در بزرگترین موج اعتراضات داخلی از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، صدها هزار نفر در شهرهای مختلف ایالات متحده با شعار «پادشاه نه» (No Kings) به خیابانها آمدند و نسبت به سیاستهای رئیسجمهور جمهوریخواه هشدار دادند. تظاهرکنندگان، ترامپ را متهم میکنند که در مسیر تمرکز قدرت، سرکوب مخالفان و بیاعتنایی به قانون اساسی حرکت میکند.
این تظاهرات گسترده که روز شنبه ۱۸ اکتبر در بیش از ۲۶۰۰ نقطه از آمریکا برگزار شد، از نیویورک و واشنگتن تا لسآنجلس، شیکاگو، بوستون و آتلانتا را دربرگرفت و حتی در شهرهایی مانند پاریس و مادرید نیز آمریکاییهای مقیم خارج از کشور به حمایت از آن پیوستند. پلیس نیویورک شمار معترضان را در این شهر بیش از ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد و گزارشها از حضور ۲۵ هزار نفر در سندیگو حکایت دارد.
اعتراضات در سایه بحران سیاسی و تعطیلی دولت
این موج اعتراضی در شرایطی برپا شده که آمریکا وارد هجدهمین روز تعطیلی دولت فدرال شده است؛ بحرانی که در پی اختلاف دولت و کنگره بر سر بودجه سلامت و هزینههای اجتماعی ایجاد شده است. دموکراتها از تصویب بودجهای که فاقد یارانههای بهداشتی باشد خودداری کردهاند و جمهوریخواهان آنان را متهم میکنند که با «گروگان گرفتن دولت» بهدنبال امتیازگیری سیاسیاند.
همزمان، دولت ترامپ به استناد «وضعیت اضطراری امنیتی» اقدام به استقرار نیروهای گارد ملی در برخی شهرها از جمله واشنگتن، لسآنجلس و ممفیس کرده است؛ اقدامی که از سوی مخالفان نشانهای از «نظامیسازی فضای سیاسی کشور» دانسته میشود. دادگاههای ایالتی در ایلینوی و چند ایالت دیگر بهطور موقت این استقرارها را غیرقانونی اعلام کردهاند.
خیابانهایی با رنگ و بوی جشن اعتراضی
در واشنگتن، هزاران نفر با در دست داشتن پلاکاردهایی با شعارهایی چون «هیچ چیز میهنپرستانهتر از اعتراض نیست» و «در برابر فاشیسم مقاومت کن» در خیابانهای منتهی به کنگره آمریکا راهپیمایی کردند. در نیویورک و شیکاگو، گروههای موسیقی خیابانی، بالنها و رقصهای خیابانی فضای تظاهرات را به نوعی جشن اعتراضی بدل کرده بود.
در شهرهای مختلف معترضان با پوشیدن لباسهای نمادین از جمله مجسمه آزادی، حیوانات بادی یا لباسهای دلقکی با تصویر ترامپ، خشم خود را به شکلی طنزآمیز ابراز کردند. در سانفرانسیسکو صدها نفر با تشکیل عبارت «NO KING!» با بدنهای خود در ساحل اقیانوس آرام تصویری نمادین از پیام اصلی اعتراضات ساختند.
سناتور برنی سندرز در تجمع بزرگ واشنگتن گفت: «آزمایش تاریخی آمریکا در خطر است، اما ما مردم هستیم که باید دوباره حاکمیت را به دست بگیریم.» او افزود: «ما اینجا هستیم چون کشورمان را دوست داریم و چون آزادی در حال فرسایش است.»
«اعتراض علیه دیکتاتوری در حال ظهور»
بسیاری از شرکتکنندگان، از جمله کهنهسربازان جنگ عراق و فعالان مدنی، دلیل حضور خود را «نگرانی از سقوط دموکراسی» عنوان کردند.
شان هاوارد، تفنگدار سابق نیروی دریایی و کارمند سابق سیا، گفت: «من برای آزادی جنگیدم، نه برای اینکه در وطنم شاهد افراطگرایی و بازداشتهای غیرقانونی باشم. این نشانههای آشکار لغزش به سوی استبداد است.»
در پورتلند، زنی ۷۵ ساله که در دهه ۱۹۶۰ علیه جنگ ویتنام تظاهرات کرده بود، گفت: «از تجربه آن دوران میدانم که اعتراضات اثر دارند. امروز هم باید فریاد بزنیم، چون دموکراسیمان در خطر است.» او افزود: «یورش به مهاجران، بیاعتنایی به احکام دادگاهها و محدود کردن آزادیها به نام امنیت، نشانههای خطرناکی است.»
واکنش جمهوریخواهان: «تجمع نفرت از آمریکا»
رهبران حزب جمهوریخواه و شخص ترامپ، این اعتراضات را تلاش «چپگرایان افراطی» برای تضعیف کشور خواندهاند. مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، گفت: «ببینید چه کسانی در این تجمعها هستند؛ کمونیستها، ضدسرمایهداران و آنهایی که از آمریکا متنفرند.»
ترامپ نیز در گفتوگویی تلویزیونی پیش از آغاز تجمعات گفت: «میگویند مرا پادشاه میخوانند. من پادشاه نیستم.»
با این حال، حساب کاربری کمپین انتخاباتی ترامپ در شبکههای اجتماعی ویدئویی ساختگی از او با تاج پادشاه و شنل سلطنتی منتشر کرد و معترضان را به تمسخر گرفت.
نگرانی از نظارت امنیتی و شنود
گروههای مدافع آزادیهای مدنی هشدار دادهاند که دولت ممکن است از فناوریهای نظارتی مانند تشخیص چهره و شنود تلفن همراه برای شناسایی شرکتکنندگان استفاده کند. بنیاد الکترونیک فرانتیر در بیانیهای اعلام کرد: «در دولتهای پیشین هم نظارت بر تظاهرات صلحآمیز امری نگرانکننده بود، اما اکنون با دشمنی آشکار ترامپ نسبت به هرگونه مخالفت، این نظارت میتواند تهدیدی وجودی برای آزادی بیان باشد.»
بازگشت روح اعتراض دهه شصت میلادی
در بسیاری از تجمعات، نسل جوان در کنار کهنهکاران جنبشهای ضدجنگ دهه ۱۹۶۰ حضور داشتند. «بیل نای»، دانشمند و مجری شناختهشده آمریکایی، در واشنگتن گفت: «در دهه شصت ما علیه جنگی بیپایان میجنگیدیم. امروز برای حفظ جمهوریت خود میجنگیم.»
در حالیکه رئیسجمهور روز شنبه را در اقامتگاه خود در مارالاگو، فلوریدا گذراند و درباره اعتراضات سکوت کرد، تظاهرکنندگان در بیش از نیمی از ایالتها با شعار «ما پادشاه نمیخواهیم» بار دیگر بر استقلال قوه مقننه و قضائیه در برابر قدرت فزاینده ریاستجمهوری تأکید کردند.
اعتراضات «پادشاه نه» که از درون بحران بودجه و نارضایتی عمومی زاده شده، اکنون به نماد جنبشی گستردهتر علیه آنچه مخالفان «اقتدارگرایی آمریکایی» میخوانند تبدیل شده است. در حالیکه جمهوریخواهان آن را «نفرت از آمریکا» مینامند، میلیونها شهروند در خیابانها شعار میدادند:
«ما پادشاه نمیخواهیم — ما مردم هستیم که حکومت میکنیم.»
