سقوط الفاشر؛ هشدار سازمان ملل درباره «جهنم تاریک‌تر» در سودان

با پیشروی تازه نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) و سقوط شهر الفاشر، مقام‌های عالی سازمان ملل نسبت به «کشتارهای گسترده» و فاجعه‌ای انسانی در حال گسترش در دارفور هشدار دادند. مقامات امدادرسان می‌گویند شرایط به سرعت در حال وخامت است و حتی امکان خروج غیرنظامیان از شهر تقریباً از بین رفته است.

مارتا آما آکیا پوبی، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور آفریقا، در نشست اضطراری شورای امنیت گفت گزارش‌های موثق از اعدام‌های میدانی، قتل‌های دسته‌جمعی و جست‌وجوی خانه‌به‌خانه علیه غیرنظامیان در دست است. او تأکید کرد: «هیچ‌کس در الفاشر در امان نیست. هیچ مسیر امنی برای فرار مردم وجود ندارد.»

تام فلچر، مسئول هماهنگ‌کننده امور انسانی سازمان ملل، نیز وضعیت را «هولناک و فراتر از تصور» توصیف کرد و گفت: «ما صدای فریادها را نمی‌شنویم، اما جنایت‌ها همین حالا ادامه دارد؛ زنان و دختران مورد تجاوز قرار می‌گیرند و مردم با بی‌رحمی تمام کشته و مثله می‌شوند.»

طبق گزارش‌ها، بیش از ۳۶ هزار نفر تنها طی چند روز گذشته از الفاشر گریخته‌اند و به شهر تَویله پناه برده‌اند؛ شهری که پیش‌تر نیز حدود ۶۵۰ هزار آواره داخلی را در خود جای داده و اکنون زیر فشار شدید کمبود غذا و دارو قرار دارد.

شاهدان از وحشت و مرگ در خیابان‌ها می‌گویند. فاطمه عبدالرحمن که به تویله پناه برده، در گفت‌وگو با الجزیره گفت: «گلوله‌باران بی‌امان بود. دخترم کشته شد، دختر دیگرم چشمش را از دست داد و پسرم فلج شد. تمام بدنم زخمی و متورم است.»

در روزهای اخیر، ارتش سودان آخرین پایگاه خود را در دارفور از دست داد و الفاشر – آخرین پایتخت ایالتی که هنوز خارج از کنترل RSF بود – سقوط کرد. سفیر سودان در سازمان ملل اعلام کرد آنچه اکنون در این شهر روی می‌دهد «نه حادثه‌ای منفرد، بلکه ادامه یک الگوی سیستماتیک نسل‌کشی و پاک‌سازی قومی» است که از آغاز شورش RSF در آوریل ۲۰۲۳ جریان دارد.

کارشناسان می‌گویند سقوط الفاشر می‌تواند به تجزیه دوباره سودان پس از جدا شدن سودان جنوبی در سال ۲۰۱۱ بینجامد. جنگ جاری تاکنون بیش از ۱۲ میلیون نفر را آواره کرده و ده‌ها هزار کشته بر جای گذاشته است.

امدادگران نسبت به آینده‌ای هولناک هشدار داده‌اند. مری بریس از سازمان Nonviolent Peaceforce گفت: «شرایط فاجعه‌بار است. مردم در ترس دائمی زندگی می‌کنند. هیچ تضمینی برای عبور امن آنها وجود ندارد … سطح جراحت‌های روحی و جسمی، غیرقابل تصور است.»

در نشست شورای امنیت، سودان از جامعه جهانی خواست RSF را یک سازمان تروریستی اعلام کند، این نیروها را به خروج از الفاشر وادارد، و کشورهایی را که به RSF سلاح می‌رسانند، تحریم کند. سفیر سودان پرسید: «زنان و دختران در روشنای روز هدف قرار می‌گیرند. سودان می‌پرسد: شورای امنیت کجاست؟»

با تداوم محاصره، کمبود شدید غذا و دارو، و گزارش‌های متعدد از کشتار و تجاوز سازمان‌دهی‌شده، ناظران می‌گویند هرگونه تأخیر در اقدام بین‌المللی می‌تواند به تراژدی‌ای بسیار گسترده‌تر از فجایع گذشته دارفور منجر شود؛ فجایعی که جهان هنوز از تبعات آن رهایی نیافته است.