آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نسبت به بحرانی شدن اوضاع سودان هشدار داده و گفته است جنگ داخلی در این کشور «به شکل هولناکی در حال خارجشدن از کنترل است» و باید فوراً متوقف شود.
اظهارات گوترش پس از سقوط شهر الفاشر در دارفور شمالی بهدست نیروهای «حمایت سریع» (RSF) بیان شده است؛ شهری که نزدیک به ۱۸ ماه در محاصره بود. انتشار ویدئوهایی از شلیک به غیرنظامیان، از جمله در بیمارستان زنان و زایمان، موجی از محکومیت جهانی به همراه داشته است.
دو سال نبرد میان نیروهای مسلح سودان (SAF) و شبهنظامیان RSF، به گفته سازمان ملل، یکی از بزرگترین فجایع انسانی قرن را رقم زده است:
بیش از ۱۵۰ هزار کشته و نزدیک به ۱۴ میلیون آواره و بیخانمان شدهاند.
دیوان کیفری بینالمللی اعلام کرده درباره کشتارهای جمعی، تجاوز و دیگر جنایات احتمالی جنگی در الفاشر در حال جمعآوری شواهد است.
گوترش که در حاشیه نشست توسعه اجتماعی در دوحه سخن میگفت تأکید کرد:
«صدها هزار غیرنظامی در محاصرهاند؛ مردم از گرسنگی، بیماری و خشونت میمیرند. این کابوس باید همین حالا پایان یابد.»
اختلاف بر سر آتشبس پیشنهادی آمریکا
همزمان، فرماندهی ارتش سودان در پورتسودان در حال بررسی طرح آتشبسی است که آمریکا پیشنهاد کرده؛ اما ارتش میگوید هرگونه توقف جنگ باید مشروط به خروج RSF از شهرها، از جمله الفاشر باشد. منابع نزدیک به شورای امنیت و دفاع سودان از مخالفتهای جدی در داخل ارتش با طرح واشنگتن خبر دادهاند.
آمریکا تلاش دارد در چارچوب طرحی که از سپتامبر با مشارکت مصر، امارات و عربستان تهیه شده، ابتدا یک توقف سهماهه درگیریها برقرار و سپس یک دولت انتقالی غیرنظامی در مدت ۹ ماه تشکیل شود. دولت آمریکا امیدوار است افزایش توجه جهانی به بحران، طرفها و حامیان منطقهای آنان را وادار به عقبنشینی از مواضع حداکثری کند.
با این حال، سفیر سودان در لندن، بابیکر الامین، اولویت فوری را نه مذاکره سیاسی، بلکه توقف کشتارها در دارفور دانسته و از آمریکا خواسته است RSF را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد و فروش سلاح به امارات متوقف شود. امارات هرگونه حمایت نظامی از RSF را رد کرده است.
بیم از تجزیه پنهان سودان
تسلط RSF بر هر پنج مرکز ایالتهای دارفور نگرانیهایی را درباره تقسیم عملی کشور به دو بخش شرقی و غربی برانگیخته است؛ موضوعی که مقامهای رسمی سودان آن را رد میکنند، اما کارشناسان نسبت به پیامدهای ادامه درگیری هشدار میدهند.
سفیر سودان میگوید:
«آنان بیپروا فیلم کشتار مردم بیگناه را منتشر میکنند و حتی از شمار قربانیان خبر ندارند. پیش از هر مذاکرهای باید جلوی این جنایات گرفته شود.»
درحالیکه فشارهای بینالمللی افزایش یافته، هنوز نشانهای جدی از تمایل طرفهای جنگ به توقف درگیری دیده نمیشود و بحران انسانی در سودان هر روز ابعاد تازهای به خود میگیرد.
