتی از کشور رانده شد.
اولین حضور رسمی
حضور ایران در المپیک ۱۹۴۸ لندن طبق دعوتنامه دریافتی از کمیته بین المللی المپیک انجام شد. اما زمانیکه این دعوتنامه برای ایران ارسال شد، دولت از لحاظ بودجه در مضیقه بود. در لایحه دولت قرار بود مجلس سه میلیون ریال برای کمک به تربیت بدنی تصویب کند. اما در نهایت به دلیل اوضاع متشنج داخلی و کسری بودجه تمام لوایح دولت در مجلس رد شد.
برای حل مشکل بودجه، تیمسار جهانبانی رئیس وقت تربیت بدنی ایران به شاه متوسل شد و برای تشکیل اردو و اعزام کاروان به بازیهای المپیک «یک میلیون ریال» وام گرفت. بعد از آن بود که اردوی ورزشکاران ایرانی شکل گرفت و در آخرین لحظات از مهلت باقی مانده ثبت نام آنها برای اعزام به بازیها انجام شد. بدین ترتیب کاروان ایران در ۶ رشته وزنه برداری، کشتی، مشت زنی، ژیمناستیک، بسکتبال و تیراندازی با ۳۸ ورزشکار و ۱۳ همراه برای نخستین بار در بازیهای المپیک شرکت کرد.این کاروان با پرچمداری سرهنگ مصطفی بهارمست در مراسم رژه المپیک ۱۹۴۸ لندن شرکت کرد. در این بازیها محمد جعفر سلماسی در دسته ۶۰ کیلوگرم مسابقات وزنه برداری صاحب مدال برنز شد و نخسین نشان ورزش ایران در بازیهای المپیک را به نام خود ثبت کرد.در همین رقابتها در کشتی یک رتبه چهارمی و یک رتبه پنجمی در سبک ترین و سنگین‌ترین وزن‌ها به دست آمد. در بسکتبال هم تیم ایران در میان ۲۸ تیم شرکت کننده در رده ۱۴ ایستاد اما در سایر رشته‌ها موفقیت قابل توجهی به دست نیامد.
ایران تا زمان برگزاری بیست و یکمین دوره بازیهای المپیک حضور مستمر در این بازیها داشت .اما المپیک بیست و دوم به سال ۱۹۸۰ که شوروی در مسکو میزبانی آن را برعهده داشت به دلیل اشغال افغانستان که کشور مسلمان و همسایه ایران است، از سوی جمهوری اسلامی ایران تحریم شد. مسئولان ورزش ایران المپیک بیست و سوم سال ۱۹۸۰ لس آنجلس را هم به دلیل حمایتهای آمریکا از عراق که به خاک کشورمان تجاوز کرده بود، تحریم کردند. آمریکا میزبان این بازیها در لس آنجلس بود.بدین ترتیب ورزش ایران فرصت حضور در دو دوره متوالی المپیک را از دست داد. اما از المپیک بیست و چهارم شرکت دوباره در این بازیها را از سر گرفت و به صورت متوالی آن را ادامه داد تا امروز که در آستانه حضور در سی و یکمین دوره این رویداد است.
کاروان ۸۴ نفره ایران در المپیک ۱۹۷۶ کانادا بزرگ‌ترین کاروان اعزامی ایران به این بازیها بود. ضمن اینکه بهترین عملکرد کاروان ایران – از نظر مدال آوری – هم بعد از المپیک ۲۰۰۰ سیدنی که طی آن کاروان کشورمان صاحب ۶ مدال شد، مربوط به المپیک لندن می شود. کاروان ایران در بازیهای المپیک ۲۰۱۲ لندن، به ۱۲ مدال شامل ۴ مدال طلا، ۵ نقره و ۳ برنز دست یافت و هفدهم شد.
از نخستین حضور رسمی ایران در بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۴۸ تا بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۱، ورزشکاران ایرانی موفق شدند در مجموع ۷۷ مدال برای کشورشان تصاحب کنند.۲۳ مدال طلا، ۲۴ مدال نقره و ۳۰ مدال برنز حاصل تلاش ۶۱ ورزشکار ایرانی در ۱۷ دوره از بازیهای تابستانی المپیک است.
اولین حضور و اولین گل
اولین بار تیم فوتبال ایران در المپیک ۱۹۶۴ توکیو توانست به المپیک برسد. تیمی که حسین فکری مربی آن بود .ستاره‌هایی جون عزیز اصلی، حسن حبیبی، پرویز قلیچ‌خانی، کرم نیرلو و … در آن حضور داشتند. مسابقات با حضور ۱۴ تیم به انجام می‌رسید و تیم ایران در گروه اول با آلمان، رومانی و مکزیک هم‌گروه شد. نخستین بازی و شکست سنگین چهار بر صفر در برابر آلمان. شاگردان فکری در دومین پیکار مقابل مکزیک به تساوی یک بر یک رسیدند. کرم نیرلو در دقیقه ۵۹ گل تساوی‌بخش را زد و زننده اولین گل فوتبال ایران در تاریخ المپیک نام گرفت. ملی‌پوشان در آخرین بازی با یک گل به رومانی باختند تا با یک امتیاز در رده چهارم قرار بگیرند و حذف شوند.
اولین پیروزی و ثبت ۲ شکست سنگین
بعد از یک دوره غیبت، در سال ۱۹۷۲ بازهم ایران مجوز حضور در المپیک را گرفت. این بار مسابقات در آلمان به انجام می‌رسید. تیم تحت هدایت محمود بیاتی در اوج آمادگی بود. ستاره‌هایی نظیر ابراهیم آشتیانی، جعفر کاشانی، اکبر کارگرجم، علی پروین، علی جباری، صفر ایرانپاک، مهدی مناجاتی و … در تیم حضور داشتند. با این حال دیدار نخست بازهم با یک شکست سنگین همراه شد. مجارستان قدرتمند با حساب پنج بر صفر تیم ملی را مغلوب کرد. دیدار دوم در برابر دانمارک به انجام رسید و در عین ناباوری یک شکست سنگین دیگر حاصل شد؛ این بار با حساب چهار بر صفر. رقابت با برزیل در روز آخر حساسیت بالایی نداشت. با این حال تیم ایران توانست به نخستین برد خود در المپیک برسد و با تک گل مجید حلوایی در دقیقه ۶۳، سلسائو را شکست دهد.
اولین صعود و درخشش در کانادا
چهار سال بعد ، تیم ملی فوتبال ایران بار دیگر به مرحله نهائی فوتبال بازیهای المپیک ۱۹۷۶ مونترال صعود کرد. در تیم ایران، آندرانیک اسکندریان، پرویز قلیچ‌خانی، علی پروین، حسن روشن، علیرضا خورشیدی، ناصر حجازی، علیرضا عزیزی و … حضور داشتند. ایران در گروه سوم با لهستان قدرتمند و کوبا هم‌گروه بود. تیم ملی در شهر تاوا دست به کار بزرگی زد و با تک گل غلامحسین مظلومی از سد کوبا گذشت تا به نوعی صعود خود را قطعی کند. دیدار دوم در برابر لهستانی بود که در جام جهانی ۱۹۷۴ آلمان با کسب عنوان سوم خوش درخشیده بود. نسل طلایی لهستان مقابل نسل طلایی ایران که ماحصل آن برد نتیجه ۳بر ۲ برای تیم اروپایی بود. آندره ژارماچ مهاجم سرشناس ۲ گل زد و کازیمیر دینا کاپیتان تیم زننده گل دیگر لهستان بود. در سوی مقابل علی پروین و حسن روشن موفق به گلزنی شدند. ایران علی‌رغم این شکست به یک چهارم نهایی رسید. حریف بعدی شوروی بود. ایران ۲ گل در دقایق ۴۹ و ۶۷ دریافت کرد. تا گل دقیقه ۸۲ کاپیتان پرویز قلیچ‌خانی از روی نقطه پنالتی بی‌اثر باشد. آن تیم جذاب در دور یک چهارم از گردونه مسابقات کنار رفت. در پایان لهستان دوم شد و شوروی به مقام سوم .
بعد از تاسیس جمهوری اسلامی ایران، تیم ایران با هدایت حسن حبیبی ،با پشت سر گذاشتن کره شمالی، چین، هند، سریلانکا و سنگاپور برای سومین بار پیاپی به المپیک ۱۹۸۰ مسکو صعود کرد .اما در نهایت اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی باعث شد تا ایران حضور در این مسابقات را تحریم کند. البته به جز این دوره ،ایران مسابقات المپیک ۱۹۸۴ لس‌آنجلس را هم به دلیل برگزاری در خاک آمریکا تحریم کرد، تا یک دوره هم به این شکل بگذرد. این آخرین باری بود که فوتبال ایران جواز حضور در بازیهای المپیک را دریافت کرد. از آن تاریخ تاکنون فوتبال ایران در بازیهای المپیک حضور نداشته است. در ادامه نتایج کامل ورزشکاران ایران در ادوار مختلف بازیهای المپیک را با استناد به اطلاعات کمیته ملی المپیک می آید:
چهاردهمین دوره :
۱۹۴۸ – لندن (انگلستان)
تعداد ورزشکاران ایران: ۳۸ نفر، تیراندازی (۳) مشت زنی (۹) وزنه برداری (۵) کشتی آزاد (۸) تیم ملی بسکتبال (۱۲) یمناستیک (۱)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– بسکتبال: با ۵ باخت و یک برد، در میان ۲۳ کشور پانزدهم شد.
– کشتی آزاد: منصور رئیسی (چهارم)، عباس زندی (هفتم مشترک) ، ابوالقاسم سخدری (پنجم مشترک). عنوان تیمی: نهم.
– وزنه برداری: جعفر سلماسی (مدال برنز) ، محمود نامجو (پنجم- شکستن رکورد دو ضرب جهان).
– نتیجه: ایران با کسب یک مدال برنز در رده آخر کشورهای دریافت کننده مدال (سی و چهارم) قرار گرفت.
پانزدهمین دوره :
۱۹۵۲ – هلسینکی (فنلاند)
تعداد ورزشکاران ایران: ۲۲ نفر، کشتی آزاد (۸) وزنه برداری (۷) مشت زنی (۶) دوومیدانی (۱)
نتایج کاروان ورزشی ایران: – کشتی آزاد: محمود ملاقاسمی (مدال برنز)، مهدی یعقوبی (هشتم مشترک)، ناصر گیوه‌چی (مدال نقره)، جهانبخت توفیق (مدال برنز)، عبدالله مجتبوی (مدال برنز)، غلامرضا تختی (مدال نقره)، عباس زندی (پنجم). عنوان تیمی: سوم . – وزنه برداری: محمود نامجو (مدال نقره) ، علی میرزایی (مدال برنز) ، محسن عدل طباطبایی (هشتم)، حسن فردوس (پنجم)، جلال منصوری (هشتم)، محمدحسن رهنوردی (چهارم)، فیروز برهان (پنجم). عنوان تیمی: سوم. – نتیجه: ایران با کسب ۳ مدال نقره و ۴ مدال برنز در رده سی ام جای گرفت.
شانزدهمین دوره:
۱۹۵۶ – ملبورن (استرالیا)
تعداد ورزشکاران ایران: ۱۷ نفر، کشتی آزاد (۸) وزنه برداری (۷) دوومیدانی (۲)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: محمدعلی خجسته‌پور (نقره)، مهدی یعقوبی (نقره)، ناصر گیوه‌چی (ششم مشترک)، امامعلی حبیبی (طلا)، نبی سروری (چهارم مشترک)، عباس زندی (هفتم مشترک)، غلامرضا تختی (طلا). عنوان تیمی: سوم. – وزنه برداری: محمود نامجو (برنز)، هنریک تمرز (پنجم)، ابراهیم پیروی (هفتم)، جلال منصوری (چهارم)، فیروز پژمان (چهارم). عنوان تیمی: سوم. – دوومیدانی: نجم‌الدین فارابی (با ۵۱۰۳ امتیاز، چهاردهم). – نتیجه: ایران با کسب ۲ مدال طلا، ۲ نقره و یک برنز در رده بندی نهایی، چهاردهم شد.
هفدهمین دوره:
۱۹۶۰ – رم (ایتالیا)
تعداد ورزشکاران ایران: ۲۵ نفر، مشت زنی (۴) دوومیدانی (۱) کشتی آزاد (۸) کشتی فرنگی (۴) وزنه برداری (۷) تیراندازی (۱(
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: محمدابراهیم سیف پور (برنز)، مهدی یعقوبی (هفتم)، مصطفی تاجیک (چهارم مشترک)، محمدخادم ازغدی (هشتم)، امامعلی حبیبی (چهارم مشترک)، غلامرضا تختی (نقره). عنوان تیمی: پنجم.
– کشتی فرنگی: محمد پذیرایی (برنز)، حسین ملاقاسمی (ششم مشترک).
– وزنه برداری: اسماعیل علم خواه (برنز)، محمد عامی تهرانی (ششم)، هنریک تمرز (چهاردهم)، امیری منگشتی (دهم).
– نتیجه: ایران با کسب یک مدال نقره و سه مدال برنز در رده بیست و هشتم جای گرفت.
هجدهمین دوره:
۱۹۶۴ – توکیو (ژاپن)
تعداد ورزشکاران ایران: ۵۸ نفر، دوومیدانی (۸) دوچرخه سواری (۴) مشت زنی (۱) شنا(۱) شیرجه (۱) ژیمناستیک (۲) فوتبال (۱۸) تیراندازی (۴) کشتی آزاد (۷) کشتی فرنگی (۵) شمشیربازی (۴)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: اکبر حیدری (برنز)، عبدالله خدابنده (هشتم)، عبدالله موحد (پنجم)، محمدعلی صنعتکاران (برنز)، منصور مهدی زاده (چهارم)، غلامرضا تختی (چهارم). عنوان تیمی: پنجم.
– کشتی فرنگی: رسول میرمالک (ششم)، اصغر ذوقیان (هفتم مشترک).
– وزنه برداری: رجبی اسلامی (دهم)، پرویز جلایر (هفتم).
– نتیجه: ایران با دریافت ۲ مدال برنز در رده بندی نهایی، سی و پنجم شد.
نوزدهمین دوره:
۱۹۶۸ – مکزیکو (مکزیک)
تعداد ورزشکاران ایران: ۱۴ نفر، دوومیدانی (۱) وزنه برداری (۴) کشتی آزاد (۸) کشتی فرنگی (۱)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: ابوطالب طالبی (برنز)، شمس‌الدین سیدعباسی (برنز)، عبدالله موحد (طلا)، علی محمد مومنی (چهارم). مقام تیمی: ششم.
– وزنه برداری: محمد نصیری (طلا)، پرویز جلایر (نقره)، نصرالله دهنوی (ششم). مقام تیمی: چهارم.
– نتیجه: ایران با کسب ۲ مدال طلا، یک نقره و دو برنز در رده بندی نهایی، نوزدهم شد.
بیستمین دوره:
۱۹۷۲ – مونیخ (آلمان غربی)
تعداد ورزشکاران ایران: ۵۱ نفر، کشتی آزاد (۱۰) مشت زنی (۵) فوتبال (۱۹) کشتی فرنگی (۵) دوچرخه سواری (۴) وزنه برداری (۳) دوومیدانی (۳) شمشیربازی (۲)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– وزنه برداری: محمد نصیری (نقره)، نصرالله دهنوی (پنجم). عنوان تیمی: ششم.
– کشتی آزاد: ابراهیم جوادی (برنز)، رمضان خدر (هفتم)، منصور برزگر (پنجم مشترک). مقام تیمی: ششم.
– کشتی فرنگی: رحیم علی آبادی (نقره).
– نتیجه: ایران با دریافت ۲ مدال نقره و یک برنز در رده بیست و هشتم جای گرفت.
بیست و یکمین دوره:
۱۹۷۶ – مونترال (کانادا)
تعداد ورزشکاران ایران: ۸۸ نفر، فوتبال (۱۹) تیراندازی (۴) شمشیربازی (۱۳) مشت زنی (۶) دوچرخه سواری (۷) وزنه برداری (۷) واترپلو (۱۱) دوومیدانی (۴) کشتی آزاد (۱۰) کشتی فرنگی (۷)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: منصور برزگر (نقره)، محسن فره وشی (چهارم)، رمضان خدر (پنجم).
– وزنه برداری: محمد نصیری (برنز).
– کشتی فرنگی: مرادعلی شیرانی (ششم).
– نتیجه: ایران با کسب یک مدال نقره و یک برنز در رده بندی نهایی، سی و سوم شد.
تحریم بازیها:
نظام تازه تاسیس جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۹۸۰ به بهانه اشغال افغانستان توسط ارتش شوروی سابق، با شعار نه غربی-نه شرقی، بازیهای المپیک مسکو را تحریم کرد.
در سال ۱۹۸۴، نیز جمهوری اسلامی ایران، با تکیه بر همین شعار و در اعتراض به سیاستهای آمریکا که آن را شیطان بزرگ لقب داده، بازیهای المپیک ۱۹۸۴ لس آنجلس را نیز تحریم کرد. بدین تریب طی هشت سال ورزشکاران ایران نتوانستند در دو دوره از بازیهای المپیک مسکو و لس آنجلس شرکت کنند.
بیست و چهارمین دوره:
۱۹۸۸ – سئول (کره‌جنوبی)
تعداد ورزشکاران ایران: ۲۷ نفر، کشتی آزاد(۸)، کشتی فرنگی (۷)، دوچرخه‌سواری(۷)، دو ماراتن(۱) تکواندو (غیررسمی – ۴)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: عسکری محمدیان (نقره)، اکبر فلاح (چهارم)، آیت واگذاری (ششم)، عنوان تیمی: نهم.
– نتیجه: کاروان ایران با کسب یک مدال نقره همراه با کشورهای کاستاریکا، شیلی، سنگال، جزایر ویرجین، جزایر آنتیل، پرو و اندونزی در رده سی‌وششم قرار گرفت.
بیست و پنجمین دوره:
۱۹۹۲ – بارسلونا (اسپانیا)
تعداد ورزشکاران ایران: ۴۰ نفر، کشتی آزاد (۱۰)، کشتی فرنگی (۶)، دوچرخه‌سواری (۷)، مشت زنی (۶)، وزنه‌برداری (۵)، دوومیدانی (۲)، تنیس‌روی میز (۱)، تکواندو (۳)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: عسکری محمدیان (نقره)، امیررضا خادم (برنز)، رسول خادم(برنز)، علی اکبرنژاد (چهارم)، ایوب بنی‌نصرت(پنجم). عنوان تیمی: سوم – کشتی فرنگی: رضا سیم‌خواه (ششم)، عبدالله چمن‌گلی (ششم)، حسن بایک (پنجم). عنوان تیمی: دوازدهم. – نتیجه: ایران با یک مدال نقره و دو برنز به همراه بلژیک و کرواسی در رده چهل و چهارم قرار گرفت.
بیست و ششمین دوره:
۱۹۹۶ – آتلانتا (ایالات متحده)
تعداد ورزشکاران ایران: ۱۹ نفر، کشتی آزاد(۹)، کشتی فرنگی(۱)، مشت‌زنی(۴)، تیراندازی زنان(۱)، شنا(۱)، دوومیدانی(۱)، وزنه‌برداری(۱)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– کشتی آزاد: غلامرضا محمدی (پنجم)، محمد طلایی (ششم)، امیررضا خادم (برنز)، رسول خادم (طلا)، عباس جدیدی (نقره).
– کشتی فرنگی: احد پازاج (دوازدهم).
– نتیجه: تیم ایران با کسب یک مدال طلا، یک نقره و یک برنز در مکان چهل‌و‌سوم جای گرفت.
بیست و هفتمین دوره:
۲۰۰۰ – سیدنی (استرالیا)
تعداد ورزشکاران ایران: ۳۵ نفر، جودو(۳)، مشت زنی(۵)، دوچرخه‌سواری(۲) ، تیراندازی(۱)، وزنه‌برداری(۶)، تکواندو(۲)، دوومیدانی(۱)، شنا(۱)، تنیس روی میز(۱)، کشتی فرنگی(۳)، کشتی آزاد(۸)، سوارکاری(۱)، قایقرانی(۱)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– وزنه‌برداری: حسین رضازاده (مدال طلا)، حسین توکلی (طلا)، کوروش باقری (چهارم).
– کشتی آزاد: علیرضا دبیر (طلا)، امیررضا خادم (چهارم)، عباس جدیدی (چهارم)، علیرضا حیدری (ششم)، محمد طلایی (چهارم).
– تکواندو: هادی ساعی (برنز).
– جودو: آرش میراسماعیلی (پنجم). – نتیجه: ایران با کسب ۳ مدال طلا و یک برنز به مقام بیست و ششم دست یافت.
بیست و هشتمین دوره:
۲۰۰۴ – آتن (یونان)
تعداد ورزشکاران ایران: ۳۸ نفر، جودو(۷)، مشت زنی(۱)، دوچرخه‌سواری(۴)، تیراندازی(۱)، وزنه‌برداری(۵)، تکواندو(۲)، دوومیدانی(۲)، شنا(۱)، تنیس روی میز(۱) ، کشتی فرنگی(۶)، کشتی آزاد(۷)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– وزنه‌برداری: حسین رضازاده (طلا)، شاهین نصیری‌نیا (چهارم).
– تکواندو: هادی ساعی (طلا)، یوسف کرمی (برنز).
– کشتی فرنی: سجاد برزی (چهارم).
– کشتی آزاد: مسعود مصطفی جوکار (نقره)، مجید خدایی (پنجم)، علیرضا حیدری (برنز)، علیرضا رضایی (نقره).
– نتیجه: تیم ایران با کسب ۲ مدال طلا، دو نقره و دو برنز در رده بیست و نهم جای گرفت.
بیست و نهمین دوره:
۲۰۰۸ – پکن (چین)
تعداد ورزشکاران ایران: ۵۴ نفر، تکواندو(۳)، بسکتبال(۱۲)، کشتی آزاد(۷)، کشتی فرنگی(۵)، جودو(۶)،بوکس(۳)، وزنه برداری(۳)، شنا(۱)، بدمینتون(۱)، تنیس روی میز(۱)،قایقرانی(۲)، تیروکمان(۲)، دوچرخه سواری(۳)، دوومیدانی (۵)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
– تکواندو: هادی ساعی (طلا)
– بسکتبال: (یازدهم)
– کشتی آزاد: عباس دباغی(دهم)، سید مراد محمدی(برنز)، مهدی تقوی(دهم)، میثم مصطفی جوکار(نوزدهم)، رضا یزدانی(یازدهم)، سعید ابراهیمی(دهم)، فردین معصومی(پنجم)
– کشتی فرنگی: حمید سوریان(پنجم)، علی محمدی(یازدهم)، سامان طهماسبی(یازدهم)، مسعود هاشم زاده(پانزدهم)
– جودو: علی معلومات(پنجم)، محمد رضا رودکی(پنجم)
– بوکس: مرتضی سپهوند(پنجم)
– وزنه برداری: اصغر ابراهیمی(هفتم)،محسن بیرانوند(یازدهم)، رشید شریفی(ششم)
– قایقرانی: محسن شادی در مجموع(بیست و ششم)، هما حسینی در مجموع(بیست وهشتم)
– دوچرخه سواری
مسیر جاده: حسین عسگری(پنجاه ودوم)، قادر میزبانی(هفتاد و نهم)
تایم تریل انفرادی: حسین عسگری(سی و پنجم)
– دوومیدانی:
پرتاب دیسک: احسان حدادی در مجموع(هفدهم)، عباس صمیمی در مجموع(بیست وششم)
دوی ۸۰۰ متر: سجاد مرادی(نهم)
ده گانه: هادی سپهرزاد(بیست ودوم)
نتیجه:تیم ایران با کسب یک مدال طلا و یک مدال برنز در رده پنجاه و یکم جای گرفت.
سی و امین دوره:
2012 لندن (انگلیس)
تعداد ورزشکاران:برای نخستین بار ۵۴ سهمیه انفرادی -تیراندازی ۳ سهمیه(الهه احمدی، مه لقا جام بزرگ و ابراهیم برخورداری)-تکواندو ۳ سهمیه (محمد باقری معتمد، یوسف کرمی و سوسن حاجی پور)-دوچرخه سواری ۳ سهمیه (علیرضا حقی، مهدی سهرابی و امیر زرگری) –دوومیدانی ۱۰ سهمیه(کاوه موسوی، امین نیک فر، احسان حدادی، سجاد مردای، سجاد هاشمی آهنگری، لیلا رجبی، ابراهیم رحیمیان، رضا قاسمی، روح اله عسگری و محمد ارزنده- کشتی فرنگی ۶ سهمیه (سعید عبدولی، امید نوروزی،بشیر باباجان زاده، حمید سوریان، قاسم رضایی و حبیب اله اخلاقی) کشتی آزاد ۷ سهمیه (حسن رحیمی، رضا یزدانی، مهدی تقوی، صادق گودرزی، مسعود اسماعیل پور، احسان لشگری و کمیل قاسمی)- بوکس ۴ سهمیه (احسان روزبهانی، مهدی طلوتی، علی مظاهری و امین قاسمی پور)- قایقرانی ۴ سهمیه ( احمد رضا طالبیان، آرزو حکیمی، محسن شادی و سولماز عباسی)- تیرو کمان ۲ سهمیه (میلاد وزیری و زهرا دهقان)- وزنه برداری ۶ سهمیه(سهراب مرادی، کیانوش رستمی، سعید محمد پور، نواب نصیرشلال، بهداد سلیمی و سجاد انوشیروانی) – تنیس روی میز ۲ سهمیه (نوشاد عالمیان و ندا شهسواری) جودو ۲ سهمیه (محمدرضا رودکی و جواد محجوب) –شنا ۱ سهمیه (محمد بیداریان) –شمشیر بازی ۱ سهمیه (مجتبی عابدینی)
کاروان ورزشی ایران در این رقابتها با کسب ۷مدال طلا،۵نقره و ۱ برنز و در مجموع با کسب ۱۳ مدال جایگاه دوازدهم را از آن خود کرد.
فهرست مدال آوران ایران در بازیهای المپیک لندن
مدال طلا
– حمید سوریان: مسابقات کشتی وزن ۵۵ کیلوگرم
– بهداد سلیمی: مسابقات وزنه برداری دسته ۱۰۵+ کیلوگرم
– قاسم رضایی: مسابقات کشتی فرنگی وزن ۹۶ کیلوگرم
– امید نوروزی: مسابقات کشتی فرنگی وزن ۶۰ کیلوگرم
– سعید محمدپور: وزنه برداری وزن ۹۴ کیلوگرم
– نواب نصیرشلال: مسابقات وزنه برداری دسته ۱۰۵ کیلوگرم
– کمیل قاسمی: مسابقات کشتی آزاد وزن ۱۲۰ کیلوگرم
مدال نقره
– سجاد انوشیروانی: مسابقات وزنه برداری دسته ۱۰۵+ کیلوگرم
– احسان حدادی: مسابقات دوومیدانی پرتاب دیسک
– صادق گودرزی: مسابقات کشتی آزاد وزن ۷۴ کیلوگرم
-کیانوش رستمی: مسابقات وزنه برداری دسته ۸۵ کیلوگرم
– محمد باقری معتمد: مسابقات تکواندو وزن ۶۸- کیلوگرم
مدال برنز
– احسان لشگری: مسابقات کشتی آزاد وزن ۸۴ کیلوگرم
سی و یکمین دوره:
۲۰۱۶ ریو (برزیل)
کاروان ورزشی جمهوری اسلامی ایران موفق به کسب ۶۳ سهمیه برای بازیهای المپیک ریو ۲۰۱۶ در ۱۴ رشته ورزشی شد. در نهایت با ۶۲ ورزشکار و با نام کاروان امام رضا(ع) و در رشته های کشتی آزاد و فرنگی، وزنه‌برداری، تکواندو، بوکس، تیراندازی، تیر و کمان، قایقرانی، تنیس روی میز، دوچرخه‌سواری، دوومیدانی، شمشیربازی، والیبال، جودو و شنا عازم برزیل شد.
بوکس(۱سهمیه)- احسان روزبهانی،تکواندو(۴سهمیه)-کیمیا علیزاده، فرزان آشورزاده، مهدی خدابخشی، سجاد مردانی،تنیس روی میز(۳سهمیه)- نیما عالمیان، نوشاد عالمیان، ندا شهسواری،تیراندازی(۵سهمیه)- نجمه خدمتی، مهلقا جان‌بزرگ، پوریا نوروزیان، گلنوش سبقت‌اللهی و الهه احمدی،تیر و کمان(۱سهمیه)- زهرا نعمتی،جودو(۳سهمیه)-علیرضا خجسته(عدم حضور)، جواد محجوب و سعید مولایی،دوومیدانی(۱۰سهمیه)- حسن تفتیان، محمدجعفر مرادی، حمیدرضا زورآوند، محمود صمیمی، احسان حدادی، لیلا رجبی، پژمان قلعه‌نویی، رضا قاسمی، کاوه موسوی و محمد ارزنده،دوچرخه‌سواری(۳سهمیه)- قادر میزبانی، آروین معظمی گودرزی و سید صمد پورسیدی،شمشیربازی(۲سهمیه)-علی پاکدامن و مجتبی عابدینی ،شنا(۱سهمیه)- آریا نسیمی شاد،قایقرانی(۲سهمیه)- مهسا جاور، عادل مجللی ،کشتی آزاد(۶سهمیه)حسن یزدانی، علیرضا کریمی، میثم نصیری، حسن رحیمی، کمیل قاسمی و رضا یزدانی ،کشتی فرنگی(۶سهمیه)-سعید عبدولی، بشیر باباجان‌زاده، حمید سوریان، امید نوروزی، قاسم رضایی و حبیب‌الله اخلاقی، والیبال(اولین حضور المپیکی ۱۲نفر)- مجتبی میرزاجانپور، میلاد عبادی‌پور، امیر غفور، فرهاد قائمی، شهرام محمودی، سید محمد موسوی، مصطفی شریفات، مهدی مرندی، سعید معروف، حمزه زرینی، عادل غلامی و مهدی مهدوی، وزنه‌برداری(۵سهمیه) – بهداد سلیمی، کیانوش رستمی،سهراب مرادی،محمدرضا براری و علی هاشمی نفرات اعزامی به رقابتها بودند که کاروان ایران با ۶۳ سهمیه موفق به اعزام ۶۳ ملی پوش به این دوره از بازیهای المپیک شد و در نهایت ایران با ۳ مدال طلا ۱ نقره و ۴ برنز در رده ۲۵ جدول مدالها قرار گرفت.
در این رقابتها کیمیا علیزاده توانست اولین مدال المپیک را در تاریخ ورزش بانوان ایران به دست آورد و همچنین تکواندوی بانوان را صاحب مدال کند.
حسن تفتیان در دوومیدانی موفق شد برای نخستین بار راهی نیمه نهایی دوی ۱۰۰ متر شود و جعفر مرادی هم از خط پایان دو ماراتن بگذرد.
در شمشیربازی سابر مجتبی عابدینی تا پای کسب مدال پیش رفت که در نهایت به عنوان چهارمی بسنده کرد. این برای نخستین بار بود که شمشیربازی از ایران موفق شده بود به چنین سطحی از المپیک برسد.
تیراندازی نیز در بازیهای ریو برای نخستین بار دو فینالیست داشت که در نهایت الهه احمدی و نجمه خدمتی به ترتیب ششم و هشتم شدند.
والیبال نیز که برای اولین بار سهمیه المپیک گرفته بود ضمن ارائه نمایشی در خور توجه در مرحله یک چهارم نهایی از دور رقابتها کنار رفت.
مدال آوران ایران در بازیهای المپیک ریو:
طلا:
– کیانوش رستمی (وزنه‌برداری)
– سهراب مرادی(وزنه‌برداری)
– حسن یزدانی (کشتی آزاد)
نقره:
– کمیل قاسمی (کشتی آزاد)
برنز:
– سعید عبدولی (کشتی فرنگی)
– قاسم رضایی (کشتی فرنگی)
– حسن رحیمی (کشتی آزاد)
– کیمیا علیزاده(تکواندو)
سی و دومین دوره
۲۰۲۰+۱ توکیو (ژاپن)
سی و دومین دوره بازیهای المپیک توکیو با یک سال تاخیر به علت ویروس کرونا موسوم به کوید ۱۹،در سال ۲۰۲۱ در حالی برگزار شد، که کاروان ورزشی کشورمان با کسب ۶۸ سهمیه با کاروانی متشکل از ۶۵ ورزشکار در۱۶ رشته ورزشی دوومیدانی ، بسکتبال ، تیراندازی ، کشتی آزاد ، کشتی فرنگی ، دوچرخه سواری ، تیراندازی با کمان ، تکواندو ، والیبال ، کاراته ، شمشیربازی ، تنیس روی میز ، بوکس ، قایقرانی ، وزنه برداری ، شنا و بدمینتون در این دوره از بازیهای المپیک حاضر شد .
در رشته دوومیدانی ، احسان حدادی ، حسن تفتیان ، فرزانه فصیحی و مهدی پیرجهان ( ایشان بدلیل ابتلا به کرونا از حضور بازماند )
بسکتبال ( بهنام یخچالی ، محمد حسن زاده ، آرون گرامی پور ، مایک رستم پور ، حامد حدادی ، صمد نیکخواه بهرامی ، ارسلان کاظمی ، محمد جمشیدی ، محمد سینا واحدی ، پویان جلال پور ، سعید داور پناه و نوید رضایی فر ) ،
تیراندازی ؛ نجمه خدمتی ، آرمیتا صادقیان ، هانیه رستمیان ، فاطمه کرم زاده ، مهیار صداقت ، جواد فروغی
کشتی آزاد ؛ رضا اطری ، مرتضی قیاسی ریا، مصطفی حسین خانی ، محمد حسین محمدیان ، امیر حسین زارع –
کشتی فرنگی ؛ علیرضا نجاتی ، محمد رضا گرایی ، محمد علی گرایی ، محمد هادی ساروی ، امین میرزازاده –
دوچرخه سواری ؛ سعید صفر زاده
– تیراندازی با کمان ؛ میلاد وزیری –
تکواندو ؛ آرمین هادی پور ، ممیرهاشم حسینی ، ناهید کیانی –
ولیبال ( سعید معروف ، محمد موسوی ، علی اصغر مجرد ، جواد کریمی ، امیر غفور ، میثم صالحی ، صابر کاظمی ، مرتضی شریفی ، مهدی مرندی ، آرمان صالحی ، مسعود غلامی ) –
کاراته ؛ حمیده عباسعلی ، سارا بهمن یار ، سجاد گنج زاده –
شمشیربازی ؛ علی پاکدامن ، محمد رهبری ، محمد فتوحی –
تنیس روی میز ؛ نیما عالمیان –
بوکس ؛ دانیال شه بخش ، سید شاهین موسوی –
قایقرانی ؛ علی آقا میرزایی ، نازنین ملایی –
وزنه برداری ؛ علی هاشمی ، علی داوودی –
شنا ؛ متین بالسینی –
بدمینتون ؛ ثریا اقایی
در این دوره از بازیها برای نخستین بار کاراته در تاریخ بازیهای المپیک بدلیل میزبانی ژاپن به لیست رشته ها اضافه شده بود که نماینده ایران سجاد گنج زاده موفق به کسب مدال طلای تاریخی در این رشته شد .
جواد فروغی نخستین مدال طلایی تاریخ رشته یراندازی کشورمان که همراه با شکستن رکورد جهان بود را در المپیک توکیو کسب کرد .
نازنین ملایی نخستین قایقرانی بود به فینال مسابقات قایقرانی راه یافت .
کاروان ایران در المپیک توکیو ۳ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز را کسب کرد و در رده بیست و هفتم جدول مدالها قرار گرفت.
جواد فروغی در تپانچه بادی، سجاد گنج‌زاده در کاراته و محمدرضا گرایی در کشتی فرنگی سه طلایی کاروان ایران بودند.
علی داودی در وزنه برداری و حسن یزدانی در کشتی آزاد صاحب مدال نقره شدند.
امیر حسین زارع در کشتی آزاد و محمدعلی ساروی در کشتی فرنگی نیز ۲ برنزی ایران بودند.
در واقع از ۷ مدال کاروان ایران ۴ مدال سهم کشتی بود و رشته های تیراندازی وزنه برداری و کاراته هرکدام یک مدال گرفتند.
مدال آوران طلا :
جواد فروغی تیراندازی
سجاد گنج زاده کاراته
محمد رضا گرایی کشتی فرنگی
مدال آوران نقره :
علی داوودی وزنه برداری
حسن یزدانی کشتی آزاد
مدال آوران برنز :
محمد علی ساروی کشتی فرنگی
امیر حسین زارع کشتی ازاد
تمام مدالهای المپیکی ایران:
طلا: ۲۳ مدال
نقره: ۲۴ مدال
برنز: ۳۰مدال
جمع:۷۷ مدال
امامعلی حبیبی اولین برنده مدال طلای ایران در مسابقات المپیک لقب گرفت؛ او در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در کشتی آزاد موفق به این مهم شد. همچنین اولین و تنها مدال زنان ایران که تاکنون به‌دست آمده در بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۶ ریو برزیل بود که توسط کیمیا علیزاده کسب شد. همچنین کیمیای ۱۸ ساله جوانترین مدال‌آور ورزش ایران در تاریخ المپیک‌هاست. پیش از او، ناصر گیوه‌چی در بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۵۲ هلسینکی، ۱۹ ساله بود که نقره گرفت.
کاروان ایران با ۴۰ سهمیه در دهکده بازیهای پاریس ۲۰۲۴
کاروان ایران برای حضور در بازیهای المپیک با ۴۰ سهمیه شامل ۲۹ سهمیه مردان و ۱۱ سهمیه بانوان، به فرانسه رفت.این سهمیه‌ها در ۱۴ رشته کشتی آزاد، کشتی فرنگی، تیراندازی، وزنه برداری، تکواندو، شمشیربازی، قایقرانی، ژیمناستیک، تنیس روی میز، دوچرخه سواری، تیروکمان، سنگنوردی، شنا و دوومیدانی به نام ورزش ایران ثبت شده است. ورزشکاران ایران طی دو پرواز جداگانه به فرانسه رفتند و در دهکده بازیها مستقر شدند. اسامی ورزشکاران کاروان ایران بشرح زیر است:
کشتی فرنگی:
مهدی محسن نژاد (وزن ۶۰ کیلوگرم کشتی فرنگی)
سعید اسماعیلی (وزن ۶۷ کیلوگرم کشتی فرنگی)
محمدهادی ساروی (وزن ۹۷ کیلوگرم کشتی فرنگی)
امین میرزازاده (وزن ۱۳۰ کیلوگرم کشتی فرنگی)
امین کاویانی‌نژاد (وزن ۷۷ کیلوگرم)
علیرضا مهمدی (وزن ۸۷ کیلوگرم)
کشتی آزاد:
رحمان عموزاد (وزن ۶۵ کیلوگرم)
یونس امامی (وزن ۷۴ کیلوگرم)
حسن یزدانی (وزن ۸۶ کیلوگرم)
امیرعلی آذرپیرا (وزن ۹۷کیلوگرم)
امیرحسین زارع (وزن ۱۲۵ کیلوگرم)
قایقرانی:
مهسا جاور و زینب نوروزی (روئینگ دونفره سبک‌وزن)
فاطمه مجلل (روئینگ تک‌نفره)
نبی رضایی (کانوی ۱۰۰۰ متر مردان)
علی آقامیرزایی (کایاک ۱۰۰۰ متر مردان)
تیراندازی:
هانیه رستمیان (تپانچه ۲۵ متر)
فاطمه امینی‌پزوه (تفنگ بادی ۱۰ متر)
شرمینه چهل‌امیرانی (تفنگ بادی ۱۰ متر)
محمد بیرانوند (اهداف پروازی)
تکواندو:
مبینا نعمت‌زاده (وزن ۴۹ـ کیلوگرم)
ناهید کیانی (وزن ۵۷ـ کیلوگرم)
مهران برخورداری (وزن ۸۰ـ کیلوگرم)
آرین سلیمی (وزن ۸۰+ کیلوگرم)
وزنه‌برداری:
میرمصطفی جوادی (وزن ۸۹ کیلوگرم)
علی داودی (دسته فوق‌سنگین)
تنیس‌روی‌میز:
نیما عالمیان
ندا شهسواری
نوشاد عالمیان
شمشیربازی:
کسب سهمیه تیمی و انفرادی اسلحه سابر با حضور علی پاکدامن، محمد رهبری، محمد فتوحی، فرزاد باهر ارسباران
ژیمناستیک:
مهدی الفتی (پرش خرک)
دوچرخه سواری:
علی لبیب
تیراندازی با کمان:
مبینا فلاح
سنگنوردی:
رضا علیپور
شنا:
سامیار عبدلی طریق «یونیورسالیتی» فدراسیون جهانی شنا
دوومیدانی:
حسن تفتیان
فرزانه فصیحی
سی و سومین دوره بازیهای المپیک ۵ تا ۲۱ مرداد سال جاری در پاریس برگزار می‌شود.
