فرانسسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور سرزمینهای اشغالی فلسطین، قرار است گزارش تازه خود دربارهی «همدستی دولتها در نسلکشی غزه» را نه از مقر سازمان ملل در نیویورک، بلکه از کیپتاون ارائه کند؛ تصمیمی نمادین که در اعتراض به تحریمهای دولت ترامپ علیه او اتخاذ شده است.
به گزارش میدل ایست آی، طبق اعلام دفتر او، آلبانیز روز سهشنبه گزارش نهایی خود را با عنوان «نسلکشی در غزه؛ جنایتی جمعی» از محل «بنیاد میراث دزموند و لیا توتو» در کیپتاون ارائه خواهد کرد. این نخستینبار است که یک کارشناس رسمی سازمان ملل به دلیل تحریمهای سیاسی قادر به حضور در مجمع عمومی نیست و ناچار است سخنرانی خود را از خارج از ایالات متحده ایراد کند.
او در سخنرانی خود در همایش سالانه «یادمان نلسون ماندلا» در ژوهانسبورگ گفت:
«در چند روز آینده افتخار دارم گزارش پایانی خود را به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه دهم، اما از اینجا، از آفریقای جنوبی. چه نمادین است از کشوری سخن بگویم که بار دیگر در آستانه آغاز نوعی چندجانبهگرایی نوین قرار دارد – در برابر ساختارهای استعماری و امپریالیستی جهان.»
دولت ترامپ در ژوئیه ۲۰۲۵ آلبانیز را در فهرست تحریمهای مالی قرار داد، داراییهای او در آمریکا را مسدود کرد و ورودش به خاک ایالات متحده را ممنوع ساخت. این تصمیم پس از انتشار گزارش تند او در ۳۰ ژوئن صورت گرفت که در آن بیش از ۶۰ شرکت بینالمللی از جمله غولهای فناوری گوگل، آمازون و مایکروسافت به «مشارکت در تبدیل اقتصاد اشغال به اقتصاد نسلکشی» متهم شده بودند.
این اقدام واشنگتن سابقهای تاریخی بهجا گذاشت: نخستین بار بود که یک کارشناس وابسته به سازمان ملل بهطور رسمی به خاطر فعالیت حرفهای خود هدف تحریم سیاسی و مالی قرار میگرفت. شماری از کارشناسان سازمان ملل پس از آن خواستار طرح شکایت علیه آمریکا در دیوان بینالمللی دادگستری به دلیل نقض مصونیت دیپلماتیک او شدند.
محتوای گزارش تازه: مسئولیت جمعی ۶۳ کشور
در گزارش جدید خود، آلبانیز نقش ۶۳ کشور را در «جنایت جمعی علیه مردم غزه» بررسی کرده و نوشته است:
«این فاجعه زنده و پخششده در جهان، نتیجه حمایت مستقیم، کمک مادی، پشتیبانی دیپلماتیک و حتی مشارکت فعال کشورهای ثالث است که با روایتهای استعماری، فلسطینیان را غیرانسانی جلوه دادهاند.»
او تصریح کرده است که بدون حمایت مالی و تسلیحاتی ایالات متحده و کشورهای اروپایی – از جمله آلمان، ایتالیا و بریتانیا – اسرائیل قادر به تداوم حملات ویرانگر خود به غزه نبود.
همچنین، آلبانیز برخی دولتهای عربی را نیز به همدستی غیرمستقیم متهم کرده و نوشته است:
«گزارشهای علنی نشان میدهد برخی کشورهای منطقه مسیرهای زمینی ویژهای برای ارسال کالا به اسرائیل گشودهاند. قطر و مصر در حالی نقش میانجی آتشبس را برعهده داشتند که قطر میزبان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است و مصر نیز با اسرائیل روابط امنیتی و اقتصادی گستردهای دارد.»
آلبانیز در سخنانش در ژوهانسبورگ از دولت آفریقای جنوبی بهخاطر شکایت تاریخیاش علیه اسرائیل در دیوان بینالمللی دادگستری در سال ۲۰۲۳ تقدیر کرد و گفت:
«این اقدام، ایمان جهانیان به حقوق بینالملل را زنده کرد. از آفریقای جنوبی سپاسگزارم که در سکوت، انقلابی آرام را در تاریخ حقوق بینالملل رقم زد.»
با این حال او هشدار داد:
«قانون روی کاغذ کافی نیست. قدرت قانون، تنها به اندازهی اراده دولتها برای اجرای آن است.»
بازتاب سیاسی جهانی
تحلیلگران میگویند سخنرانی آلبانیز از خاک آفریقای جنوبی نهتنها بیانیهای علیه سلطه سیاسی آمریکا بر نهادهای بینالمللی است، بلکه نشانهای از شکلگیری جبههای تازه از کشورهای جنوب جهانی برای دفاع از اصول منشور ملل متحد به شمار میرود.
آلبانیز از حامیان «گروه لاهه» است – ائتلافی از کشورهای جنوب جهان به ریاست مشترک آفریقای جنوبی و کلمبیا که برای پیگیری مسئولیت اسرائیل در برابر نقض قوانین بینالمللی تشکیل شده است.
