نشست جده کار روز شنبه ۵ اوت (۱۴ مرداد) در عربستان سعودی شروع به کار کرده است. اوکراین، آمریکا به انضام ناتو و روسیه انتظار متفاوتی از همایش جده دارند.
در این نشست که دو روز ادامه خواهد داشت، در کنار موضوع جنگ اوکراین، ۱۰ موضوع فرعی از جمله امنیت غذا و انرژی، آزادی زندانیان، امنیت محیط زیست و امکان تشکیل دادگاه جرائم جنگی نیز بررسی میشود.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، دوشنبه گذشته اعلام کرد که نشست جده در باره اوکراین در صورتی مفید خواهد بود که به غرب در درک بیهودگی “طرح زلنسکی” کمک کند.
خبرگزاری سعودی (واس) اعلام کرد: «دولت مشتاقانه منتظر است تا این نشست به تقویت گفتوگو و همکاری از طریق تبادل نظر، هماهنگی و بحث در سطح بینالمللی درباره راههای حل بحران اوکراین از طریق دیپلماتیک و سیاسی کمک کند تا صلح و امنیت بینالمللی را تقویت کرده و از پیامدهای انسانی، امنیتی و اقتصادی بیشتر بحران در جهان بکاهد.
این آژانس خبری افزود: میزبانی این نشست در ادامه ابتکارات و تلاشهای بشردوستانه انجام شده در این زمینه توسط شاهزاده محمد بن سلمان و تماسهایی است که وی با رهبران روسیه و اوکراین از همان روزهای اولیه آغاز جنگ داشته است. ابراز آمادگی عربستان برای انجام اقدامات خوب خود برای کمک به دستیابی به راه حل منجر به صلح پایدار و حمایت این کشور از همه تلاشها و ابتکارات با هدف کاهش اثرات بحران و پیامدهای انسانی آن میشود.
همچنین پولیتیکو چاپ آمریکا در گزارشی نوشت، احتمال میرود عربستان نتایج نشست را به روسیه اطلاع دهد که یک مقام وزارت خارجه روسیه نیز بر این مساله صحه گذاشت و گفت ریاض قرار است نتایج این نشست را به روسیه اطلاع دهد.
روسیه به نشست جده دعوت نشده است. چین در نشست پیشین در کپنهاگ اگرچه دعوت شده بود شرکت نکرد اما این بار نماینده پکن در نشست جده حضور دارد. اوکراین حضور چین در همایش جده را یک موفقیت دیپلماتیک ارزیابی می کند. به گزارش سی ان ان، دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین روز جمعه در مصاحبه با خبرگزاری اوکراینی اینترفاکس گفت: «ما میخواهیم که چین در نشست صلح مشارکت کند. خبر اعزام لی هو، نماینده ویژه دولت چین در امور اوراسیا به جده پیشرفتی عالی است.»
بنابر گزارش رسانه ها ۳۰ کشور از جمله آمریکا، چین، انگلیس، برزیل، هند، ترکیه در نشست دو روزه جده شرکت کرده اند.
هدف آمریکا از مشارکت فعال در پشت صحنه ی نشست جده غیر قابل کتمان است اما چنان وانمود می کند که انتظار دست آورد آن چنانی از این نشست ندارد. جان کربی، سخنگوی امنیت ملی آمریکا گفت: «بخشی از هدف این نشست این است که جامعه بینالملل با فرمول صلح زلنسکی بیشتر آشنا شود و در واقع برای جلب حمایت برای پیشبرد آن حمایت بیشتری جلب شود.»
روسیه با این ارزیابی که در جده قصد دارند این کشور را در عرصه بین المللی منزوی کنند سیاست محتاطانه ای را اتخاذ کرده است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد که طرف روسی نشست جده را تحت نظر خواهد داشت و باید اهداف این نشست مشخص شود.
هدف اوکراین روشن و صریح است. عقب نشینی روسیه به پشت مرزهای ۱۹۹۱و خروج از ماطقی که اوکراین جزو قلمرو خود می داند. خواستی که مسکو بارها پاسخ رد داده است. خواستههای اوکراین همچنین شامل پایان دادن به تمام خصومتها، آزادی همه زندانیان و تبعیدشدگان، برگزاری یک دادگاه بینالمللی ویژه برای بررسی جنایات روسیه و یک قرارداد صلح میشود.
رئیس دفتر ریاست جمهوری اوکراین که ریاست هیأت نمایندگی کشورش را در نشست جده برعهده دارد، می داند که حداکثر تلاش او می تواند این باشد که برنامههای صلح مختلف پیشنهادشده از سوی برزیل، چین و کشورهای آفریقایی را با طرح ده مادهای زلنسکی هماهنگسازی کند.