اکثر کسانی که به جنگ روسیه – اوکراین جانبدارانه می پردازند، توجهی به پیآمدهای آن برای مردم روسیه و اوکراین، جز در شمردن خرابیها و کشتهها ندارند. درحالی که عواقب این جنگ خانمان سوز فراتر از حوزه جغرافیایی جنگ عمل می کند و به قول نویسنده این مقاله به جنگهای تاریخ اخیر شباهتی ندارد. برای مردم آسیب پذیر جهان که پیش از این از بدترین شوک همهگیری و گرسنگی بیسابقه و بحران معیشت ناشی از قرنطینههای کووید-۱۹ تلوتلو میخورند، جنگ روسیه در اوکراین تهدیدی وجودی را مطرح میکند.
جوزه ساجای پژوهشگر در این نوشتار به شیوه ای که تولید غذا در سراسر جهان به خاطر گسستهای زنجیره تامین درحال سقوط است و شبح گرسنگی جمعی را در بخش فقیر تر جهان تهدید میکند نگاهی می اندازد.
غذا، سوخت، کود: جنگ روسیه – اوکراین تهدید میکند که توفان کاملی باشد
این هشدار کسی جز جوبایدن رئیسجمهورامریکا نیست که در کنفرانس مطبوعاتی اخیر درهمایش ناتو در بروکسل گفت: «آری ما درباره کمبودهای غذایی صحبت کردیم، و این امر درحال تحقق است. بهای تحریمها تنها بر روسیه تحمیل نمیشود، بهای این تحریمها برتعداد ترسناکی از کشورها ، ازجمله کشورهای اروپایی و کشورما نیز تحمیل میشود.»
دلایل خوبی برآن که چراجنگ، و تحریمهای تحمیل شده بر روسیه، یک چنین تاثیر بزرگی روی دنیا دارند وجود دارد. روسیه، همراه با اوکراین، عهدهدار ۳۰ درصد صادرات جهانی گندم، ۳۲ درصد جو، و ۱۸ درصد ذرت – سه محصولی هستند- که در تامین غذایی جهان نقش حیاتی بازی میکند. دوکشورعهدهدار تامین حدود ۸۰ درصد صادرات روغن آفتابگردان هم هستند، که کالای کلیدی دیگری است. روسیه صادرکننده 14 درصد ازذغال سنگ مصرفی درتولید برق درسراسر جهان، ۱۰ درصد نفت جهان، و بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی جهان است. روسیه تامین کننده عمده فلزات حیاتی مانند آهن(۵.۲ درصد)، آلومینیوم(۶ درصد) و نیکل(۱۰ درصد)و بزرگترین تامین کننده جهانی پالادیوم با سهم ۴۰ درصدی در بازارجهانی است.
یک ماه پس از تهاجم روسیه به اوکراین، بازارهای کالای جهان هنوز از شوک وارده ، بخصوص با افزایش شدید درقیمتهای جهانی غذا، سوخت، کود و فلزات دچارسرگیجهاند. در روزهای پس از تجاوز، قیمت گندم بیش از ۷۰ درصد، جو تا ۳۳ درصد، ذرت تا ۲۱ درصد، بعضی کودها تا۴۰ درصد، و گاز طبیعی تا ۶۰ درصد افزایش یافت، درعینحال قیمت نفت تا بشکهای ۱۳۰ دلار بالارفت.
پس تعجب آور نیست که تجاوز روسیه به اوکراین آنتونیو گوترش رئیس سازمان ملل را برانگیخت تا نسبت به “طوفان گرسنگی وفروپاشی سیستم جهانی غذا” هشدار دهد. او خاطرنشان کرد که شاخص جهانی مواد غذایی سازمان ملل پس از آغاز جنگ در بالاترین سطح خود بوده است، که نا امنی غذایی برای ۴۵ کشور کمتر توسعه یافته جهان را ، که حداقل یک سوم گندم خود را از اوکراین یا روسیه وارد میکنند به شدت افزایش میدهد. داوید مالپاس رئیس بانک جهانی آنرا با معلوم بدن سطحهای بالای تورم” فاجعه اقتصادی که در زمان نادرستی رخ میدهد” خواند. براساس تحلیلی از صندوق بین المللی پول، ” افزایش سربالایی قیمت غذا و سوخت ممکن است محرک خطر بزرگتر نا آرامی در برخی مناطق ، از صحرای افریقا و آمریکای لاتین گرفته تا قفقاز و آسیای میانه شود، در عینحال نا امنی غذایی احتمالا در بخشهایی ازافریقا و خاورمیانه افزایش بیشتری مییابد.”
اسکات ایروین، اقتصاددان کشاورزی در دانشگاه ایلینویز، مشکل سرسخت را در توئیتی برجسته کرد: ” من معتقدم بزرگترین شوک تامین برای بازارهای حبوبات جهان در زندگی من در حال وقوع است. همانطور که تنها یک داده نشان میدهد. گزارش شده است که ۶۰۰ میلیون پیمانه ( معادل ۸ گالن یا ۳۶.۴ لیتر) ذرت قرارداد بسته شده برای صادرات درحال حاضر در اوکراین زمینگیرشده است. و تولید سال ۲۰۲۲ چطور؟
معمای کود
روسیه، با اشغال ۱۱ درصد از زمین قابل سکونت جهان( درمقایسه با دیگر کشورهای بزرگ جهان،- کانادا، چین و امریکا- که تقریبا هریک نیمی ازبزرگی روسیه ، حدود ۶ درصد جهان را اشغال میکنند) بزرگترین کشور جهان است. مهمتر ازهمه، روسیه قدرت بزرگ کشاورزی، و نیز یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سوخت( به ویژه گاز طبیعی) و فلزات است. چنین اندازه و بهره وری نقش بزرگ تر از اندازه ای برای روسیه ، و تا اندازه ای در بخشهای حساس و به هم پیوسته غذا و سوخت ایجاد میکند.
اما، مهمتر از این دوهم ممکن است باشد، و آن بخش سوم- کود- است که میتواند در ماههای پیش رو حیاتیترین باشد. برای این امر دوعلت وجود دارد: روسیه بزرگترین صادرکننده کود، و نیزصادرکننده برجستهی گاز دنیااست، محصولی تعیین کننده در تولید کودهای نیتروژن پایه که به راحتی جایگزین پذیر نیست.
روسیه ۱۳ درصد از تولید کود جهان از جمله کودهای اوره، آمونیاک و پتاس را، تامین میکند و درسال ۲۰۲۱صادرکننده درجه یک جهان بود. طبق نظر آلکسیس ماکسوِل تحلیلگر بلومبرگ، ” روسیه صادرکننده عمدۀ ارزان قیمت انواع بسیاری از تغذیه کنندگان حبوبات است. هیچ کشوردیگری وسعتی مشابه اندوخته کود به راحتی قابل صادرات روسیه را ندارد. کودهای روسیه به تمام قاره ها صادر میشود.” شگفتآور نیست، که قیمت کودها بعد از تجاوز روسیه به اوکراین به شدت افزایش یافت و بالا رفتن ۲۹ درصدی قیمت کود بسیار پر مصرف اورهی نیتروژن نسبت به هفتهی گذشته ، برای شاخص بازارسبز ۴۵ سالۀ امریکا رکوردی را به ثبت رساند.
اوایل ماه جاری، روسیه صادرات کود را، احتمالا بهعنوان فشاری تاکتیکی برای مقابله با تحریمهای شدید اقتصادی تحمیل شده از سوی غرب معلق کرد. برای بدتر شدن اوضاع ، امریکا و متحدان اروپایی آن نیزعلیه روسیه و بلاروس، یکی از تولیدکنندگان برجسته پتاس جهان، تحریمهایی را تحمیل کردند. این تحولات به ویژه هشدار دهنده هستند چون جهان از پیش بادرهم شکستن کود و قیمتهای بالای ناشی ازآن از آغاز ۲۰۲۰ مواجه بوده است. این گرانی به هزینههای تولیدی بالاتر( به ویژه قیمت گاز طبیعی) و گسست زنجیره تامین ناشی از قرنطینه های کووید-۱۹ نسبت داده میشود.
این دلالتها آنچنان جدی هستند که آندری مانیچنکو، تاجر روس با سهم عمده ای در تولید کود و ذغال را واداشت تا نسبت به تلاطم بحران غذایی هشدار دهد. اوگفت، ” جنگ درحال حاضر به بالارفتن قیمت کودها منجر شده است که کشاورزان دیگر از عهده خرید آن بر نمیآیند. زنجیره تامین غذایی از قبل با کووید-۱۹ گسسته بود و اکنون حتی بیشتر اضطراب آور است. اکنون این گسست زنجیره حتی به تورم بالاتر موادغذایی در اروپا و احتمالا کمبود موادغذای در فقیرترین کشورهای جهان منجر خواهد شد.”
سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل(FAO) انتظار دارد کشورهای تولیدکننده بزرگ – استرالیا، آرژانتین، هند و ایالات متحده- کسری حبوبات اوکراین و روسیه را جبران کنند. اما، فائو پیش بینی میکند که ممکن است ۲۰ تا ۳۰ درصد محصولات گندم، ذرت، و بذر آفتابگردان در طی فصل ۲۰۲۲-۲۰۲۳ اوکراین کاشته نشود یا درو نشده رها شود.
اهمیت مطلق بحران از سوی داوید فرایدبرگ از شرکت بیمه همکاری زیست محیطی، در پودکاستی درباره تاثیرات ثانوی جنگ اوکراین مطرح شده بود. ” قیمت نیتروژن از ۲۰۰ دلار به ۱۰۰۰ دلار، قیمت پتاسیم از ۲۰۰ دلار به ۷۰۰ دلار، و قیمت فسفر از ۲۵۰ دلار به ۷۰۰ دلاررسیده است. از این رواکنون چون کاشتن محصول گران است تعداد زیادی از کشاورزان در سراسر جهان جریبها زمین را بدون کاشت رها میکنند. از این رو آنها امسال محصول کمتری تولید میکنند چون بسیار گران است و نمیتوانند به کود دسترسی داشته باشند. ”
دلیل دیگری حتی وخیم تر از کمبود موقت غذا برای کمبود کود وجود دارد. ملتها میتوانند بر کمبودغذا – حتی اگر به قیمت اقتصادی بالا باشد- با مصرف انبارهای ذخیره یا خرید از بازارهای جهانی به قیمت بالاترغلبه کنند. کمبود کود در فصل کاشت درمقایسه با آن بحرانی است که جایی برای مذاکره یا مانور ندارد. در ماههای آینده، دنیا نه تنها باید با کسری در تامین کود مبارزه کند، بلکه به خاطر قیمت بالا یا دردسترس نبودن گاز طبیعی به شدت مجبور به تلاش برای تولید مستقلانه کود خواهد شد.
همان طور که فریدلبرگ هشدار داد،” کره زمین روی ۹۰ روز ذخیره غذایی میگردد- که به معنی آن است که زمانی که تولید غذا را متوقف کنیم، بشریت درعرض ۹۰ روز از ذخیره غذایی خالی میشود. ذخایر غذا کاهش مییابند و درحال تبدیل به فاجعه است. این امر به صورت خطی در میان همه ملتها رخ نخواهد داد. آنچه رخ می دهد اول کشورهای آسیب پذیر ذخایر غذایی خود را از دست میدهند درحالی که کشورهای ثروتمند آن ذخایر غذایی را برای تامین کالری مردم خود خریداری میکنند.”
رشد آشفتگی
اگر تجاوز اوکراینی روسیه با تحریمهای غرب و اقدامات تلافی جویانه (مانند متوقف کردن صادرات کود) از جانب روسیه دنبال شود اولین مرحله ایجاد میشود، اکنون به نظر میرسد جنگ در اوکراین به مرحله حتی خطر ناک تری وارد شده است.
هفته گذشته، گروه کشورهای جی ۷، که اندکی قبل بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار ذخایرارز خارجی روسیه را که در بانکهای غربی نگه داری میشد منجمد کرده بود، درخواست روسیه برای پرداخت بهای تامین گاز اروپا به روبل را رد کرد. روسیه تهدید کرده بود که اگر به درخواست او جوابی داده نشود تامین گاز را قطع میکند، که با توجه به آنکه روسیه ۴۰ درصد از گاز اروپا را تامین میکند تهدید ناچیزی نیست.
به طور مختصر، ما درحال حاضر وارد رخداد های مارپیچی شدهایم که هیچ کشور یا هیچ بلوکی، هرچند قدرتمند، قادر به کنترل آن نیست، جز اینکه همه باید آنرا تحمل کنند- این امر از هشدار جو بایدن به شهروندان امریکا برای آمادگی جهت کمبود غذایی آشکار است. تاثیرهم اکنون از سوی آسیب پذیرترین احساس میشود. برنامه غذای سازمان ملل درحال حاضر جیره غذایی خود به یمن را ، که حدود ۲۰ میلیون نفرگرفتار در ستیزه طولانی مدت کشورتقریبا به تمامی به کمک غذایی وابسته هستند قطع کرده است.
این گسستهای آخر کمکهای غذایی اضطراری را بسیار گرانتر کرده است، و هزینه برنامه جهانی غذا اکنون به ماهی تا ۷۱ میلیون دلار ، که ( افزایش آن) برای قطع جیره غذایی روزانه ۳.۸ میلیون نفر کافی است افزایش یافته است. جنگ دراوکراین به شدت به این بار افزوده شده است. همانطور که استو تراولا سخنگوی ارشد برنامه جهانی غذا آن را مطرح کرد،” ما از گرسنگی به تغذیه قحطی کشیده میشویم، چیزی که دارد رخ میدهد ، تنها به این خاطراست که تعداد بسیار زیاد است. جنگ، کووید، آب و هوا- ما در باره این سه سی ( حرف اول سه مشکل Conflict, covid, climate) صحبت میکنیم، اینها چیزهایی هستند که گرسنگی را در سراسر جهان به پیش میبرند. واقعیت آن است که اوکراین سی چهارمی را روی آن میگذارد: هزینه(Cost)”
تورم و گسستهای زنجیره تامین ناشی از قرنطینهها قبل از این سبب افزایش مصیبت بار فقر، و گرسنگی جهانی شده بود. برنامه جهانی غذا برآورد میکند که بین سالهای 2019و ۲۰۲۲، آمار جهانی افراد در خطر قحطی از ۲۷ میلیون نفر به ۴۴ میلیون نفر، به علاوه 232 میلیون نفری که یک قدم پشت آن دسته قرار دارند افزایش مییابد. هندهم ، با معلوم بودن سرعت گرفتن بحران گرسنگی پسا تعطیلی که حتی برنامههای امنیت غذایی بزرگ از بهبود آن شکست خورده اند در بین کشورهای درخطر است.
نباید تعجب آور باشد، اما از چشم انداز امنیت غذایی، جنگ روسیه – اوکراین شبیه جنگهای دیگر درتاریخ اخیر نیست. صرف نظر از تمام ملاحظات دیگر، این جنگ الزامات وخیم ویژه ای برای جمعیت آسیب پذیر جهان در خود دارد، که درحال حاضر پس از مرحله پسا قرنطینه سطحهای پایداری از اضطرابی را که در دههها دیده نشده بود، و از لحاظ تعداد بیسابقه است تحمل میکنند.
“هند” ممکن است سود ببرد، اما هندیها باید نگران گردو غبار جنگ اوکراین باشند
درحالی که دولت هند و صادرکنندگان حبوبات برای درو کردن میوه بادآورده ای از کم بود جهانی گندم تلاش میکنند، تعداد زیادی از شهروندان عادی – که از قبل در تنگنای ترسناکی به سر میبرند- به چرخش به وضعیت بدتری نزدیک میشوند.
از یک چشم اندازکوته نظرانه، “هند” ذینفع ازبدتر شدن پیوستهی بحران غذا، سوخت و منابع ناشی از جنگ روسیه در اوکراین تصویرمیشود. اینجا نمونههایی از تیترهای رسانههای هقته قبل درباره این تاثیر ارائه میشود:
مودی: بهره برداری از فرصت بزرگ صدور گندم برای هند(Deccan Herald)
چرا بحران اوکراین فرصتی است تا هند برای سرمایه گذاران جذاب ترشود((The Print
اوکراین فرصتی برای فراگیری به شرکتهای هندی میدهد(Mint)
تاجران حبوبات هندی آماده اند تا موجودی بزرگ گندم کشور(به خاطر پنج خرمن بزرگ پیاپی)را تبدیل به سرمایه کنند وقیمتهای جهانی را بالا ببرند و طبق آمارهای رسمی از قبل قرارداد صادرات ۵۰۰.۰۰۰ تن گندم راامضا کرده اند، صادرات گندم هند ده برابر، از حدود ۲۰۰۰۰۰ تن دوسال پیش به ۲۱۰۰۰۰۰ تن افزایش یافته بود، ودولت اکنون قصد دارد درسال ۲۰۲۲مقدار ۷۰۰۰۰۰۰ تن گندم صادرنماید.
در طی بحثی در راجیا ساباه ( شورای دولتی در سنای هند- مترجم) در باره صادرات گندم هند در بستر جنگ روسیه – اوکراین، پیوش گویال، وزیر کشوری تجارت و صنعت گفت که دولت مرکزی پیوسته درحال پایش فرصتهایی است که برای هند و صادرکنندگان هندی باز میشود. اوگفت وزارت کشاورزی کشوری ” با معلوم بودن وضعیت جاری، برای حرکت یک پارچه محصولات کشاورزی، به ویژه گندم” با وزارت راه آهن و ترابری هماهنگی کرده است.
خود مودی در وبیناری با رهبران صنعت درباره گندم بادآورده برای هند صحبت کرد. نخست وزیر پرسید،” کشش جهانی به سوی گندم هند اخیرا افزایش یافته است. آیا شما موسسات مالی، دپارتمان واردات و صادرات و صنعت ترابری برای این کشش آمادگی دارید؟ آیا آنها اقدامهای همه جانبهای را برای بهره برداری از این فرصت بزرگ که برای هند پیش آمده است انجام میدهند؟ “.
طبق گفته سودهانشو پاندی، مدیرغذا، دولت هند ماموریتهای دیپلماتیک خارجی برای تسهیل ترابری دریایی حبوبات را درخواست کرده است. درعینحال، دو بخش نفتی دولتی بزرگ هند، شرکت نفت هند و شرکت نفت خام هندوستان با مسئولیت محدود، درهفتههای اخیر ۵ میلیون بشکه نفت خام روسیه را با تخفیف بالای ۲۰ درصد خریداری کرده اند.
اما، با معلوم بودن افزایش شدید بهای نفت در پس آیند جنگ، چنین سودهایی نمیتواند به پس اندازی برای عموم ترجمه شود. در حقیقت، قیمتهای بنزین و گازوئیل درعرض هفت رو در ماه جاری ۶ برابر افزایش یافته بود، در عینحال قیمت سیلندرهای گازخانگی ۵۰ روپیه افزایش یافته است. لازم به گفتن نیست که، بالا رفتن قیمتهای سوخت تنها مایحتاج ضروری را از دسترس مردم عادی بیشتر خارج خواهد کرد.
وقتی نوبت به کود میرسد نیزهند آسیب پذیر است، هم از لحاظ واردات مستقیم کودها، هم از لحاظ گاز طبیعی وارداتی، که مواد اولیه جایگزین نا پذیری در تولید کود است. همانطور که کوشال شروف روزنامه نگار خاطر نشان کرد، ما به ۲۵ درصد از نیازخود به اوره، ۹۰ درصد به فسفات( خواه به عنوان مواد اولیه یا کود ساخته شده)، و ۱۰۰ در مورد پتاس وابسته ایم. یک سوم موجودی پتاس هند از روسیه( که درحال حاضر صادرات آن متوقف شده است)، و بلاروس متحد آن، که اکنون با تحریم ها رو در رواست تامین میشود.
شروف باراقتصادی بالا رفتن قیمت گاز طبیعی را برای واردکنندگان بزرگ مانند هند بیشتر توضیح میدهد.”طبق یک یادداشت تحقیقی از سوی بانک دولتی هند SBI، به ازای هردلار افزایش در نرخ مخزن گاز، صورتحساب سوبسید کود هند تا ۴.۰۰۰- ۵.۰۰۰ کرور(ده میلیون) روپیه بالا میرود.” و این تنها در رابطه با حساب تولید کود است. اکنون تحلیل گران انتظار دارند در آینده نزدیک قیمتهای گاز که روی حداقل دوبرابرتنظیم شده است، بارسوبسید کود هند را به شدت افزایش دهد.
در اینجا ذکر این نکته مهم است که از سال ۲۰۲۰ به خاطر گسستهای مربوط به قرنطینه بحران جهانی در کود وجود داشت که روی کشاورزان هند تاثیر گذاشت. براساس گزارشی،” کمبود DAP( کود محبوب دی آمونیوم فسفات) درفصل کشت سال ۲۰۲۱ عملابه شدت احساس شده بود… دربخشهای بسیاری، جیره بندی تحمیل شده بود، و به کشاورزان مقدار محدودی کود فروخته شده بود. دربخش لاتیپور اوتارپرادش ، بوگی پال، کشاورز ۵۵ ساله، درصف خرید کود مرد… کمبود کود درماه های اکتبر- نوامبر ۲۰۲۱ وقتی که بحران جدی شد به اعتراضات گستردهای منجرشد. در بخش هانسی هاریانا، کشاورزان به اعتصاب غذای نامحدود دست زدند. چنین اعتراض هایی در هاریانا، پنجاب، اوتارپرادش و بیهار گسترده بود.
درحالی که منسوخ مانداریا وزیرکود گفته است که هند به حدود ۳۰ میلیون تن کود کشت تابستانی نیاز دارد و “مقدمات درحال اجرایند” اما نتوانست در این باره توضیح دهد. درعینحال، گزارش شده است که شرکت پتاس هند واردات از کانادا، اسرائیل و اردن را برای تامین کسری افزایش داده است، و دولت هند در حال مذاکره با بلاروس ، برای خرید یک میلیون تن پتاس است. همانطور که دولتهای سراسر جهان برای خالی کردن ذخایر کود تقلا میکنند، معلوم نیست هند تا چه اندازهای قادر به جایگزین کردن واردات کود از روسیه و اوکراین خواهد شد.
پیشینه بی رحمی های سیاست
در زمان مذاکرات شورای دولتی درسنا، گویال به مجلس اطلاع داد که نخست وزیر هدف بسار تهاجمی را برای صادرات گندم سال جاری مقررکرده است، و از مودی نقل کرد که گفته بود، ” این فرصت را از اینکه ما چنین گندم با کیفیت خوبی را به کل جهان میدهیم مغتنم بشمارید، به نحوی که کل جهان تنها مزه گندم هند را به خاطر بیاورد و به افزایش صادرات گندم ما کمک کند.”
ناظران بدبین ممکن است این امر را به عنوان بیمزگی معمول نخست وزیر، که شیفته ترویج سکه تقلبی دوره ای است ببینند. اما، با معلوم بودن پیشینه دولت او، بیانات مودی در باره صادرات گندم بدشگونی شدیدی برای ملتی دارد که با بدترین معیشت و بحران گرسنگی در دوره پسا استقلال مبارزه میکند- بحرانی که تقریبا به تمامی با بی عرضگی دولت او و سیاستهای بیعاطفه آن ایجاد شده است.
گذشته از همه، این همان دولتی است که در اوج بحران کووید-۱۹ هند، زمانی که صدها نفر در بیمارستانهای سراسرهند، به خاطر فقدان اکسیژن با مرگ دست و پنجه نرم میکردند ، و دولتهای ایالتی خواهان تدارکات بیشتر بودند، صادرات اکسیژن را دو برابر کرد. داده های سازمان تجارت نشان میدهد که هند در اولین ماههای سال مالی ۲۰۲۰-۲۱ در مقایسه با سال مالی قبل دوبرابر بیشتر اکسیژن پزشکی – ۹.۳۰۱ متر مکعب، دریافت ۸.۹ کرور روپیه- به جهان فروخت.
به همان ترتیب، داده های منتشر شده از سوی وزارت امورخارجه نشان داد که دولت حدود ۶.۶ کرور دوز واکسن ساخت هند را به ۹۵ نهاد خارجی تحت پرچم واکسن ابتکار دوستی ارسال کرد ، که بیش از ۵ کرور دوز آن به عنوان معامله تجاری وتسهیلات کوواکس سازمان ملل و ائتلاف GAVI ( سازمانی که در سال ۲۰۰۰ برای دسترسی آسان به واکسنهای جدید برای کودکان درکشورهای فقیر جهان ایجادشد۰ مترجم) حمل شد. همانطور که آنگوشمان چودری از موسسه مطالعات صلح و جنگ دهلی خاطر نشان کرد،” برنامه صادرات هند آن چنان تهاجمی بود که براساس اظهارماه قبل خود دولت در مقابل مجلس، تا میانه ماه مارس دوزهای بیشتری نسبت به آن چه برای هندیها توزیع شده بود به خارج ارسال شده بود. قابل توجه آنکه، تا این زمان، با ثبت بیش از۲۳.۰۰۰ مورد در روزِ ۱۵ مارس، تعداد موارد ابتلا دو باره بالا رفتن را آغاز کرده بود.”
هم چنان که پراوین چاکراوارتی تحلیل گراظهار داشت، دولت مودی در طی ۷ سال گذشته مالیات سوخت را با آهنگ ۱۰۰۰۰۰ روپیه از هر خانواده هندی جمع آوری کرده است، به نحوی که دولت سودهای بادآورده ای را از قیمتهای پایین نفت در این دوره کسب کرده است. اما، در همان دوره، تنها فقر، گرسنگی و سوء تغذیه در کشور افزایش یافت. همانطور که چاکراوارتی خاطر نشان می کند، این اولین بار درتصرف دولت مودی است که قیمت جهانی نفت خام به بشکه ای بالاتر از ۱۰۰ دلار رفته است، ودیدن آن که دولت با بحران چه رفتاری خواهد کرد باقی میماند.
رویکرد دولت مودی نسبت به امنیت غذایی هم به همان نسبت بیرحمانه بوده است. سال گذشته ، برای حل “مشکل فراوانی” خود درانبارهای غذایی به دنبال خرمنهای بزرگ تکراری، دولت مرکزی حدود ۷۸.۰۰۰ تن برنج به دست آمده به قیمت کیلویی ۳۷ روپیه را به نرخ سوبسیدی کیلویی ۲۰ روپیه توسط شرکت غذایی هند به تقطیر تولید اتانول اختصاص داد. وزارت غذا هم قصد خود را برای افزایش اختصاص حبوبات به صنعت در سالهای آینده اعلام ، و برآورد کرد که تا سال ۲۰۲۵ حدود ۱۶۵۰۰هزار تن حبوبات برای تولید اتانول مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همانطور که تحلیل گری مطرح کرد، ” تصمیم به استفاده از برنج با کیفیت خوب برای ساختن اتانول همیشه سیاست بدی است، اما به ویژه در زمان بیماری همهگیر رفتاری غیرقابل قبول است.”
درواقع، و همانطور که پیمایش دیده بان گرسنگی نشان داد، فقر و گرسنگی درهند دوسال پس از اولین ضربه همه گیری به کشور، با وجود کوبیدن دولت بر طبل موفقیت برنامههای امنیت غذایی مختلف خود، تنها شتاب گرفته است. یافتهها بیسابقه اند: ۶۶ درصد از پاسخگویان از دست دادن درآمد را گزارش کردند، در حالی که ۷۹ درصد تکان دهنده ازخانوارها ازشکل اندک امنیت غذایی سخن گفتند.
با معلوم بودن این پیشینهی دولت مودی، هندیها نسبت به گزارشهای تجلیل از کسب موفقیت هند در صادرات غذا، و از توصیه کاردانهای رسمی دولت به بهره برداری از بحران جهانی، درحالی که به اصلاحات نئو لیبرالی در بخش غذا هدایت میکنند باید با احتیاط برخوردکنند. به خاطر اینکه ، به لحاظ تاریخی، بهره وری ایجاد شده با این دولت- از بازیگران خصوصی توانمند شده از سوی آن صحبت نمیکنیم- ضرورتا به سود عموم هندیها، و کمتر ازهمه ، به سود گروههای آسیب پذیر نیست.
هند در لبه
حقیقت ترسناک آن است که “پارادوکس” فقر شدید در میان فراوانی درهند هنجار(عادی) بوده است، تا استثنا. شگفت آوراست، کشوری که بزرگترین تولید کننده شیر، خشکبار و ارزن و دومین تولید کننده بزرگ برنج، گندم، نیشکر، بادام زمینی، سبزیجات و میوه در جهان است، خانه ۴۰ درصد از افراد لاغر جهان ( بیش از ۲۰۰ میلیون نفر) است.
من پیش از این در قسمتی ازمقاله دلایل بسیاری – در راس همه، تاثیر روی غذا، سوخت و کود- رامطرح کرده بودم که جنگ در اوکراین را به جنگهای دیگر در تاریخ اخیر بی شباهت میسازد. با این که دولت هند، بخش هایی از رسانهها و بازیگران بخش خصوصی منفعتهای “هند” از این بحران را جشن میگیرند، اما واقعیت آن است که گرد وغبار جنگ اوکراین اکنون به چپه کردن سطل بر سراکثر هندیها، و نه فقط هندیهای فقیر تهدید میکند.
ساجای جوزه پژوهشگر و روزنامه نگار
منبع:
کاری ارزشمند در این وانفسای مرده باد و زنده بادها. نویسنده باپایی بر زمین استوار واقعیت نشان می دهدکه:
الف – آن تصور انتزاعی رقابت امپریالیست ها و سرمایه داری بر سر حوزه نفوذ و مواد اولیه و مسیر های حمل ونقل که برای خیلی ها افسانه به نظر می رسد، چکونه در عمل تحقق می یابد.
ب- نشان می دهد که چرا جهان سرمایه داری خواهان پایان جنگ نیست، ( افزایش صدور گندم هند، کود کانادا، اسرائیل، اردن و…)
پ- نشان می دهد که در این رقابت بی رحمانه بازهم مثل همیشه این کلاه مردم عادی جامعه است که برباد است.
ج- ….
دست نویسنده و مترجم گرامی را صمیمانه می فشرم.