کاترین کانولی، نامزد مستقل و چپگرای ایرلند، با پیروزی قاطع در انتخابات ریاستجمهوری این کشور به عنوان نخستین زن چپگرای مستقل در تاریخ جمهوری ایرلند راهی کاخ ریاستجمهوری شد. رقیب اصلی او، هدر هامفریز از حزب راستگرای «فاین گیل»، ظهر شنبه شکست خود را پذیرفت و گفت: «کاترین رئیسجمهوری برای همه ما خواهد بود و من برای او آرزوی موفقیت میکنم.»
پیروزی با ۶۴ درصد آرا
بر پایه نتایج اولیه شمارش آرا، کانولی با ۶۴ درصد آرا پیشتازی چشمگیری داشت، در حالی که هامفریز تنها ۲۹ درصد کسب کرد. نامزد حزب «فیانا فویل»، جیم گوین، که در واپسین روزهای کارزار بهدلیل رسوایی مالی کنار کشیده بود اما نامش همچنان در برگه رأی باقی ماند، تنها ۷ درصد رأی آورد. نرخ مشارکت در حدود ۴۰ درصد از مجموع ۳.۶ میلیون واجد شرایط اعلام شد و آمار آرای باطله به ۱۳ درصد رسید؛ رقمی بیسابقه که نشانهای از نارضایتی عمومی از گزینههای محدود انتخاباتی دانسته میشود.
چهرهای مستقل با حمایت متحد چپ
کاترین کانولی، ۶۸ ساله، پیشتر روانشناس بالینی و وکیل دادگستری بود و با مواضع صریح و انتقادهای تند علیه سیاستهای دولت، بهویژه در حوزه مسکن و هزینههای زندگی، به نماد تغییر بدل شد. او در ابتدا تنها از سوی دو حزب کوچک چپگرا، «سوسیالدموکراتها» و «مردم پیش از سود» حمایت میشد، اما بهتدریج حزب کارگر و سپس شین فین – که خود نامزدی معرفی نکرد – نیز به حمایت از او پیوستند.
کارزار انتخاباتی کانولی با تکیه بر شبکههای اجتماعی، پادکستها و ارتباط مستقیم با جوانان شکل گرفت. ویدیوهایی از او که در فضای مجازی دستبهدست میشدند، از جمله کلیپهایی که در آن بهصورت طنزآمیز به «تعادل در زندگی سیاسی» اشاره میکرد، میلیونها بازدید به دست آورد. هنرمندانی چون گروههای موسیقی Kneecap و The Mary Wallopers نیز آشکارا از او حمایت کردند.
پیامدهای سیاسی برای دولت راستگرا
ریاستجمهوری در ایرلند عمدتاً نقشی تشریفاتی دارد، اما پیروزی کانولی ضربهای سیاسی برای ائتلاف حاکم میان احزاب فاین گیل و فیانا فویل محسوب میشود. این دو حزب، که دههها قدرت را میان خود تقسیم کردهاند، در ماههای اخیر با انتقاد گسترده نسبت به بحران مسکن، گرانی و مدیریت ناهماهنگ روبهرو بودهاند.
ناظران سیاسی میگویند پیروزی کانولی، که حتی در مناطق سنتی رأیدهنده به فاین گیل مانند جنوب دوبلین نیز پیشتاز شد، بیانگر تغییر جهت افکار عمومی بهسوی جریانهای چپگرا و اعتراض به وضع موجود است.
سیاستهای اعلامشده و واکنشها
کانولی در کارزار خود بر «برابری اجتماعی، بیطرفی نظامی ایرلند و مخالفت با گرایشهای نظامیگرایانه غرب» تأکید کرد. او هزینههای نظامی آلمان را با دوران نازی مقایسه کرده و از ایالات متحده و بریتانیا بهدلیل «نقششان در کشتار مردم غزه» انتقاد کرده بود.
با این حال، وی در مناظرههای تلویزیونی گفته بود که در صورت پیروزی «به حدود اختیارات قانونی ریاستجمهوری احترام میگذارد»؛ جملهای که تحلیلگران آن را تلاشی برای اطمینانبخشی به نخبگان سیاسی تعبیر کردند. با این وجود، پیشبینی میشود که روابط او با دولت محافظهکار آینده پرچالش باشد.
منتقدان، کانولی را چهرهای «رادیکال و غیرقابل پیشبینی» توصیف کردهاند و هشدار دادهاند که دیدگاههای او ممکن است روابط دوبلین با واشنگتن و بروکسل را دشوار کند. با این حال، حامیانش از او به عنوان «صدایی صادق برای مردم عادی» یاد میکنند.
از حاشیه تا کاخ ریاستجمهوری
کاترین کانولی تنها در ماه ژوئیه ۲۰۲۵ نامزدی خود را اعلام کرد و در آغاز چهرهای حاشیهای به نظر میرسید. اما ائتلافی کمسابقه از احزاب و نیروهای چپ، و اشتباهات پیاپی در کارزار فاین گیل، مسیر پیروزی او را هموار ساخت.
اکنون او آماده است تا جانشین مایکل دی هیگینز شود و دورهای هفتساله را در اقامتگاه رسمی ریاستجمهوری، آراس آن اوختاران، آغاز کند.
پیروزی کانولی بازتابی از خستگی اجتماعی از احزاب سنتی و میل نسل جوان به سیاستهای عدالتمحور و زیستپایدار است. بسیاری از تحلیلگران این نتیجه را نشانهای از تغییر فرهنگی و سیاسی عمیق در ایرلند میدانند؛ کشوری که اکنون پس از سه دهه ریاستجمهوریهای میانهرو، برای نخستین بار در دست زنی قرار گرفته است که آشکارا از ارزشهای چپ دفاع میکند.
